P2.0001 Vrijval dotatie voorziening wethouders € 246.000 incidenteel voordeel
In 2023 is nog € 246.000 opgenomen voor de dotatie aan de voorziening pensioen en wachtgeld wethouders samen. Bij de jaarrekening 2022 hebben we de voorziening voor wachtgeld vrij laten vallen, omdat er geen aanspraak op werd gemaakt. Voor de zittende wethouders mag pas een voorziening worden gevormd wanneer zij daadwerkelijk aanspraak maken op het wachtgeld. Daarnaast is de dotatie aan de pensioenvoorziening afhankelijk van het aantal (oud)wethouders dat per einde boekjaar recht heeft op pensioen, het standaardtarief rekenrente van De Nederlandsche Bank (DNB) en de sterftetabellen per einde boekjaar. Aangezien deze drie variabelen niet te begroten zijn en zowel positieve als negatieve effecten kunnen hebben, is in de begroting 2024-2027 besloten alleen jaarlijks op basis van werkelijkheid in de jaarrekening te verantwoorden. In overeenstemming met dit besluit laten we het budget over 2023 hier ook vrijvallen.
P2.0002 Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland (VNOG) € 18.000 incidenteel voordeel
Bij de begroting 2023 en de bijbehorende begrotingswijziging in verband met de demarcatie heeft de raad een zienswijze ingediend, omdat zij vindt dat dat extra kosten voor vastgoed uit de bestaande begroting betaald moeten worden en dat de nieuwe inrichting van de samenwerking niet mag leiden tot een toename van de gemeente bijdragen. Naar aanleiding van deze (en andere) zienswijzen heeft de VNOG de begroting op onderdelen bijgesteld. Om die reden valt er in 2023 € 18.000 vrij. Daarnaast laat de halfjaarrapportage VNOG 2023 zien dat de opgenomen begrotingswijzigingen geen gevolgen hebben voor onze gemeentelijke bijdrage.
P2.0003 Bewegingsonderwijs vervoer € 24.000 incidenteel nadeel
Met ingang van januari 2023 is er een nieuwe route bijgekomen. Daarnaast zijn de tarieven geïndexeerd waardoor € 24.000 bijgeraamd moet worden.
P2.0004 Koppelkerk € 28.000 incidenteel nadeel
De Koppelkerk heeft de afgelopen jaren een enorme groei doorgemaakt. De groei brengt met zich mee dat een verdere professionalisering van de organisatie nodig is. Daarnaast bleek het afgelopen jaar als gevolg van langdurige ziekte van de directeur dat de organisatie erg kwetsbaar is. Om te komen tot een stevige professionele basis heeft het bestuur ervoor gekozen om te starten met een directie duo en een structurele invulling van de cruciale functies op het gebied van PR, ICT en administratie. De directie gaat zakelijk en artistiek de leiding nemen. Naast deze professionaliseringslag is ook de inventaris deels aan onderhoud en vervanging toe. Om beide ontwikkelingen te kunnen bekostigen verwacht het bestuur dat men structureel een hoger subsidiebedrag nodig heeft. De Koppelkerk verwacht overigens ook zelf extra inkomsten te kunnen genereren. In de gemeentebegroting voor 2024 is een extra subsidiebedrag opgenomen van € 28.000.
Het bestuur heeft ook een verzoek ingediend voor een extra subsidie om het tekort in 2023 te dekken. Men verwacht in 2023 een tekort van € 28.000. Omdat een aantal ontwikkelingen pas later in het jaar zijn ingezet, is het bestuur onlangs gevraagd om het aanleveren van een actueel financieel overzicht over 2023.
In verband hiermee ramen we vooralsnog een bedrag van € 28.000 als eenmalig subsidie in 2023 ter dekking van het tekort. Een definitief besluit over de subsidie voor 2023 wordt pas genomen na ontvangst van de definitieve cijfers over 2023. Zodra deze gegevens zijn ontvangen, wordt een collegevoorstel voorbereid.
P2.0005 Cliëntervaringsonderzoeken € 12.000 incidenteel voordeel
Voor de cliëntervaringsonderzoeken willen we een continu-onderzoek opzetten, maar door onderbezetting is dit in 2023 nog niet in gang gezet.
P2.0006 Figulus € 22.000 nadeel in 2023 en vanaf 2024 € 46.000 nadeel
In de begroting 2023 en 2024 is het reguliere subsidiebudget voor Figulus met enkele procenten geïndexeerd. Op basis van de nieuwe CAO Welzijn zal de stichting echter in de periode juli 2023-juli 2024 te maken krijgen met een overall loonstijging van maar liefst 15% (7% per 1 juli 2023, 4% per 1 januari 2024 en nogmaals 4% per 1 juli 2024). Aangezien de subsidiebedragen voor minstens 80% uit loongevoelige kosten bestaat, moet dit budget bij ongewijzigd inhoudelijk beleid opgehoogd worden met € 22.000 voor 2023 en
€ 46.000 structureel.
P2.0007 Kinderopvangtoeslag SMI € 35.000 structureel nadeel
De gemeente Aalten heeft een gemeentelijke regeling SMI opgesteld, geldig vanaf 2019. Er zijn op dit moment veel gezinnen die geen aanspraak kunnen maken op de kinderopvangtoeslag, maar waarbij het wel noodzakelijk is dat de kinderen worden opgevangen vanwege ziekte of problemen bij ouder(s). Daarnaast zien we dat deze gezinnen ook niet of nauwelijks een eigen inkomen hebben en daardoor geen eigen bijdrage kunnen betalen. De SMI-regeling is in principe een kortdurende oplossing, maar helaas is het in veel gevallen zo dat deze gezinnen het na een paar maanden nog niet redden om over te kunnen stappen naar de voorliggende voorzieningen.
De SMI wordt nog wel gezien als een preventieve inzet omdat voorkomen wordt dat kinderen of uit huis geplaatst moeten worden of dat ouders veel meer extra zorg nodig hebben die vaak duurder is dan de SMI. Met deze regeling worden kinderen thuisnabij opgevangen in een reguliere setting. Gezien de huidige aanvragen en de stand van het budget is het noodzakelijk om het budget op te hogen met € 35.000 structureel.
P2.0008 Mantelzorg € 38.000 incidenteel voordeel
Rond 11 november (dag van de mantelzorg) ontvangen de aangemelde en geregistreerde mantelzorgers een VVV-cadeaukaart en kunnen zij deelnemen aan verschillende verwenactiviteiten. Ondanks een uitbreiding van de capaciteit specifiek voor mantelzorg bij Figulus, verwachten we een overschot van € 38.000 op deze post. In dit overschot zit ook de terugvordering van een subsidiebedrag voor 2022 aan GGNet. In 2022 heeft GGNet met het ontvangen subsidie in totaal voor de gemeente Aalten 63 jonge en volwassen ggz-mantelzorgers ondersteund door middel van informatie, advies en preventieve interventies. Wegens vertrek van de preventiefunctionaris kon GGNet geen voorlichtingsbijeenkomsten organiseren in 2022. Daarnaast hebben vier kinderen deelgenomen aan de KOPP/Brussen-interventies. Dit aantal is laag omdat de preventiefunctionaris rond het voorjaar vertrokken is, hierdoor was er geen bezetting binnen preventie. Daar waar van toepassing, is hierbij samengewerkt met andere betrokkenen zoals Veilig Thuis, Iriszorg of het ondersteuningsteam.
P2.0009 Preventie Jeugd € 16.157 incidenteel voordeel
De bijdrage voor GGD-adolescenten is hier afgeraamd, omdat deze vanaf 2023 wordt meegenomen in de inwonersbijdrage per inwoner onder het taakveld volksgezondheid.
P2.0010 Sociaal Domein Achterhoek € 9.877 nadeel in 2023, € 49.257 in 2024 en vanaf 2025 € 32.569
In 2023 is gebleken dat er met de nieuwe manier van inkopen in het kader van de transformatie kosten
worden gemaakt die niet waren begroot. Het gaat in dat geval om onderzoeken, quickscans en een
evaluatie. Het is de verwachting dat ook in 2024 (in het kader van de transformatie) dergelijke kosten
moeten worden gemaakt. Gelet op het dynamische jaar 2023 is in de begroting SDA (organisatie, CLM en regionale jeugdtafels) eveneens een percentage onvoorzien begroot van 4%. Dit percentage is berekend over de totale kosten programmaorganisatie SDA, met uitzondering van personeel en scholingskosten.
P2.0011 Vrijval algemeen budget sociaal domein € 262.000 incidenteel voordeel
In 2023 is het door capaciteitsproblemen niet gelukt om alle onderdelen uit de Uitvoeringsnota Sociaal Domein uit te zetten. Dit leidt in 2023 tot lagere (uitvoerings)kosten. Voor 2024 wordt het structureel aanwezige budget wel volledig benut. Deze middelen worden onder andere gebruikt om de overgang van minder zorg naar meer gezondheid plaats te laten vinden.
P2.0012 ZOOV op maat € 11.745 incidenteel voordeel
Om te komen tot een zo goed mogelijke inschatting van de verwachte (en daarmee begrote) uitgaven op het gebied van ZOOV op maat, kijken wij zorgvuldig naar de trends van het aantal ritten en de kosten. De benoemde trends volgen wij doorlopend en hiervoor maken wij onder andere gebruik van het Dashboard Sociaal Domein. Op basis van dit dashboard over het tweede kwartaal 2023 hebben wij een geactualiseerde inschatting gemaakt van de benodigde bedragen en het budget hierop aangepast.
P2.0013 Thuisbegeleiding Yunio € 13.991 incidenteel voordeel
Thuisbegeleiding hebben wij opgenomen binnen het gesubsidieerde preventieve aanbod van Yunio. De hoogte hangt af van het gemiddelde aantal trajecten van de afgelopen jaren. Het aantal verschilt jaarlijks en in 2022 zijn minder trajecten afgenomen, waardoor we dit bedrag in 2023 hebben teruggevorderd.
P2.0014 Wijkteams € 54.061 incidenteel voordeel
Het project Toegang Sociaal Domein is nog niet van start gegaan.
P2.0015 BUIG-budgetten € 296.000 incidenteel nadeel
In onze begroting was het BUIG-resultaat conform de Laborijnbegroting zonder resultaat opgenomen. Dit resultaat is in het begin van het jaar altijd lastig in te schatten, omdat dit afhankelijk is van het definitieve rijksbudget dat eind september pas bekend wordt en de ontwikkeling van het uitkeringenbestand. Waar Laborijn uitging van een verwachte daling van het bestand, laat de werkelijkheid tot en met het derde kwartaal een stijging zien. Daarnaast is ook het minimumloon verhoogd, wat leidt tot hogere uitkeringslasten en loonkostensubsidies. Dit resulteert per saldo in een verwacht BUIG-resultaat voor 2023 van € 296.000 negatief (2022 € 147.000 negatief, 2021 € 178.000 positief).
P2.0016 Energietoeslag € 316.000 incidenteel nadeel
Net als in 2022 heeft het Rijk besloten om inwoners met een laag inkomen in 2023 te helpen met het betalen van de energielasten en aan gemeenten gevraagd een energietoeslag (ET) uit te keren. Wij zijn bij de primaire besluitvorming over de ET 2022 uitgegaan van de landelijk geadviseerde inkomensgrens van 120% (waarvoor ook de middelen zijn verstrekt). Op 25 oktober 2022 heeft de raad (vaststellen plan van aanpak energiearmoede) besloten om, met terugwerkende kracht, bij de ET 2022 uit te gaan van een inkomensgrens van 130% met daarboven een draagkrachtberekening. Vorenstaande beleidswijziging heeft geleidt tot een tekort op de rijksmiddelen. Op 31 oktober 2023 hebben we besloten om bij de ET 2023 uit te gaan van een inkomensgrens van 130% (zonder daarboven een draagkrachtberekening). Mede door een hogere inkomensgrens te hanteren en het feit dat wij minder budget krijgen voor de ET 2023 dan in 2022 (budget is herverdeeld en Aalten krijgt ruim € 217.000 minder), verwachten we bij de uitvoering van de ET 2023 nog een tekort van € 316.000.
P2.0017 Participatie initiatieven € 17.335 incidenteel voordeel
Ruimte voor AndersZijn en Stadskamermaatje zijn gestopt met hun aanbod in de gemeente Aalten. De voorgaande jaren zijn deze instanties gesubsidieerd voor maatjesactiviteiten voor mensen met een psychische kwetsbaarheid die in een sociaal isolement verkeren of dreigen te vereenzamen.
In 2022 wilden ze ook nieuwe activiteiten opzetten in de gemeente Aalten maar deze nieuwe activiteiten werden ook al deels door Figulus Welzijn uitgevoerd en zij hebben de opdracht gekregen om extra expertise op gebied van psychische kwetsbaarheid te werven, zodat ze uitwerking kunnen geven aan het organiseren en versterken van deze inloopvoorzieningen.
De Stadskamer en Ruimte voor AndersZijn hebben vervolgens aangegeven dat alleen het aanbieden van de maatjesactiviteiten in onze gemeente een te beperkt aanbod voor hen is en hebben daarom besloten geen subsidieaanvraag meer in te dienen.
P2.0018 Wmo begeleiding, huishoudelijke ondersteuning en Jeugdzorg € 270.000 voordeel in 2023 en vanaf 2024 € 381.000 nadeel
Hoewel er intensieve voorbereidingen hebben plaatsgevonden, met ook intensieve gesprekken met gecontracteerde zorgaanbieders, is het niet gelukt om voor 1 juli 2023 nieuwe plekprijzen vast te stellen. Hierover bent u in juni en september separaat via een raadsmededeling en een tweetal bijpraatsessies geïnformeerd. Daardoor konden de nieuwe tarieven niet worden doorgerekend en verwerkt in de begroting 2024. Omdat het de verwachting was dat er sprake was van een forse prijsstijging van de plekprijzen, is hierover in de Begroting 2024 een opmerking geplaatst in de risicoparagraaf.
Inmiddels zijn medio september de plekprijzen regionaal vastgesteld, is er meer zicht op de verwachte indexering van deze plekprijzen en hebben wij aansluitend, in combinatie met de trend van het aantal cliënten gekeken naar wat dit betekent voor onze begroting. Hiervoor is gebruik gemaakt van de tot op moment van schrijven gepubliceerde Dashboards Sociaal Domein (tot en met het tweede kwartaal 2023). Bij de Jeugdzorg zien we in de Dashboards Sociaal Domein een afname van het aantal jeugdigen in de zorg. Tegelijkertijd zien we binnen de Jeugdzorg wel het aantal jeugdigen met een complexe problematiek en daarmee ook de bijbehorende zorgkosten, toenemen.
Deze stijging van de kosten ondersteunt (onze lange termijnvisie op) de transformatie van het Achterhoekse zorglandschap en krijgt iedere jeugdige de zorg die noodzakelijk is. Anderzijds versterken we de pedagogische basis, zetten we meer in op collectief preventieve zorg en stimuleren we het normaliseren en oplossen in het alledaagse leven.
P2.0019 Beschermd wonen, housing first vanaf 2024 € 31.000 structureel nadeel
Housing first was een pilot voor mensen die dreigen dakloos te worden. Dit zodat zij eerst een huis hebben om daarmee een start te maken om hun leven verder op orde te brengen. Diverse zorgaanbieders, gemeenten en de woningbouwcoöperaties in de regio waren bij deze pilot betrokken. De pilot is zeer succesvol gebleken waardoor we dit structureel gaan oppakken binnen de regio. De pilot is bekostigd uit incidentele rijksgelden. Voor de structurele inbedding in de begroting zijn geen structurele rijksmiddelen beschikbaar. Het budget wordt besteed aan de begeleiding van de mensen naar hun woning en de inrichting van deze woning, zodat zij hun leven weer op orde kunnen krijgen. Hiervoor is structureel € 31.000 nodig.
P2.0020 Beschermd wonen € 330.000 incidenteel voordeel
Beschermd wonen komt pas op zijn vroegst in 2026 naar de gemeenten. Wel indiceren de lokale gemeenten de nieuwe cliënten zelf met ingang van 2023. Dit jaar hebben we gelden ontvangen, deze zijn in 2023 niet besteed en kunnen nu vrijvallen. Als het budget naar de lokale gemeenten komt, zijn we een aantal jaren een nadeel gemeente, om dit op te vangen, gaan we hiervoor een deel van het budget reserveren.