Programma 3 Bedrijfsvoering

Ontwikkelingen Arbeidsmarkt

De krapte op de arbeidsmarkt is in het afgelopen jaar verder toegenomen en gaat ook in de komende jaren nadrukkelijk gevoeld worden. Hoewel we veel vacatures nog goed kunnen invullen, merken we in toenemende mate dat dit bij bepaalde vakgebieden niet meer lukt of langer duurt.

Door de grote uitstroom wegens pensioneringen in de gemeentelijke sector neemt de spanning op de
arbeidsmarkt alleen maar verder toe. In de Achterhoek zal in 2035 meer dan 30% van de bevolking 65 plus zijn. Daarnaast kampen gemeenten met een toenemende aantal taken en maatschappelijke opgaven (opvang aandachtsgroepen, stikstof, woningbouw) in de afgelopen jaren. Dit vraagt de komende jaren onze aandacht als het gaat om werkdruk, capaciteit, processen, digitalisering en arbeidsvoorwaarden.

Door pensionering binnen het vakgebied belastingen en een beperkte instroom van arbeidskrachten loopt de toekomstige continuïteit van onze gemeentelijke belastingen in gevaar. Het wordt steeds moeilijker om voldoende gekwalificeerd personeel te vinden voor WOZ-, de heffings- en inningstaken van onze gemeentelijke belastingen. Na uitwerking van scenario’s heeft het college het voorgenomen besluit genomen om de samenwerking GR Tribuut verder te onderzoeken, zodat de continuïteit, kwaliteit gewaarborgd blijft en we daarnaast hiermee anticiperen op de toekomst. Tijdens dit onderzoek wordt de kernwaarde van de gemeente Aalten “dichtbij” meegewogen.

Interne Huisvesting

Om onze inwoners beter van dienst te zijn, willen we de begane grond aan de Hofstraat verbouwen tot een centrale ontmoetingsplek. Hier kunnen inwoners terecht voor informatie, gesprekken en hulp bij vragen over gemeentelijke diensten of die van samenwerkingspartners. De aanpassingen worden afgestemd op de uitkomsten van het project een toegang. Ook komt er meer ruimte voor het verstrekken van paspoorten aan Nederlanders woonachtig in het buitenland. Ook wordt verkend of er een pilot voor digitale aangifte in samenwerking met de Politie aan de Hofstraat in Aalten kan worden ingericht. In de begroting 2026 is dit voorstel opgenomen.

Meertalig website

Nederland krijgt steeds meer inwoners met diverse taalachtergronden. Het aanbieden van informatie in meerdere talen draagt bij aan toegankelijkheid, inclusiviteit en efficiëntie. Zo is informatie over onderwijs, zorg, belastingen afvalinzameling ook beter te begrijpen voor mensen ongeacht hun taalachtergrond.

Op dit moment zijn we bezig met het verzamelen van informatie die nodig is voor het implementeren van meertaligheid op de website.

Beeld en geluid

Tijdens het zomerreces zijn zaal Bredevoort en zaal Lintelo voorzien van een (nieuwe) beeld en geluidsinstallatie. De vergaderingen die in deze ruimtes plaatsvinden kunnen gebruik maken van moderne en flexibele apparatuur.

Cao-afspraak m.b.t. een regeling reiskostenvergoeding woon-werkverkeer

Op grond van de cao Gemeenten is de werkgever verplicht met ingang van 1 januari 2026 lokaal een regeling vast te stellen voor een vergoeding van reiskosten woon-werkverkeer. De cao bevat géén uitgewerkte regeling. Een regeling waarin reiskosten kunnen worden uitgeruild via het IKB (zoals nu in de gemeente Aalten), is niet toereikend.

Bij de werving van personeel merken we in toenemende mate dat het ontbreken van een adequate regeling voor de vergoeding van reiskosten woon-werkverkeer een gemis is in onze overigens goede arbeidsvoorwaarden.

Bij de invulling van de nieuwe regeling vergoeding reiskosten woon-werkverkeer per 1 januari 2026 willen we aansluiten bij de klimaatdoelstellingen én de doelstellingen op het gebied van vitaliteit en gezondheid. Relatief veel medewerkers hebben een enkele reisafstand woon-werk van minder dan 15 km. Dat gegeven biedt goede mogelijkheden om het woon-werkverkeer te verduurzamen door stimulering van lopen en fietsen. Naast verduurzaming bevordert dit de gezondheid en vitaliteit van de medewerkers. Binnen de nieuwe vergoedingsregeling willen we daarom met name het gebruik van de fiets sterk stimuleren. In de begroting 2026 hebben we hier een voorstel opgenomen om hiervoor een bedrag van € 200.000 structureel voor te ramen. Besluitvorming valt in november 2025.

Duplo

In 2024 werd duidelijk dat de beheers- en exploitatie stichtingen rondom de gebouwen en organisaties in het pand Molenhof 50 en Nieuwstraat 47 te Dinxperlo op zouden houden te bestaan. Met het liquideren van beide stichtingen is het beheer van de volledige locatie bij de gemeente Aalten komen te liggen. Er zijn/worden huur- en gebruikersovereenkomsten afgesloten met de overige gebruikers van de locatie, te weten
Humankind (opvang), Bibliotheek de Achterhoekse Poort en Essentius voor de Liborius school.

Toelichtingen budgetbijstellingen bestaand beleid

P3.0001            Burgerzaken leges € 27.000 incidenteel voordeel in 2025

Op basis van geactualiseerde prognoses voor 2025 van onder andere het aantal te verstrekken reisdocumenten en rijbewijzen zijn de leges burgerzaken voor dit jaar bijgesteld. Dit betekent voor 2025 een
incidenteel voordeel van € 27.000.

P3.0002            P3: Grensgemeente opbrengsten € 17.000 naar taakveld overhead

Tegenover de opbrengsten die wij ontvangen voor het verstrekken van reisdocumenten voor Nederlanders woonachtig in het buitenland worden kosten gemaakt. Deze kosten bestaan onder andere uit lonen, inhuur en ICT-systemen. De verwachting is dat de jaarlijkse opbrengsten de jaarlijkse kosten zullen dekken. De opbrengsten exclusief de kosten voor de ICT-systemen worden overgeheveld naar taakveld overhead, daar waar de lonen en inhuur worden verantwoord.

P3.0003            Pand 't Slaa 5 - 7 € 41.000 incidenteel nadeel in 2025 en structureel nadeel € 5.000

De gemeente is eigenaar van het pand ’t Slaa 5 – 7. Dit pand is nodig om minimaal twee statushoudersgezinnen te huisvesten die aan de gemeente gekoppeld zijn. Er worden scenario’s uitgewerkt ten behoeve van de renovatie van het pand. De uitwerking van de mogelijke scenario’s wordt gedaan met hulp van een
externe partij. Daarnaast zijn er diverse incidentele en structurele kosten (onder andere gas, elektra en klein onderhoud) nu de gemeente de eigenaar is van het pand.

P3.0004            Recht van opstal Liander € 70.000 incidenteel voordeel in 2025

Door de uitbreiding van het stroomnet door Liander zijn er in 2025 extra inkomsten in verband met vestiging opstalrechten voor trafohuisjes.

P3.0005            ICT-samenwerking € 146.000 incidenteel nadeel in 2025

In de begroting van de ICT-samenwerking is er een prognose gemaakt van de totale kosten ICT-samenwerking voor onze gemeente gebaseerd op afname van producten, stijging licentiekosten en exclusief de latere verrekening van alle afgenomen producten binnen de ICT-samenwerking.

De toename zit onder meer in de vermeerdering van het aantal accounts het afgelopen jaar en daarmee is er ook een toename in de apparatuur. Dit in combinatie met de toenemende licentiekosten zorgt dit per saldo voor een verhoging van het budget van € 146.000.
In de Begroting 2026 is deze bijstelling al structureel verwerkt. Om die reden enkel voor 2025 nog een
incidenteel nadeel.

P3.0006            Inhuur personeel in verband met langdurige uitval in publiekgerichte functies € 80.000
incidenteel nadeel in 2025

In verband met langdurige uitval in publiekgerichte functies, zoals bijvoorbeeld bij het Klant Contact Centrum, is het noodzakelijk over te gaan tot externe inhuur. Dit is noodzakelijk om de voortgang van de noodzakelijke dienstverlening aan de inwoners te kunnen garanderen en om de kwaliteit van de aansturing van het betreffende team en de organisatie te kunnen waarborgen. Het betreft cruciale dienstverlening/functies.

P3.0007            Materieel € 98.000 incidenteel nadeel in 2025 en vanaf 2026 € 20.000 structureel voordeel

Vanaf 2024 worden investeringen (uitgezonderd de aankoop van gronden) met een verkrijgingsprijs van minder dan € 25.000 niet meer geactiveerd. Dit betekent dat deze lasten niet meer in de balans worden opgenomen en niet meer in meerdere jaren worden afgeschreven maar in de exploitatie worden verantwoord. Dit zorgt binnen materieel (auto’s, vrachtwagens, tractoren en ander machinaal) voor een incidenteel nadeel van € 143.000 in 2025, maar een structureel voordeel van € 20.000 (kapitaallasten). Het bedrag van
€ 143.000 is in mindering gebracht op het investeringskrediet.

Daarnaast zijn niet alle kredieten voor materieel ingezet, het restant krediet is naar 2026 overgeheveld. Dit levert in 2025 een incidenteel voordeel op de kapitaallasten op van € 45.000.
Per saldo zorgt dit voor een incidenteel nadeel in 2025 € 98.000, maar vanaf 2026 een structureel voordeel van € 20.000.

P3.0008            Dividend € 22.000 incidenteel voordeel in 2025

De dividenduitkering is afhankelijk van het bedrijfsresultaat en het dividendbeleid. De BNG heeft € 48.000 aan dividend uitgekeerd. Daarnaast heeft de ROVA ons € 113.000 en Liander € 273.000 aan dividend uitgekeerd. Al deze dividenden zijn hoger dan in eerste instantie begroot. Samen zorgt dit voor een voordeel van € 22.000.

P3.0009            Rentebijstelling € 54.000 incidenteel voordeel in 2025

Bij het opstellen van de Begroting 2025 werd ingeschat dat er dit jaar € 9 miljoen aan nieuwe leningen
(financieringsbehoefte) zou zijn. In februari is er een vaste geldlening van € 5 miljoen aangetrokken. Nu het jaar vordert blijkt dit voldoende te zijn geweest. Dit komt met name door bijdragen vanuit het Rijk voor opvang Oekraïners en het thema Lokale Aanpak Isolatie. Verder is er in juli ruim € 5 miljoen uit het btw-compensatiefonds ontvangen. Om deze redenen wordt de te betalen rente voor zowel kort als lang geld naar beneden bijgesteld. Per saldo zorgt dit voor een incidenteel voordeel in 2025 van € 54.000.

P3.0010            Algemene uitkering, decembercirculaire 2024, mei- en septembercirculaire 2025
€ 1.938.000 voordeel in 2025.
De effecten van zowel de mei- als de septembercirculaire 2025 zijn in deze najaarsnota verwerkt. De algemene uitkering wordt voor 2025 naar boven bijgesteld. De aantallen van de verschillende maatstaven waarmee de algemene uitkering wordt berekend zijn weer geactualiseerd op basis van de laatst bekende gegevens die het ministerie hanteert. Dit levert een nadeel op van € 182.000. Er is een aantal stelposten opgenomen waarvan de belangrijkste zijn: participatie, omgevingswet, spreidingswet, Tweede Kamerverkiezingen en alleenverdienersproblematiek. Ook zijn er diverse overige mutaties zoals de ruimte onder het BCF-plafond, een correctie op de uitkering door ontwikkeling van de uitkeringsbasis, mutaties op het accres en een forse compensatie voor de tekorten in de jeugdzorg.
Alle bovenstaand genoemde mutaties hebben voor 2025 per saldo een voordelig effect op de begroting van € 130.000 (decembercirculaire 2024), € 906.000 (meicirculaire 2025) en € 1.201.000 (septembercirculaire 2025). Als laatste wordt genoemd een nadelige afrekening over voorgaande jaren die in 2025 wordt verantwoord van per saldo € 299.000.

P3.0011            Uitvoeringsprogramma 2022-2026 € 97.000 incidenteel voordeel in 2025

Veel onderwerpen uit het uitvoeringsprogramma van de raad zijn binnen huidige budgetten of werkzaamheden ondergebracht waardoor het gehele budget niet noodzakelijk wordt geacht. Een deel van het budget,
€ 97.000, kan hierdoor vrijvallen. Voor de uitvoering en afwikkeling van diverse thema’s (o.a. burgerparticipatie, gezonde leefstijl) van het uitvoeringsprogramma wordt een bedrag van € 126.000 doorgeschoven naar 2026.

P3.0012            Suppletie BTW/BCF € 38.000 incidenteel voordeel in 2025

De BTW en BCF-toepassing over 2024 gecontroleerd. Naar aanleiding hiervan hebben we een suppletieaangifte gedaan en € 38.000 ontvangen.

P3.0013            Vennootschapsbelasting € 12.000 incidenteel voordeel in 2025

Er is nog geen definitieve aanslag van de Belastingdienst ontvangen, maar er is al wel een doorrekening gemaakt. Daaruit blijkt dat er geen vennootschapsbelasting verschuldigd is in 2025. Het budget van € 12.000 wordt af geraamd. Op dit moment is de verwachting dat dit de komende jaren zo blijft. Om die reden is er vanaf de Begroting 2026 en verdere jaren voorlopig geen verschuldigde vennootschapsbelasting begroot.

P3.0014            Diverse overhevelingen vanuit de andere programma’s naar taakveld overhead

Op het taakveld overhead worden de uitgaven voor inhuur en personeel verantwoord en de projectkosten voor het project één toegang één loket vallen hieronder. Door de budgetten welke bestemd zijn voor uitvoeringkosten over te hevelen van programma 1 en 2 naar programma 3 taakveld overhead vallen de uitgaven en budget onder hetzelfde taakveld. Dit betreft een budgettair neutrale overheveling over de programma's heen.