Omschrijving (toelichting)
Gezond en Actief Leven Akkoord/ Integraal Zorg Akkoord
Landelijk en lokaal wordt gewerkt aan ‘Meer gezondheid minder zorg’. Als we nu niets doen is de zorg op termijn niet meer betaalbaar en zijn er onvoldoende mensen om in de zorg te werken. Om dit te voorkomen wordt ingezet op een gezonde generatie in 2040. Zorgaanbieders, maatschappelijke organisaties, onderwijs, overheden, sport- en cultuurverenigingen en ook ondernemers werken hier samen aan. Het is een complexe opgave voor alle betrokkenen. Er is meer samenwerking noodzakelijk. Anders organiseren, financieren en monitoren is nodig om de noodzakelijke effecten te bereiken. Het Plan van Aanpak GALA, dat in het derde kwartaal van 2023 in alle Achterhoekse gemeenten door de colleges van B&W is vastgesteld, geeft inzicht in proces en afspraken. Op dit moment wordt er gewerkt aan het concept voor de werkagenda en het voorstel voor de samenwerkingsstructuur van het Regioplan de Gezondste Regio Achterhoek. Uiteindelijk wordt de Werkagenda vastgesteld in de Thematafel ‘De Gezondste Regio’ van 30 mei 2024.In deze agenda staan de acties beschreven voor 2024 rondom de thema’s (ketenaanpakken) Gezond leven en preventie, Veerkrachtig ouder worden, Mentaal gezond en Prettig werken in Zorg en Welzijn. Later dit jaar moet de bemensing van deze activiteiten vanuit de lokale gemeenten vorm krijgen. Hierbij wordt uitgegaan van het continueren van regionale en lokale implementatie van de ketenaanpakken, het opschalen en verbinden van bestaande programma's voor eigen kracht, sociale basis en mentale gezondheid.
Aanbesteding Wmo en Jeugdhulp per 1 januari 2026
In 2024 wordt gestart met een aanbesteding Wmo en Jeugdhulp die waarschijnlijk per 1 januari 2026 in gaat. Deze aanbesteding vergt extra ambtelijke inzet. We blijven namelijk in de tussenliggende periode met de huidige gecontracteerde aanbieders, in gezamenlijke dialoog, werken aan de transformatie van de zorg. Dat deden we onder ander op 1 februari 2024 in Klein Bestuurlijk Overleg en op 6 en 8 februari 2024 via twee regionale bijeenkomsten over ‘toekomstbestendige samenwerking’ in de Dru in Ulft. Bij de twee laatstgenoemde regionale bijeenkomsten bestonden de deelnemers uit medewerkers van zorgaanbieders, huisartspraktijken en Gecertificeerde Instellingen en consulenten, kwaliteitsmedewerkers, beleidsmedewerkers en contractmanagers van de gemeenten.
Regionale samenwerking Sociaal Domein
Om te komen tot een succesvol inkoopproces op het gebied van de Wmo en Jeugdhulp is regionaal afgesproken dat er - voorafgaand aan de formele start van de inkoopprocedure - door de Achterhoekse gemeenten bindende en duidelijke samenwerkingsafspraken worden gemaakt. Dit om een efficiënte en soepele besluitvorming te garanderen. Dit proces loopt. Na een ambtelijke voorbereidingen hebben in april en mei 2024 de eerste bestuurlijke gesprekken tussen de gemeenten plaatsgevonden.
Hervormingsagenda Jeugd
De Hervormingsagenda Jeugd bevat een groot pakket afspraken om de jeugdzorg te verbeteren en financieel houdbaar te krijgen. Er wordt structureel geïnvesteerd in de landelijke kwaliteit en effectiviteit van jeugdhulp. Ook komt er een aanpassing van de Jeugdwet, waardoor duidelijker wordt waarvoor kinderen en ouders hulp kunnen krijgen. Gemeenten worden verplicht bepaalde specialistische zorg regionaal in te kopen om beschikbaarheid en continuïteit van zorg beter te organiseren. Er is minder papierwerk en administratie nodig, zodat medewerkers daar zo min mogelijk tijd aan kwijt zijn.
Ook worden ondersteuningsteams versterkt en moet betere samenwerking met bijvoorbeeld het onderwijs ervoor zorgen dat kinderen en jongeren meer met collectieve voorzieningen worden ondersteund. Deze hervorming heeft ook impact op de gemeente Aalten. We zijn momenteel bezig om inzichtelijk te maken wat de consequenties van de hervormingsagenda zijn voor onze gemeente.
Participatie en inburgering
Bij het ontwikkelen van inwoners maakt Laborijn, naast de inzet van coaching en begeleiding, niet alleen gebruik van de eigen instrumenten en infrastructuur, maar ook die van samenwerkingspartners. Zo hebben Laborijn en Figulus een ‘participatiepact’ gesloten. Het doel van dit pact is om inwoners met een Participatiewet-uitkering, die niet direct perspectief hebben op betaald werk, te helpen om ontwikkelstappen te zetten. Ook is in februari 2024 de eerste fase van het project Oudkomers gestart. Laborijn brengt de groep inwoners die valt onder de oude inburgeringswet in kaart op meerdere levensgebieden, waarna gekeken wordt wat deze inwoners nodig hebben om volwaardig mee te kunnen doen aan de samenleving. Ook worden er afspraken gemaakt met Laborijn in 2024 om de dienstverlening van Oekraïners naar werk te formaliseren. Ten slotte heeft Laborijn te maken met groeiende klantenaantallen en een toenemende complexiteit van de doelgroep. Om inwoners goed te kunnen blijven bedienen binnen de beschikbare budgetten worden er dit jaar door Laborijn en de deelnemende gemeenten scenario’s uitgewerkt waarin de gevolgen op de dienstverlening beschreven staan.
Regioprogramma 80 jaar Vrijheid
De provincie Gelderland heeft het programma 80 jaar Vrijheid vastgesteld. Dit is een vervolg op het
programma ‘Gelderland Herdenkt’ in het kader van 75 jaar vrijheid en het programma Gelderland in Vrijheid voor de jaren 2022 en 2023. De provincie Gelderland wil met het programma Vrijheid generaties van na de oorlog bewust maken van de waarde van vrijheid en hoe wij met elkaar samenleven in vrijheid. Voor de uitvoering van het programma Vrijheid is de provincie Gelderland in vijf regio’s ingedeeld, waarvan de regio Achterhoek/Liemers één van de regio’s is. Voor iedere regio heeft de provincie een bedrag van € 450.000 gereserveerd. Om aanspraak op de middelen te maken, moeten gemeenten uit de regio over een regioprogramma beschikken dat gericht is op het vergroten van het bewustzijn van vrijheid en op projecten ter uitvoering van dit beleid.
In de regio Achterhoek/Liemers is afgesproken om de samenwerking zoals deze is ontstaan bij ‘de programma’s ‘Gelderland Herdenkt en ‘Gelderland in Vrijheid’, voort te zetten. Tijdens deze programma’s is vanuit de Achterhoek een waardevol netwerk voor vrijheid en vrede over de grens ontstaan. Het college is voornemens om voor het programma 80 jaar Vrijheid deze samenwerking voort te zetten.
Erfgoednota Oost Achterhoek WI-J Doet ’t samen
Sinds 2017 werken de gemeenten Aalten, Oost Gelre en Winterswijk samen op het gebied van Cultureel Erfgoed. De huidige erfgoednota Oost Achterhoek “Wi-j doet ’t Samen” is vastgesteld voor de periode 2021-2024. Onlangs is het proces gestart om te komen tot een nieuwe beleidsnota voor de periode 2025-2029. Zo hebben de gezamenlijke gemeenten op 29 februari 2024 een ‘erfgoeddag’ gehouden. Tijdens dit evenement is met de aanwezigen teruggekeken naar de resultaten van de afgelopen beleidsperiode en vooruitgekeken naar de komende beleidsperiode. De opgehaalde informatie wordt gebruikt om het beleid voor de komende beleidsperiode op te stellen. Naar verwachting in het eerste kwartaal van 2025 wordt de nieuwe nota inclusief uitvoeringsnota en financiële paragraaf verwacht.
Cultuur- en erfgoedpact
Cultuur en erfgoed zijn van groot belang voor de Achterhoekse samenleving. Al jarenlang werken de acht Achterhoekse gemeenten daarom samen in het Cultuur- en Erfgoedpact Achterhoek (CEPA). De uitvoering van het Cultuur- en Erfgoedpact Achterhoek ligt in handen van de cultuurcoalitie in samenwerking met lokale cultuuraanbieders, culturele ZZP’ers en Cultuur Oost. De huidige samenwerkingsafspraken lopen tot en met 31 december 2024. Het nieuwe programma Cultuur en Erfgoed Achterhoek 2025-2028 wordt op dit moment ambtelijke en bestuurlijk voorbereid.
Bibliotheekwerk
Gemeenten krijgen vanaf 2025 de wettelijke taak om inwoners toegang te bieden tot een volwaardige openbare bibliotheek in de buurt. Gemeenten worden verplicht, in samenwerking met de bibliotheek, een periodiek meerjarenplan voor het bibliotheekwerk op te stellen. Het plan beschrijft op welke manier de gemeente de wettelijke zorgplicht invult, rekening houdend met elementen als de omvang, de dichtheid en de samenstelling van de bevolking, de lokale maatschappelijke opgaven en de positie van de bibliotheek te midden van andere sociaal-culturele voorzieningen en het onderwijs. Daarnaast wordt in lagere regelgeving gespecificeerd aan welke elementen een bibliotheekorganisatie minimaal moet voldoen om zich te kwalificeren als volwaardige bibliotheek.
De gemeente Aalten heeft al een meerjarige samenwerkingsovereenkomst en een uitvoeringsagenda met bibliotheek de Achterhoekse Poort. Er wordt in beeld gebracht in hoeverre deze stukken al voldoen aan de vereisten vanuit de wettelijke zorgplicht of dat er bijstelling nodig is. In aanloop naar 2025 is de SPUK-regeling ‘Eenmalige specifieke uitkeringen en subsidies lokale bibliotheekvoorzieningen’ gepubliceerd. Aan de gemeente Aalten wordt een bedrag van € 87.680 verleend voor de periode 1 januari 2024 tot en met 31 december 2025. Met deze extra middelen kunnen de bibliotheeklocaties in de gemeente Aalten ruimere openingstijden hanteren. Daarnaast is er voor de invoering van de zorgplicht vanaf 2025 een structureel budget beschikbaar van €58,7 miljoen per jaar. In eerste instantie worden deze middelen uitbetaald middels een tijdelijke decentralisatie-uitkering met een basisbedrag per gemeente, aangevuld met een bedrag per inwoner. Op den duur verloopt de uitbetaling via het gemeentefonds.
Haalbaarheidsonderzoek renovatie/vervangende nieuwbouw Schaersvoorde Slingelaan
In september 2023 is in de gemeenteraad het Integraal Huisvestingsplan Onderwijs gemeente Aalten 2023-2039 vastgesteld. Eén van de projecten in het plan is Schaersvoorde, locatie Slingelaan. Dit gebouw is namelijk aan renovatie of vervanging toe. Eerste stap is, mede verzoek op van de raad, een haalbaarheidsonderzoek waarin wordt onderzocht of nieuwbouw of renovatie de beste oplossing is. We hebben hiervoor een extern adviesbureau ingeschakeld, een specialist op het gebied van (onderwijs)huisvesting. Belangrijke stappen zijn de vertaling van de onderwijsvisie naar ruimtebehoefte, de locatiestudie, financiële raming en advisering over een voorkeursscenario. Het onderwijs (Achterhoek VO en Schaersvoorde) zijn hierbij nauw betrokken. De eerste resultaten worden rond de zomer verwacht.
Toegang Sociaal Domein
In onze gemeente zijn verschillende maatschappelijke organisaties in de sociale en pedagogische basis actief. Zij ondersteunen inwoners om mee te doen in de samenleving en zij zorgen voor verbindingen binnen de sociale en pedagogische basis en naar de toegang voor geïndiceerde hulp. Een goed werkende toegang stimuleert het integraal werken tussen gemeente en deze maatschappelijke organisaties.
Een belangrijke rode draad in deze akkoorden is dat gemeenten zorgdragen voor een laagdrempelige toegang tot ondersteuning die gemeenten binnen het sociaal domein verstrekken. Ook staan zij aan de lat voor krachtige, goed bereikbare lokale teams die aanwezig zijn op plekken waar inwoners van nature komen, direct hulp bieden en, als nodig, schakelen met gemeentelijke afdelingen, collectieve voorzieningen en aanvullende expertise. In januari 2024 zijn we gestart om hier middels het project toegang tot sociaal domein invulling aan te geven.