Inleiding

Het Rijk komt half over de brug…

Waar er in de voorjaarsnota 2021 nog sprake was van een tekort voor 2021 van ruim acht ton, stevent Aalten in het najaar af op een overschot van krap € 500.000. Dat is dan zonder het resultaat van het verschuiven van de niet gebruikte budgetten naar het volgende jaar. Hoofdoorzaak van de verbeterde cijfers met stip: de veel hogere uitkering van het gemeentefonds voor 2021. Ook voor 2022 zit meer lucht in de begroting door de extra middelen als gevolg van de uitspraak van de arbitragecommissie inzake de tekorten bij de jeugdzorg. Levert Aalten voor het jaar 2022 een extra inkomst op van ongeveer 1,8 miljoen euro. Prettig en terecht, maar het gaat helaas nog altijd om niet-structurele middelen. Ook bij het proces van de herverdeling van het gemeentefonds lijkt er zand in de motor te komen door een minder positief advies van de Raad voor het Openbaar Bestuur op dit dossier. Aangegeven wordt dat nog een flink aantal onderdelen van de voorgestelde herverdeling uitgezocht moet worden. 
Al met al vertoont de meerjarenraming vanaf 2023 daarom nog altijd een heel ander beeld met tekorten tot ruim 2 miljoen euro in 2025. Wij houden zeker vertrouwen op een goede afloop, maar het blijft lastig als je verplicht meerjarig moet begroten en tegelijkertijd maar moet afwachten in hoeverre een nieuw kabinet verder over de brug wil komen inzake jeugdzorg, herverdeling, opschalingskorting, abonnementstarief, vergrijzing enzovoort. Eerst maar eens afwachten of het partijen in Den Haag lukt om een stevige brug naar elkaar te slaan. 

In deze nota wordt voorgesteld circa 1,25 miljoen euro aan niet aangewend budget van 2021 naar 2022 over te hevelen. Dit heeft voor 2021 een positief effect op het resultaat van diezelfde 1,25 miljoen euro. Waardoor het er op dit moment naar uitziet dat Aalten onder aan de streep dit jaar ruim 1,7 miljoen euro overhoudt. Voor 2022 geldt door de verschuiving het tegenovergestelde effect en is het positieve saldo ruim 4 ton. Niet uit te sluiten valt dat een gedeelte van dit overschot nog moet worden ingezet voor hogere loon- en prijsstijgingen, zoals bij energie, brandstof en aanbestedingen. Ook de krapte op de arbeidsmarkt kan een prijsopdrijvend effect hebben. Los van de financiële aspecten kan die toenemende krapte ook gevolgen hebben voor de dienstverlening aan de burger en de raad.
De gemeenteraadsverkiezingen komen er aan en zorgen niet alleen voor de politieke partijen voor extra drukte, maar ook voor de ambtelijke organisatie. De minister van BZK heeft aangegeven dat ook voor deze verkiezingen extra maatregelen getroffen moeten worden, zoals de mogelijkheid om op maandag en dinsdag te stemmen.
Wanneer de nieuwe gemeenteraad aantreedt, is het overigens een goed moment om de tot heden gevolgde werkwijze van het verschuiven van budgetten te wijzigen en is het voorstel dit met ingang van 2022 via een reserve te laten verlopen. Dan wordt het resultaat door het doorschuiven niet meer beïnvloed. 
In deze nota zit ook een update van het uitvoeringsprogramma 2018-2022 en een overzicht van het verloop van de ontvangen en bestede corona gelden. Verder is de opzet van deze najaarsnota zoals de inmiddels door de wol geverfde gemeenteraad die kent.

Kijkend naar de recente gemeentelijke ontwikkelingen valt op dat op het gebied van woningbouw het gas diep wordt ingetrapt met onder andere de voorbereiding van 33 woningen op locatie Groene Kamer. Eveneens is de voorbereiding gestart voor woningbouw op de locatie van de voormalige technische school. In 2022 gaat de schop daar de grond in. De Transitievisie Warmte, waarin het thema juist weer is om van het gas af te gaan, vergde ook de nodige energie en verder werd de Regionale Energiestrategie 1.0 onlangs vastgesteld. De ontwikkeling van een duurzame en fijnmazige bereikbaarheid binnen de Achterhoek krijgt een injectie met het Mobility as a Service concept. Met 12 laadpalen is de laadinfrastructuur uitgebreid en we zijn nog niet uitgepaald. Het Lage Blik kreeg met de verhuizing van de bibliotheek een frisse blik en studenten van Saxion denken, net als Stadt Bocholt, mee over de herinrichting van de Heelweg. 

De behandeling en vaststelling van de brede Nota Sociaal Domein voltrok zich in oktober en de uitvoering van de zorgtransformatie ging, ondanks corona, energiek door. In december volgt nog een evaluatie van het transformatieplan. Verder wordt regionaal gewerkt aan een vernieuwd samenwerkingsconvenant Beschermd wonen en samen met Figulus en Laborijn wordt invulling gegeven aan de nieuwe Wet Inburgering. Dit najaar werd een gezonde start gemaakt in het kader van het Beweeg- en Sportakkoord met een aanpak die zich richt op de leefwereld van inwoners op de thema’s roken, alcohol en voeding. Naast de ontwikkelingen bij schulddienstverlening krijgt ook het grote belang van een sterke sociale basis hernieuwde aandacht binnen het sociale domein die het verdient. 

 In 2022 is het 450 jaar na wat de ‘geboorte van Nederland’ wordt genoemd. Het jaar 1572 markeert een keerpunt in de Tachtigjarige Oorlog en eindigt met de erkenning van de republiek der Nederlanden. Aalten maakt deel uit van een groep van ondertussen al 38 gemeenten die in 2022 gebeurtenissen uit 1572 herdenken. In de veel recentere geschiedenis werden veel inwoners helaas getroffen door een datalek bij de gemeente. Een leermoment en ondanks alle richtlijnen bleek maar eens hoe het mis kan gaan. Vanzelfsprekend gaf dit aanleiding de puntjes intern nog eens scherper op de i te zetten. 

Verder hebben wij getracht zo volledig mogelijk alle actuele informatie te bundelen en weer te geven. 

Het college van de gemeente Aalten