Paragraaf Lokale heffingen

In de paragraaf lokale heffingen wordt ingegaan op de ontwikkelingen van de verschillende belastingen en heffingen en de consequenties voor onze inwoners en ondernemers. Daarbij wordt aandacht besteed aan de totstandkoming van de tarieven en de beleidskeuzes die daaraan ten grondslag liggen. Verder wordt inzicht gegeven in de mate van kostendekking van een heffing.

Voor de lokale heffingen zijn de onderwerpen zoals die genoemd zijn bij het vaststellen van de kaders van de begroting 2024, als uitgangspunt genomen. Voor de OZB is een opbrengstverhoging van 6% geraamd. De overige leges en rechten worden ook met 6% verhoogd. Uitzondering daarop zijn de afvalstoffenheffing en de rioolheffing, waarvoor de 100% kostendekkendheid wordt aangehouden. De hondenbelasting die in 4 jaar wordt afgebouwd gaat naar de 2e stap (50% van het tarief 2022).

In de Gemeentewet staan de lokale heffingen die een gemeente mag heffen limitatief opgesomd. Deze heffingen worden verdeeld in algemene belastingen en rechten. De algemene belastingen zijn: onroerendezaakbelasting, hondenbelasting, reclamebelasting, forensenbelasting en toeristenbelasting. De opbrengsten van deze belastingen zijn door een gemeente vrij te besteden. De rechten zijn: afvalstoffenheffing, rioolheffing en diverse leges en overige rechten voor dienstverlening op verzoek. De tarieven van deze rechten moeten zodanig worden vastgesteld dat de opbrengsten de kosten voor het verlenen van de diensten niet overschrijden. Op grond van het BBV is een gemeente daarom verplicht een kostenonderbouwing op te nemen waaruit de maximale kostendekkendheid van 100% blijkt.

Onroerendezaakbelasting (OZB)
De OZB zorgt voor de hoogste belastingopbrengst en wordt gesplitst in een eigenaarsdeel (woningen en niet-woningen) en een gebruikersdeel (niet-woningen). De grondslag van de aanslag is de vastgestelde WOZ-waarde van de onroerende zaak. Voor het belastingjaar 2024 geldt een vastgestelde WOZ-waarde naar waardepeildatum 1 januari 2023. Voor deze begroting zijn alle mutaties van dit moment en een algemene waardeontwikkeling van woningen van 6% meegenomen. Voor het nieuwe tijdvak bedraagt de gemiddelde waarde van een woning ongeveer € 327.300 (2023 € 308.800). De OZB-opbrengst wordt met 6% verhoogd. De voorgestelde tarieven zijn:

De gemiddelde waardestijging van een woning bedraagt 6%. In de berekening van de tarieven is deze gemiddelde waardestijging verwerkt. De tarieven voor de niet-woningen worden aangepast aan de gemiddelde waardestijging van 1%. In de raadsvergadering van december 2023 wordt de verordening OZB vastgesteld. Op dat moment zijn de definitieve WOZ-waarden bekend. Als daartoe aanleiding is, worden de tarieven bijgesteld.

Een gemeente heeft de wettelijke plicht tot het inzamelen van (huishoudelijk) afval bij huishoudens en mag de kosten daarvan verhalen op de burger. In de gemeente Aalten wordt het omgekeerd inzamelen toegepast. Naast het vastrecht, wordt alleen een afrekening verzonden voor het aantal aanbiedingen respectievelijk ledigingen van restafval. Het gemiddelde aantal aanbiedingen van een huisvuilzak en ledigingen van een restafvalcontainer is 12 huisvuilzakken of vijf ledigingen per jaar.

De kosten voor de inzameling en verwerking van huishoudelijk afval zijn fors gestegen. Ondanks een onttrekking uit de voorziening ad. € 120.000 moeten de tarieven met 6% worden verhoogd om kostendekkend te blijven. 

Uit de rioolheffing wordt niet alleen voorzien in rioleringskosten, maar ook in de kosten van de afvoer van regenwater en grondwater. Deze kosten zijn opgenomen in het Gemeentelijk Rioleringsplan. De tarieven worden met 1,7% verhoogd. De aanslagen worden berekend op basis van het werkelijke waterverbruik en worden via de waternota van Vitens geheven en geïnd.

De gemeente int reclamebelasting bij ondernemers in de winkelgebieden in Aalten en Dinxperlo. De opbrengst wordt ter beschikking gesteld aan de ondernemersfondsen in beide kernen en zij organiseren daarmee allerlei activiteiten in die gebieden.

Voor het jaar 2024 worden de tarieven voor de toeristenbelasting niet verhoogd. Wel wordt nu al aangekondigd dat het tarief voor 2025 met € 0,20 wordt verhoogd van € 1,35 per persoon per overnachting naar € 1,55. Deze verhoging werkt ook door in het forfaitaire tarief en in de eerste trede van de forensenbelasting. Het forfaitaire tarief bedraagt dan in 2025 € 225 (2024 € 196). De overige tarieven forensenbelasting gaan met 6% omhoog. Door de verhoging vanaf 2025 nu al aan te kondigen kunnen recreatieondernemers dit tijdig in hun bedrijfsvoering en communicatie opnemen. Hiermee vervullen we een langgekoesterde wens van de logiesverstrekkende ondernemers. We laten voortaan een jaar vooruit het tarief door de raad vastleggen

Tarieven forensenbelasting (in €)	2024	2023
Waarde object
€ 30.000,00 of minder	196	196
€ 30.001,00 t/m € 60.000,00	238	225
€ 60.001,00 t/m € 120.000,00	321	303
€ 120.001,00 t/m € 180.000,00	397	375
€ 180.001,00 t/m € 240.000,00	480	453
€ 240.001,00 t/m € 300.000,00	571	539
€ 300.001,00 t/m € 360.000,00	646	610
€ 360.001,00 en meer	813	767

Afgesproken is om de hondenbelasting in vier jaar gefaseerd af te schaffen. Het tarief 2022 bedraagt € 65,00. Dit tarief wordt voor 2024 met 50% verlaagd en komt daarmee op € 32,50.

Overige leges/tarieven
De tarieven van de overige leges worden met 6,0% verhoogd. Uitzondering daarop zijn de tarieven die gebaseerd zijn op het gemeentelijk uurtarief en/of een wettelijk (maximum)tarief.

Lasten- en batenoverzicht van de kostendekkende tarieven 
De tarieven voor de afvalstoffenheffing, rioolheffing, lijkbezorgingsrechten, marktgelden en leges dienen zodanig te worden vastgesteld dat de opbrengsten de kosten voor het verlenen van de diensten niet over-schrijden. Hieronder hebben we dat inzichtelijk gemaakt. 

bedragen x € 1.000
Hoofdstuk	Onderwerp	Toe te rekenen	Overhead	Totaal	Baten	Dekking
Titel 1 Algemene dienstverlening
1	Burgerlijke stand	92	20	112	24	21%
2	Reisdocumenten en Nederlandse identiteit	315	87	402	219	54%
3	Rijbewijzen	156	64	220	118	54%
4	Verstrekking uit de Basisregistratie personen (BRP)	7	3	10	5	50%
5 t/m 17	Diversen	127	15	142	112	79%
	Subtotaal titel 1	697	189	886	478	54%
Titel 2 Dienstverlening vallend onder fysieke leefomgeving/omgevingsvergunning
3	Omgevingsvergunning	686	257	943	131	14%
7	Bestemmingsplannen	71	29	100	55	55%
1,2,4,5,6,8	Diversen	0	0	0	0
	Subtotaal titel 2	757	286	1.043	186	18%
Titel 3 Dienstverlening vallend onder Europese dienstenrichtlijn
2	Organiseren evenementen of markten	112	61	173	14	8%
5A	Algemene verordening Ondergrondse infrastructuren	87	12	99	91	92%
	Subtotaal titel 3	199	73	272	105	39%
	Eindtotaal	1.653	548	2.201	769	35%

Bij het vaststellen van de legestarieven is maximaal 100% kostendekkendheid. Er mag geen winst worden gemaakt. Kruissubsidiëring in de legesverordening is binnen de titel wel toegestaan. Onder kruissubsidiëring wordt verstaan: het hoger vaststellen van tarieven van leges voor sommige diensten om daarmee de tarieven voor andere diensten laag te houden. 

Onderstaande tabel geeft de omvang van de lokale woonlasten voor een gemiddeld (meerpersoons) huishouden weer en bestaat uit onroerendezaakbelasting (alleen voor de eigenaar), afvalstoffenheffing en rioolheffing. Bij de berekening van de OZB is uitgegaan van de gemiddelde WOZ-waarde van een woning van € 327.300. Bij de afvalstoffenheffing wordt uitgegaan van het vastrecht en 12 aanbiedingen van een huisvuilzak en voor de berekening van de rioolheffing gaan we uit van drie personen (waterverbruik 120 m³). 

Voor burgers met een laag inkomen bestaat de mogelijkheid om gehele of gedeeltelijke kwijtschelding van betaling van belasting te verzoeken. Kwijtschelding is mogelijk voor hondenbelasting (één hond), afvalstoffenheffing (gemaximeerd aantal aanbiedingen/ledigingen) en rioolheffing (maximaal gemiddeld waterverbruik). Of men in aanmerking komt voor kwijtschelding hangt af van het netto besteedbaar inkomen; dit is het bedrag dat men overhoudt nadat de uitgaven zijn afgetrokken van de netto-inkomsten. Daarnaast vindt er een vermogenstoets plaats. In de begroting wordt rekening gehouden met een totaalbedrag van circa € 57.000 aan kwijt te schelden lokale heffingen.