1. Ontwikkelingen binnen dit programma
Regionale afspraken Jeugdhulp en Wmo
Op het gebied van Jeugdhulp en Wmo werken we in de Achterhoek vanaf 1 juli 2022 met 59 gecontracteerde zorgaanbieders volgens een nieuwe werkwijze aan de transformatie van het Achterhoekse zorglandschap. In deze nieuwe werkwijze staat de vraag of behoefte van de inwoner nog meer centraal en willen we de hulp en ondersteuning zo optimaal en efficiënt mogelijk organiseren. Dit betekent dat zorgaanbieders en gemeenten op een andere manier met elkaar samenwerken. Dat is nieuw. En dat is wennen. In het afgelopen jaar is hier zowel ambtelijk als bestuurlijk veel tijd en energie in gestoken. Omdat het om een nieuwe manier van inkopen gaat, is regionaal afgesproken om (ruim) vóór het einde van de eerste contractperiode te beoordelen of we de werkwijze en contractering op deze manier gaan voortzetten of niet. Daarom zijn de acht Achterhoekse gemeenten in de zomer van 2023 gestart met een evaluatie, uitgevoerd door onderzoeksbureau I&O Research. De onderzoekers hebben met zowel zorgaanbieders als met medewerkers en bestuurders van de acht gemeenten gesproken. Het evaluatierapport is eind 2023 opgeleverd en was onderdeel van de besluitvorming binnen de Achterhoekse gemeenten over de voortzetting van de nieuwe werkwijze en de volgende contractperiode na 30 juni 2025. Daarnaast lagen er nog adviezen over prijsstelling en juridische aspecten rond de contracten. Na het evaluatierapport is in januari 2024, mede op basis van een brede analyse van de huidige inkoopmethode Wmo/Jeugdhulp, geconstateerd dat het wenselijk is om de contractvorm en daarmee de contracten niet te verlengen met een volgende periode. De Achterhoekse colleges hebben daarop besloten om een nieuw inkoopproces te starten.
Versterken Mantelzorg
Voor 2023 is er extra subsidie verstrekt aan Figulus Welzijn voor urenuitbreiding (van 20 uur per week) van de mantelzorgconsulent om mantelzorgondersteuning verder te versterken en om zo meer ruimte te creëren voor de ondersteuning van jonge mantelzorgers. Eind 2023 is besloten om de financiering van deze uitbreiding structureel te maken.
Versterken van de Sociale Basis
In de gemeente Aalten is een diversiteit aan verenigingen en inwonersinitiatieven. Daarnaast zijn verschillende maatschappelijke organisaties in de sociale basis actief. Zij ondersteunen inwoners om mee te doen in de samenleving, zij ondersteunen initiatieven daar waar nodig en zij zorgen voor verbindingen binnen de sociale basis en naar de toegang voor geïndiceerde hulp. De website Vitaalbad.nl helpt de activiteiten in de sociale basis voor zowel inwoners als professionals beter zichtbaar te maken. In 2023 is de website Vitaalbad.nl ondergebracht bij Plan Talent. Er is een beheerder voor de website die verenigingen en organisaties mede ondersteunt bij het plaatsen van activiteiten, cursussen en vrijwilligersvacaturen.
Ook zijn we in 2023 gestart met structurele bijeenkomsten voor verenigingen in het kader van verenigingsondersteuning. Dit is een samenwerking tussen de Aaltense Uitdaging, Figulus Welzijn, de Talentverbinders en de gemeente Aalten.
Veerkrachtig ouder worden
We vinden het belangrijk dat ouderen vitaal ouder worden. Daarom zijn we in 2023 de pilot ‘Andere kijk op bewegen’ gestart. In deze pilot gaat bij een Wmo melding vanwege verminderde mobiliteit, een paramedicus mee in het gesprek met een inwoner. Daarnaast is gestart met de ketenaanpak valpreventie (vanuit IZA/GALA).
Om inwoners voor te bereiden op het ouder worden is in 2023 de pilot ‘Op je plek’ afgerond. Het resultaat hiervan is de implementatie van ‘Op je plek’ gesprekken in 2024. Het doel van deze gesprekken, waarbij de oudere centraal staat, is om gezamenlijk met de inwoner de mogelijkheden te verkennen om vanuit eigen kracht en eigen regie langer zelfstandig te kunnen blijven wonen. Deze gesprekken worden uitgevoerd door de oudere inwoner zelf, een zingevingsspecialist vanuit ‘Willem, hart voor levensvragen’ en een vertrouwd persoon (professional of naaste). Verder is de bewustwordingscampagne ‘Heerlijk thuis in huis’ uitgevoerd. In deze campagne worden huiseigenaren uitgenodigd na te denken over een passende en toekomstbestendige woon- en leefomgeving. De gemeente wil inwoners daarbij, via een wooncoach, ondersteunen. Daarvoor zijn sinds de start, in september 2022, in totaal 1.750 brieven verzonden naar huiseigenaren en heeft de wooncoach 95 gesprekken gevoerd.
Daarnaast is er de nodige ervaring opgedaan met verschillende nieuwe woonvormen voor ouderen. De bouw van het Aaltens Hofje en de Willebrordhof zijn gestart. Het project Kattenberg liep ook in 2023 door (wonen voor echtparen waarvan één persoon dementie of de ziekte van Parkinson heeft); de laatste bouwkundige aanpassingen zijn gedaan. Het Oosterkerkhuis is geopend.
Versterking pedagogische basis en inclusiever onderwijs
We zijn bezig om de pedagogische basis te verstevigen. Een dergelijke basis stimuleert de ontwikkeling van kinderen en ondersteunt ouders bij het opvoeden. Een stevige basis draagt bij aan het gezond, veilig en kansrijk opgroeien en helpt bij het omgaan met alledaagse problemen.
In 2023 hebben we met de Gelijke Kansen Alliantie, via het project #Opladers, stappen gezet in een doorgaande lijn primair-voortgezet onderwijs en ouderbetrokkenheid. Ook is er een start gemaakt met het opzetten van een uniforme werkwijze voor de overgang “voorschool”-primair onderwijs.
Met middelen vanuit het Nationaal Programma Onderwijs (NPO) zijn inmiddels medewerkers van het OndersteuningsTeam (OT) aanwezig op de scholen, dit werpt inmiddels zijn vruchten af. Scholen en ouders zijn enthousiast over deze korte lijnen en willen deze graag voortzetten. Ook de extra inzet op het jongerenwerk die daarmee een betere verbinding kunnen maken met het onderwijs, wordt door beide partijen als waardevol gezien.
In het onlangs vastgestelde Integraal Huisvestingsplan Onderwijs is de visie neergezet dat we streven naar inclusiever onderwijs. Met bovengenoemde acties wordt daar stapsgewijs invulling aan gegeven en dit wordt in de Lokale Educatie Agenda gemonitord.
Verenigingsondersteuning
Op 1 juli 2023 is een tweede Talentverbinder gestart en is er weer volop mogelijkheid binnen de taken van de Talentverbinders voor de ondersteuning van verenigingen.
De Talentverbinder heeft tot begin 2024 in totaal 26 verenigingen ondersteund bij grote en kleine vragen en vier verenigingen met een subsidieaanvraag. Verder is er een verenigingsavond georganiseerd, met een opkomst van meer dan 40 verenigingen en organisaties. Het voornemen is om ieder jaar twee van deze avonden te organiseren.
Verder ontvangen alle sport-, cultuur- en belangenverengingen/-organisaties maandelijks een nieuwsbrief (vitaalbad.nl) met een overzicht van alle ondersteuningsmogelijkheden/activiteiten.
Huisvesting statushouders
In de periode 15 november 2022 tot 1 september 2023 is in samenwerking met de gemeenten Oost Gelre, Winterswijk en Oude IJsselstreek een tijdelijke voorziening voor huisvesting van statushouders gerealiseerd. Met behulp van de Hotel- en Accommodatieregeling (HAR) is een pand van Careaz in Lichtenvoorde ingezet voor de versnelde opvang van in totaal 140 statushouders. De gemeente Aalten heeft op de locatie 40 aan de gemeente gekoppelde statushouders tijdelijk gehuisvest. Gedurende deze periode kregen de statushouders maatschappelijke begeleiding en onderwijs, en is gestart met de inburgering. In augustus 2023 is de laatste statushouder uitgestroomd naar reguliere huisvesting in de gemeente Aalten.
Inburgering
Met ingang van de nieuwe inburgeringswet op 1 januari 2022 heeft de gemeente de regie op de inburgering. Voor statushouders start de begeleiding op het moment van koppeling aan de gemeente Aalten. Iedereen krijgt een inburgeringstraject op maat. Dit gebeurt aan de hand van een brede intake en het maken van een persoonlijk Plan Inburgering en Participatie (PIP). Op 31 december 2023 waren er in totaal 56 statushouders onder de nieuwe Wet Inburgering (Wi2021) gekoppeld aan de gemeente Aalten. De maatschappelijke begeleiding van deze statushouders werd verzorgd door Figulus en het inburgeringstraject door Laborijn. Gemeenten begeleiden ook gezinsmigranten. Dit zijn migranten die al een Nederlandse partner hebben. Zij betalen hun inburgering altijd zelf. De gemeente neemt wel een brede intake af en geeft advies gedurende het traject van gezinsmigranten. Op 31 december 2023 waren er in totaal 24 gezinsmigranten onder de Wi2021 gekoppeld aan de gemeente Aalten. Voor de integratie van oudkomers, de inburgeraars onder de oude wet, start de gemeente Aalten een apart project in februari 2024 in samenwerking met Laborijn en Figulus.
Huisvesting mensen zonder vaste woon- of verblijfplaats
Regelmatig merken we dat mensen zonder vaste woon- of verblijfplaats vanuit andere gemeenten in de gemeente Aalten komen wonen. Begin 2023 kregen wij signalen dat de gemeente Den Haag deze inwoners specifiek naar onze gemeente leidt door middel van de Verhuisbox+. Dit is een verhuispakket waarmee de gemeente Den Haag mensen die dakloos zijn of dreigen te worden, helpt verhuizen naar een andere gemeente om daar een nieuwe start te maken. In mei 2023 is hierover overleg geweest met de gemeente Den Haag. Daarbij zijn ervaringen gedeeld, afspraken gemaakt en lijntjes gelegd waarmee een betere ondersteuning voor deze inwoners mogelijk wordt gemaakt. Onze bevindingen binnen dit traject zijn verder gedeeld met de commissie van de VNG die een voorstel schrijft over spreiding van daklozen over het land.
