P2.0001 Formatie Griffie structureel € 15.000 en adviseur raadsprogramma incidenteel € 15.000
In de programmabegroting 2022 is een budget van € 40.000 opgenomen voor de uitbreiding van de formatie van de Griffie met een parttime raadsadviseur. In het raadsvoorstel met betrekking tot de benoeming van deze raadsadviseur is al aangekondigd dat in verband met de door de werkgeverscommissie gemaakte keuzes met betrekking tot de omvang en schaalindeling van de vacature een bijstelling op dit opgenomen budget noodzakelijk is. De hogere structurele loonkosten bedragen afgerond € 15.000 op jaarbasis. Daarnaast is voor het tijdelijke arbeidscontract van de adviseur ten behoeve het raadsprogramma 2022 een eenmalig budget van € 15.000 nodig.
P2.0002 Drugsproblematiek € 11.000
Het restant budget uit 2021 wordt doorgeschoven naar 2022. Hiermee geven we een bureau opdracht om kaders op te stellen voor de functie van jeugdpreventiemedewerker, welke is ontstaan uit het project 'drugsaanpak gemeente Aalten'.
P2.0003 Sport Lokaal samen € 35.000
De stuurgroep en projectgroepen sportakkoord zijn druk bezig met het ontwikkelen en uitwerken van de plannen voor een sportakkoord, maar mede door corona hebben zij dit in 2021 nog niet kunnen realiseren. Omdat de rijksregeling de mogelijkheid biedt om de middelen uiterlijk in 2022 te besteden is het restant budget uit 2021 overgeheveld naar 2022. Ook de plannen van het beweeg- en sportakkoord Aalten konden in 2021 niet ten uitvoer worden gebracht. In de loop van dit jaar wordt door de stuurgroep bepaald of het budget in 2022 ingezet wordt ten behoeve van de ambities of dat deze over volgende jaren verdeeld gaat worden.
P2.0004 Sociaal Domein Achterhoek (SDA) incidenteel € 19.464 en structureel € 38.230
De begroting Sociaal Domein Achterhoek (SDA) 2022 is in concept gereed, maar nog niet definitief vastgesteld. Omdat het echter 2022 betreft, nemen we de gevolgen toch alvast mee. De regionale programmakosten SDA en de kosten voor het CLM (Contract- en Leveranciersmanagement ofwel de regionale zorginkoop) zijn voor dit jaar samengevoegd tot één geheel met een totale omvang van € 2.148.900. Over 2021 bedroeg dit opgeteld € 1.793.900. De toename van kosten komt onder andere door de toerekening van overheadkosten ad € 91.000, nu de gehele programmaorganisatie is ondergebracht bij de gemeente Doetinchem. Voorheen viel een gedeelte van het CLM onder verantwoordelijkheid van de gemeente Oude IJsselstreek, waar dit achterwege bleef. Ook worden kosten als juridische ondersteuning (€ 20.000) en webhosting (€ 8.000) voortaan in rekening gebracht. In 2022 komen daar € 150.000 aan incidentele kosten bovenop voor de inhuur van een voorzitter van het MOSD, personele kosten voor de implementatie van de Gelders Verbeteragenda Jeugdbescherming (GVJB) en een bijdrage in de scholingskosten vanwege de nieuwe inkoop. Daarnaast is voor het eerst een aanvullend werkbudget van regionaal € 100.000 geraamd, dat indien noodzakelijk flexibel wordt ingezet. De extra kosten voor Aalten voor het incidentele deel bedragen € 19.464 voor 2022, daarnaast wordt voorgesteld vanaf 2022 structureel € 38.230 bij te ramen.
P2.0005 Gemeenschapshuizen € 15.000
De raad heeft aangegeven dat zij meer inzicht in de mogelijke financiële consequenties wil hebben. Hiervoor moeten we een onderzoek uitvoeren naar de huidige staat van onderhoud van de bestaande gemeenschapshuizen en de desgewenste Meerjaren Onderhoudsplannen laten opstellen door een deskundige externe partij (gezien het specialistische karakter hiervan).
P2.0006 Oekraïne € 50.000
De Rijksoverheid heeft aangegeven dat kosten die gemaakt worden door gemeenten bij de opvang van Oekraïense vluchtelingen worden vergoed. Mede in verband met de uitkering van weekgelden, maar ook om snel te kunnen schakelen wanneer er bijvoorbeeld hulpmiddelen nodig zijn, is vooruitlopend daarop een ‘werkbudget Oekraïne’ vrijgemaakt van € 50.000.
P2.0007 Mantelzorg € 25.000
In de decembercirculaire hebben we vanuit de Rijksregeling ‘verbeteren toegang tot mantelzorgregelingen’
€ 25.000 ontvangen. Dit budget wordt in 2022 ingezet voor de verdere inrichting van de mantelzorgondersteuning (onder andere door Figulus).
P2.0008 Wmo begeleiding structureel € 650.000
Hoewel de maatregelen in het kader van corona vrijwel helemaal zijn verdwenen, zien we nog steeds de gevolgen die deze maatregelen hebben op onze inwoners. Er zijn meer inwoners die ondersteuning nodig hebben bij het inrichten van hun leven en het aangaan van sociale contacten. In landelijk onderzoek is deze trend ook te zien. We zien eveneens dat de zorg steeds verder onder druk komt te staan, waardoor mantelzorgers meer taken krijgen. Als gemeente krijgen we steeds meer vragen om de mantelzorgers te ontlasten. We doen dit door gebruik te maken van de diverse inloopvoorzieningen en vrijwilligers in te zetten vanuit de sociale basis. Soms is geïndiceerde ondersteuning nodig. De afgelopen jaren zien we dat de mogelijkheden in de sociale basis verminderd zijn (door corona gingen activiteiten niet door en vrijwilligers konden niet ingezet worden). Daardoor is vaker geïndiceerde dagbesteding ingezet dan verwacht. De verwachting is dat dit de komende periode nog steeds nodig blijft.
In het Transformatieplan Sociaal Domein (2019) zijn ten aanzien van begeleiding verschillende maatregelen genoemd. Het gaat daarbij zowel om alternatieven voor hulp-op-maat (geïndiceerde vormen van begeleiding) als op een andere wijze indiceren en vormgeven van begeleiding.
Regionaal zijn we bezig met een nieuwe wijze van inkopen van integrale ondersteuning Wmo. Hierbij is sprake van een nieuwe vorm van bekostiging per cliënt. Hiermee komen de huidige vormen van individuele begeleiding en dagbestedingen te vervallen. Daarnaast bepaalt de gemeente niet meer hoe deze ondersteuning wordt vormgegeven. Daarmee vervallen ook de maatregelen ondersteuning individueel groepsgewijs aanbieden voor € 360.000 en herindicatie begeleiding voor € 150.000. De verwachting was hiermee een besparing van opgeteld € 510.000 te kunnen bewerkstelligen. Deze besparing wordt echter niet gerealiseerd.
Daarnaast is ook in 2019 en 2020 geconstateerd dat het versterken van inloopvoorzieningen niet mogelijk is gebleken vanwege coronamaatregelen. We hadden in het transformatieplan een besparing verwacht die opliep tot € 350.000 vanaf 2022. Hoewel diverse ontmoetingsplekken, verenigingen en andere activiteiten in de sociale basis inmiddels weer starten, verwachten we dat we de komende jaren een minder grote besparing realiseren door de eerdergenoemde complexer wordende problematiek bij inwoners. We willen deze verwachting terugbrengen naar de verwachte besparing over 2021 van € 210.000. Dit betekent dat er een bijstelling van € 140.000 is opgenomen.
P2.0009 Wmo hulp bij huishouden structureel € 100.000
Door gewijzigde wetgeving is het niet meer mogelijk om gebruik te kunnen maken van bemiddelingsbureau Alfasens. Cliënten zijn hierover eind september 2021 geïnformeerd. Zie ook raadsmededeling 166-2021. In de Najaarsnota 2021 was een voorlopige inschatting gemaakt dat ongeveer 50% van de inwoners naar de duurdere zorg in nature (ZIN) zou overstappen. Daarvoor is toen € 120.000 extra budget geraamd. Op basis van cijfers in april 2022 blijkt dat ongeveer 90% van de Alfacliënten gekozen hebben voor een ZIN aanbieder. Deze ontwikkeling betekent nogmaals een verhoging van de kosten met € 100.000.
P2.0010 Wmo woon-, vervoer- en rolstoelvoorzieningen structurele vrijval € 140.000
Tegenover de genoemde nadelen staat op gebied van de hulpmiddelen een nieuwe werkwijze die voorziet in een efficiëntere aanpak en regelmatige evaluatie van de verstrekking van hulpmiddelen en de vergoeding van woningaanpassingen. Gevolg is dat het aantal hulpmiddelen in de pool verminderd kon worden en lukte het om het kostenniveau van de woningaanpassingen naar beneden te krijgen. Bedroegen de opgetelde kosten in 2020 nog ongeveer € 745.000, in 2021 daalden deze naar ongeveer € 385.000. Hierbij merken we wel op dat ook dit een open-einde-regeling is, waarmee bedoeld wordt dat als een inwoner recht heeft op een verstrekking, deze zeker geleverd en door de gemeente betaald wordt. In de begroting van 2022 is structureel € 640.000 aan budget opgenomen. Van de aanwezige ruimte wordt voorgesteld € 140.000 af te ramen zodat € 500.000 resteert.
P2.0011 Jeugdzorg structureel € 700.000 voor 2022 € 300.000 aanvullend
Het aantal indicaties dat we hebben afgegeven ligt lager dan vorig jaar en ook het aantal kinderen dat jeugdhulp heeft ontvangen ligt een stuk lager dan vorig jaar. Dit is natuurlijk een gunstige ontwikkeling. Wel is er een forse uitzondering hierop. En dat is de specialistische GGZ. Hier is het aantal kinderen toegenomen. Verwacht wordt dat deze stijging, vanwege corona gerelateerde problematiek, toeneemt.
Daarnaast zien we dat de kosten per cliënt (in de frequente ingezette jeugdhulp) behoorlijk zijn toegenomen. Dit maakt dat ondanks dat het aantal kinderen met een jeugdhulpvoorziening daalt, de kosten toch blijven stijgen.
Door deze ontwikkelingen was er eind 2021 een tekort ten opzichte van de in de begroting opgenomen jeugdzorgbudgetten ontstaan dat, vertaald naar de begroting van 2022, een bijstelling vergt van € 700.000. Dit is gebaseerd op het werkelijke kostenniveau van 2021 aangevuld met de toegepaste indexering van 4%. Deze kostenontwikkeling is overigens een landelijke trend.
Voor 2022 zien we de eerste maanden een ontwikkeling die erop wijst dat de kosten nog verder stijgen. Daarom moet er volgens een zo goed mogelijke inschatting nog € 300.000 extra budget worden geraamd.
Tegelijkertijd gaat per juli 2022 de gewijzigde inkoop zorg van start. Hiervan is op dit moment nog niet goed in te schatten welke financiële gevolgen dat heeft. Er zijn een aantal cliënten die pas in de loop van 2022 in de nieuwe bekostigingsvorm gaat meelopen, omdat de indicatie nog een aantal maanden na juli doorloopt. Daarom wordt voorgesteld alleen voor 2022 deze verwachte groei van de zorgkosten al wel toe te voegen aan het budget en voor de meerjarenbegroting te wachten totdat er meer informatie beschikbaar is.