Programma 2 Sociaal Domein

Analyse tussen begroting na wijziging en de werkelijke baten en lasten 
Het verschil tussen de raming na wijziging en werkelijk 2023 bedraagt per saldo € 1,7 miljoen voordelig. 

 
De Brede SPUK-regeling, GALA Gezond en Actief Leven Akkoord
De Brede SPUK-regeling is in de loop van 2023 ingevoerd. Deze rijkssubsidie is voor alle gemeenten beschikbaar gesteld voor sport en bewegen, gezondheidsbevordering, cultuurparticipatie en de sociale basis. Voor een aantal onderwerpen was in de begroting reeds dekking opgenomen. Hierdoor is op onderstaande onderdelen een incidenteel voordeel ontstaan:
Sportbeleid en activering                                    €   16.000
Samenkracht en burgerparticipatie             € 107.000
Volksgezondheid                                                     € 120.000
Totaal incidenteel voordeel Brede-SPUK-regeling        € 243.000

Bestuur
Door verdere stijging van de rente is de vrijval bij de pensioenvoorziening wethouders € 17.000, tegenover 
€ 347.000 in 2022.

Crisisbeheersing en brandweer 
In 2023 is een voordeel ontstaan van ca € 25.000 door lagere kosten voor de brandweergarages voor zowel energielasten als de onderhoudskosten.

Openbare orde en veiligheid
Ondanks meerdere waarschuwingen en dwangsommen van de gemeente is tot acht keer toe vastgesteld dat er op de locatie Tico Tico een feest of concert werd gehouden. Het totaalbedrag aan verbeurde dwangsommen is inmiddels opgelopen tot € 200.000. De eigenaar van TicoTico heeft bezwaar gemaakt tegen de aan hem opgelegde dwangsommen. Op advies van de onafhankelijke bezwarencommissie van de gemeente Aalten zijn de bezwaren ongegrond verklaard, waarna door de eigenaar een gerechtelijke procedure is gestart tegen de gemeente. Uitspraak van de rechtbank wordt in de tweede helft van dit jaar verwacht.

Openbaar basisonderwijs 
Geen bijzonderheden.

Onderwijshuisvesting
Geen bijzonderheden. 

Onderwijsbeleid en leerlingzaken
Het onderwijsachterstandenbeleid is een geoormerkte regeling die loopt van 2023 tot en met 2026. De rijksbijdrage voor deze regeling is in onze begroting verwerkt. De bestedingen over 2023 liggen lager dan geraamd. De niet gebruikte gelden worden doorgeschoven naar volgende jaren. Dit levert zowel aan de baten als aan de lasten kant een voordeel op van € 87.000.
Daarnaast worden op dit budget de inkomsten en uitgaven geboekt voor de Nationaal Programma Onderwijs (NPO) gelden. Deze gelden zijn ontvangen voor de periode tot en met 2025. De niet besteedde middelen zijn beschikbaar voor 2024. Dit levert zowel aan de baten als aan de lasten kant een voordeel op van 
€ 211.000.
Verder is op dit budget een voordeel ontstaan van circa € 50.000. Onder andere door lagere kosten voor leerlingenvervoer van leerlingen uit Oekraïne. En lagere bestedingen op de reguliere peuteropvang, vanwege minder aanvragen voor de kleinschaligheidssubsidie.

Sportbeleid en activering
Er is een nadeel van circa € 47.000, doordat de inkomsten en uitgaven voor Plan talent op deze post worden verantwoord. Het budget is op het taakveld samenkracht en burgerparticipatie begroot, waardoor daar een administratief voordeel ontstaat, van circa € 81.000.

Cultuurpresentatie, -productie en -participatie
De gemeente Aalten is penvoerende gemeente voor de besteding van de provinciale subsidie voor het regioprogramma Vrijheid, Achterhoek, Liemers en Duitse grensgemeenten. Het budget is volledig in 2023 opgevoerd terwijl het programma in 2023 en 2024 wordt uitgevoerd. Dit verklaart het verschil aan zowel de baten- als de lastenkant met € 237.000. In 2024 wordt dit opnieuw geraamd.

Musea
Geen bijzonderheden.

Cultureel erfgoed
Geen bijzonderheden.
 
Media
Geen bijzonderheden.

Samenkracht en burgerparticipatie
Per saldo is op dit taakveld een voordeel ontstaan van € 689.000. Onder dit taakveld vallen diverse activiteiten waarvan de grootste verschillen hieronder puntsgewijs toegelicht worden.

De administratieve wijziging tussen de diverse onderdelen:
Brede SPUK-regeling, verschuiving van de Brede SPUK-regeling naar andere taakvelden: zoals de € 81.000 die onder “sportbeleid en activering” is toegelicht.

Oekraïne
Per saldo een voordeel van € 340.000. Op dit taakveld is het merendeel van de kosten en vergoedingen met betrekking tot de opvang van Oekraïners opgenomen. Het voordeel ontstaat doordat het normbedrag van het Rijk hoger is dan onze werkelijke lasten. Dit voordeel gaat naar de algemene reserve.

Uitvoering inburgering
In 2023 waren er voorbereidingen voor het project Oudkomers. Dit project is gestart in het eerste kwartaal van 2024. Hierdoor is er in 2023 een voordeel van € 86.000. Daarnaast is er een incidenteel voordeel doordat er door Figulus, vanwege de hoger dan verwachte taakstelling statushouders, minder aanspraak is gemaakt op de garantiestelling.

Uitvoering herijking armoedebeleid
Onderdeel van de herijking is de inzet van ervaringsdeskundigen. Dit is gestart in 2024. Het restantbudget van 2023 van € 35.000 valt vrij en wordt in de voorjaarsnota als extra budget opgenomen voor in 2024.

Gemeenschapshuizen
Lagere besteding van 20.000 voor gemeenschapshuizen vooruitlopend op de in 2024 te maken structurele afspraken voor instant houding.

Naoberfonds
Hier is een voordeel van € 18.000, ontstaan door minder aanvragen. De dekking loopt via de algemene 
reserve; zie in programma 3.

Toegang en eerstelijnsvoorzieningen
Geen bijzonderheden.

Inkomensregelingen
Dit betreft vorderingen van in totaal € 452.000 die Laborijn heeft op haar cliënten en die als vordering op Laborijn in de jaarrekening van de gemeente Aalten moet worden opgenomen. In tegenstelling tot de gemeente Doetinchem hebben wij deze vordering in het verleden niet opgenomen. In afstemming met de 
accountant hebben we besloten om dit met ingang van 2023 op te nemen in onze jaarrekening. 
Voor de uitvoering van de Wet Energietoeslag 2023 resteert € 150.000 dat wordt overgeheveld naar de resultaatbestemming van 2024. Dit is beschikbaar voor de aanvragen die vanaf 1 januari 2024 nog ontvangen worden.

Gelders winterfonds
Door provincie Gelderland is subsidie beschikbaar gesteld voor het zogenoemde Winterfonds. Deze subsidie is als extra budget beschikbaar gekomen voor de energielasten van maatschappelijke organisaties. Deze subsidie is besteed voor aanvragen van diverse verenigingen, waarvoor grotendeels ook al dekking was in onze reguliere begroting. Dit leidt tot een incidenteel voordeel van € 114.000.

Bijzondere bijstand
Er is een nadeel van € 38.000 in 2023. Dit is voornamelijk ontstaan door een stijging van de kosten voor beschermingsbewind. Daarnaast zijn er vaker kosten van woninginrichting voor inwoners die verhuizen vanuit andere gemeenten.

 
Schuldhulpverlening
Er is een voordeel van € 55.000. In 2023 zijn we uitgetreden bij de Stadsbank Oost Nederland en nemen we de curatieve schuldhulpverlening af bij de gemeente Doetinchem. De kosten voor de dienstverlening door de gemeente Doetinchem vallen in 2023 € 26.000 lager uit. De afwikkeling van het inleggeld Stadsbank Oost Nederland levert een incidenteel nadeel op van € 15.000. 
In 2023 hebben we via de algemene uitkering extra middelen ontvangen voor onder andere vroegsignalering (en bijzondere bijstand). Hiervoor is € 44.000 toegevoegd. Dit voordeel is meegenomen bij de bekostiging van de uitvoering van de Wet Energietoeslag. 

Begeleide participatie / Wsw en beschut werk
Geen bijzonderheden

Arbeidsparticipatie
Geen bijzonderheden

Maatwerkvoorzieningen en maatwerkdienstverlening (Wmo)
Dit zijn de taakvelden Maatwerkvoorzieningen (Wmo), Hulp bij het huishouden, begeleiding, dagbesteding en overige maatwerkarrangementen (WMO). Op een totale uitgaven circa € 7.600.000 resteert een nadeel van € 20.000. Dit saldo wordt onttrokken aan de reserve inkoop zorg.

Jeugdzorg en Jeugdhulp
Dit zijn de taakvelden Jeugdzorg begeleiding, behandeling, dagbesteding en jeugdzorg zonder verblijf overig, pleegzorg, gezinsgericht, Jeugdhulp met verblijf overig, Jeugdbehandeling GGZ zonder verblijf, Jeugdhulp crisis en gesloten plaatsing. Op een totale uitgaven circa € 8.200.000 resteert een tekort van 
€ 426.000, waarvan € 202.000 voortkomt voort uit contractuele afspraken met de zorgaanbieders met betrekking tot de afgesproken bandbreedte. Dit saldo wordt onttrokken aan de reserve inkoop zorg.

Beschermd Wonen (WMO) en maatschappelijke- en vrouwenopvang (WMO)
Geen bijzonderheden

Jeugdbescherming en Jeugdreclassering 
Het gesaldeerde voordeel van circa € 40.000 wordt toegevoegd aan de reserve inkoop zorg.

Volksgezondheid 
Op dit budget is de eenmalige bijdrage van € 198.000 vanuit het Integraal Zorg Akkoord (IZA) ontvangen vanuit de IZA gelden. Deze zijn vrij te besteden in 2023 voor bestaande projecten die gerelateerd zijn aan de IZA doelstellingen. Vanaf 2024 wordt aan de uitvoering van IZA in regionaal verband invulling gegeven. Daarnaast is er op dit budget voor de uitvoering van de Brede SPUK-regeling per saldo een voordeel van 
€ 70.000.