Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen

Een deel van de gemeentelijke taken richt zich op het onderhoud van de openbare ruimte en kapitaalgoederen. Om deze kapitaalgoederen op een acceptabel niveau te houden, is goed beheer noodzakelijk. Gelet op de omvang van de te beheren kapitaalgoederen legt deze continu taak een substantieel beslag op budgettaire middelen. Het is daarom van groot belang om de omvang van de te beheren objecten in de openbare ruimte en de huidige kwaliteit volledig in beeld te hebben. Het beleid voor het uitvoeren van onderhoudsactiviteiten aan gemeentelijke kapitaalgoederen is opgenomen in de nota verkrijging/vervaardiging en onderhoud kapitaalgoederen. Op basis van looptijd moeten een aantal beleidsplannen opnieuw worden opgesteld. Aangezien er tot op heden nog wel mee gewerkt kan worden, is gekozen om te bekijken in welke vorm deze beleidstukken mee worden genomen in de nieuwe omgevingswet. Hieronder zal er per taakveld op worden ingegaan.

Een deel van de gemeentelijke taken richt zich op het onderhoud van de openbare ruimte en kapitaalgoederen. Gelet op de omvang van de te beheren kapitaalgoederen legt deze taak een substantieel beslag op de middelen. Het beleid is opgenomen in de nota verkrijging/vervaardiging en onderhoud kapitaalgoederen.

 

Integraal Beheer Openbare Ruimte (IBOR)
De voortdurende ontwikkeling en zorg die is gericht op het waarborgen van de kwaliteit van de openbare ruimte waarmee de belanghebbenden tevreden zijn en zich betrokken weten, zodanig dat ook de leefbaarheid en de economische vitaliteit wordt gediend. De komende jaren wordt veel aandacht besteed om de openbare ruimte aan te passen waarbij aandacht is voor de klimaatdoelstellingen die zijn opgenomen in de klimaatadaptatie strategie. Ook krijgt duurzaamheid en biodiversiteit bij verschillende projecten de nodige aandacht.

> Onderhoud wegen 
Voor het onderhoud van de wegen is in 2009 een beleidsnota wegen vastgesteld. Bij invoering van de Omgevingswet is bekeken of er een nieuwe beleidsnota wegen wordt opgesteld of dat dit wordt ondergebracht bij openbare ruimte in zijn algemeenheid. In 2024 komt er een update van de beleidsnota wegen komen. Wel is er in de wegennota onvoldoende rekening gehouden met klimaat en duurzaamheid. Voor zowel klimaat als duurzaamheid is beleid opgesteld welke geïmplementeerd moet worden voor het onderhoud van onze openbare ruimte in het algemeen en dus ook voor de wegen waar het onderhoud ligt bij de gemeente. Het groot onderhoud van de wegen steunt op jaarlijks geactualiseerde onderhoudsschema’s die uitgewerkt en/of bijgesteld worden na visuele inspecties. In deze onderhoudsschema’s zijn de wegen, zowel binnen als buiten de bebouwde kom, opgenomen die voor de komende vijf jaar op de planning staan. De kosten voor groot onderhoud bedragen 2024 € 375.000 worden gedekt door een onttrekking aan de reserve onderhoud wegen. Deze reserve wordt jaarlijks met een gelijk bedrag van € 390.000 gevoed. Het groot onderhoud is ondergebracht in een moederbestek en daarbij is ervoor gekozen om niet alles uit te voeren. Het regulier jaarlijkse onderhoud van de wegen in 2024 is € 365.000. De reserve en het actuele meerjaren onderhoudsplan (MJOP) zijn op elkaar afgestemd. Hierbij is geen sprake van afwijkingen of achterstallig onderhoud. Uit inventarisatierondes van de wegen blijkt dat er geen noemenswaardige afwijkingen zijn ten opzichte van de actuele onderhoudsplannen. Er kunnen zich incidenten voordoen die direct worden opgelost. Deze staan los van de reguliere onderhoudsplannen. Investeringen worden geactiveerd en op grond van de economische levensduur afgeschreven. Ook staan in 2024 weer verschillende infrastructurele werken gepland zie hiervoor het investeringsschema.

> Onderhoud bruggen en duikers 
Om het onderhoud en de instandhouding van onze bruggen en duikers te waarborgen is een meerjaren onderhoudsplan opgesteld. Jaarlijks worden alle bruggen en duikers geïnventariseerd en gecontroleerd. Op basis hiervan wordt het reguliere onderhoud uitgevoerd. De lasten hiervoor in 2024 zijn € 54.000. Uit de inventarisatieronde blijkt verder dat het meerjaren onderhoudsplan nog steeds actueel is en er geen afwijkingen van het onderhoudsprogramma zijn geconstateerd. 

 
> Openbare verlichting 
In de begroting is jaarlijks een bedrag van € 47.000 opgenomen voor investering in vervanging van lichtmasten. Deze investering wordt in 30 jaar afgeschreven. Een aantal jaren geleden is een vervangingsplan openbare verlichting opgesteld. Bij vervanging van verouderde lichtmasten worden deze vervangen door licht-asten met Led-verlichting. Het onderhoud van de openbare verlichting bedraagt € 75.000 structureel. De jaarlijkse kapitaallasten (afschrijving en rente) bedragen € 24.000. In 2023 is een aanzet gegeven voor het maken van beleid met betrekking tot de verlichting in de openbare ruimte waar de openbare verlichting een onderdeel van is. In 2023 zal hierover besluitvorming plaatsvinden. Aan dit nieuwe beleid is ook een beheer programma gekoppeld met daarin in de investeringen. Dit zal vanaf 2024 worden uitgerold.  

> Openbaar groen 
Gekoppeld aan ons groenbeleidsplan is er een groenbeheersplan waarop het jaarlijks onderhoud van het openbaar groen is gebaseerd. Door het onderhoud op basis van dit plan te laten uitvoeren kan het gestelde onderhoudsniveau worden gehandhaafd. Door de klimaatverandering treedt er vaker droogte op waar veel bomen last van ondervinden. Hierdoor zal de sterfte toenemen en moet er meer onderhoud gepleegd worden. Er is aanzet gemaakt om inzichtelijk te krijgen hoe we in de toekomst de uitgaven kunnen beperken. Verder kijken we hoe we ons openbaar groen zo kunnen inrichten dat het voldoet aan het biodiversiteitsplan.

> Speelvoorzieningen 
In 2014 is de speelnota Spelenderwijs Ontmoeten vastgesteld. De speelterreinen voldoen aan de nota Spelenderwijs Ontmoeten. Voor nu plegen we alleen regulier onderhoud en vervangen we toestellen als deze niet hersteld kunnen worden. Daarnaast worden de speeltoestellen jaarlijks gekeurd. Voor het onderhoud en de vervanging van speelvoorzieningen is structureel € 44.000 beschikbaar. 

> Riolering
Het Verbreed Gemeentelijke Rioleringsplan (GRP) is de neerslag van de wettelijke verplichting dat de gemeente een rioleringsnota dient te hebben. Het GRP 2015-2019 is in 2015 door de raad vastgesteld. Het onderhoud en de vervanging van de riolering vindt volgens, in overeenstemming met de kaders van deze nota plaats. Ook wordt aangegeven hoe de maatregelen en investeringen worden bekostigd. Momenteel wordt nog gewerkt met het GRP 2015-2019, omdat dit plan nog aan de eisen voldoet en we aan willen sluiten bij de nieuwe Omgevingswet. 
De investeringen in de riolering worden geactiveerd, de lasten worden via de riooltarieven verhaald op de burgers. Eventuele overschotten of tekorten worden jaarlijks met de voorziening Riolering geëgaliseerd. Waar mogelijk worden reconstructies van wegen en vervanging van riolering gecombineerd. De In 2021 zijn de stresstesten afgerond en is inzichtelijk geworden welke maatregelen moeten worden genomen om overlast door klimaatverandering te voorkomen. In 2023 is de een klimaatadaptatie strategie vastgesteld. Bij deze strategie speelt water en riolering een grote rol. In 2023 is begonnen aan de beleidsnotitie (nieuwe GRP). Ook het afkoppelen van regenwater wordt waar mogelijk actief opgepakt. Deze beleidsnotitie wordt in 2024 voorgelegd voor besluitvorming

De gemeente heeft een aantal gebouwen in eigendom, beheer en onderhoud. Om waardevermindering van de gebouwen te voorkomen, is een goede staat van onderhoud noodzakelijk. Bij het beheer en onderhoud wordt onderscheid gemaakt tussen het beheer en onderhoud van het gebouw, alles wat aard- en nagelvast is (technisch onderhoud) en het beheer en onderhoud door de gebruiker (water, gas, elektra, telefonie, schoonmaak en dergelijke). Jaarlijks worden de gebouwen geïnspecteerd en de onderhoudsschema’s hierop aangepast. De meerjarenonderhoudsplannen zijn gekoppeld aan de reserve onderhoud gemeentelijke gebouwen. De reserve wordt jaarlijks met een gelijk bedrag ad € 160.000 gevoed, zodat de lasten gelijkmatig in de exploitatie zijn opgenomen. Grote, vaak wisselende onderhoudskosten worden aan deze reserve onttrokken.  Onttrekkingen worden door middel van de tussentijdse rapportages door de raad geautoriseerd. Voor het reguliere, kleinere onderhoud is structureel budget in de begroting opgenomen. Ieder jaar wordt aan een aantal specifieke gebouwen extra aandacht gegeven door middel van clustering van onderhoudswerkzaamheden, waardoor een efficiency voordeel gehaald wordt. Het onderhoud van de diverse gebouwen van de gemeente wordt op verschillende manieren uitgevoerd.

 
Gemeentelijke gebouwen, niet voor de gemeentelijke dienst bestemd 
Zowel het groot als het klein onderhoud van deze gebouwen komt voor rekening van de gemeente. Het groot onderhoud is in beeld gebracht door middel van een meerjarenonderhoudsplan (MOP). Onlangs zijn de eerste voorbereidingen genomen om het huidige MOP om te zetten naar een nieuwe Duurzaam meerjarenonderhoudsplan (DMJOP). Daarin worden ook de verduurzamingsmaatregelen opgenomen. De hieruit voortvloeiende onderhoudskosten worden in de nieuwe begroting opgenomen. Om deze kosten te dekken, is een reserve gevormd die jaarlijks met een gelijk bedrag wordt gevoed. Daarnaast is voor het reguliere jaarlijkse onderhoud een budget in de exploitatie opgenomen. Met de vaststelling van het onderhoudsplan is voldoende onderbouwing aanwezig om de gebouwen adequaat te onderhouden en in stand te houden. 
Voor de locatie A-hof, waarin Figulus is gehuisvest, worden renovatiewerkzaamheden voorbereid. Hier zijn al diverse vooronderzoeken uitgevoerd, alsmede de subsidiemogelijkheden doorgenomen. Onder andere zal het gehele dakoppervlak worden geïsoleerd volgens de huidige normering. 

Gemeentelijke huisvesting 
Locaties Hofstraat 8, Markt 7 en Gemeentewerf Derde Broekdijk 1E
Het onderhoud aan deze gebouwen is in het MOP opgenomen. Het opstellen van een nieuw DMJOP is voorbereid en zal volgend jaar in de begroting meegenomen worden. Er zijn geen bijzonderheden, bij de locatie Hofstraat is het verhuurde deel aan de Rabobank in bruikleen gegeven voor opslag goederen voor gevluchte Oekraïners. Momenteel is in onderzoek op welke manier de ruimte in de toekomst gebruikt gaat worden. 
Na de installatie van zonnepanelen op het dak van de verbouwde gemeentewerf zijn de mogelijkheden onderzocht om stappen te maken in de verduurzaming van ons vastgoed. Via de Provincie Gelderland is deelgenomen aan het project Klimaat Klaar en is er een duurzaamheidsadvies uitgebracht voor drie gebouwen, het Gemeentehuis, Gemeentekantoor en de Sporthal Eurohal. Hier gaat een plan van aanpak voor uitgewerkt worden en de subsidiemogelijkheden onderzocht. Dit gaat vooruitlopend op de nieuwe DMJOP’s uitgevoerd worden.