In deze paragraaf komen de organisaties aan de orde die een publiek belang uitvoeren en waarin Aalten een financieel en een bestuurlijk belang heeft. Dat laatste door zeggenschap bij besluitvorming door stemrecht.
Gemeenschappelijke regelingen (publiekrechtelijk)
Per publiekrechtelijke regeling is de ratio van het weerstandsvermogen opgenomen. Om te beoordelen in hoeverre het weerstandsvermogen toereikend is, wordt een relatie gelegd tussen de financieel gekwantificeerde risico’s en de beschikbare weerstandscapaciteit. De relatie wordt uitgedrukt in een ratio, waarbij normaliter gestreefd zou moeten worden naar een ratio weerstandsvermogen van minimaal 1,0.
| Ratio weerstandsvermogen | |||
|---|---|---|---|
| >2 | Uitstekend | 0,8 – 1,0 | Matig |
| 1,4 – 2,0 | Ruim voldoende | 0,6 – 0,8 | Onvoldoende |
| 1,0 – 1,4 | Voldoende | < 0,6 | Ruim Onvoldoende |
| Bedragen x € 1.000 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Omgevingsdienst Achterhoek (ODA), Hengelo Gelderland (Programma 1) | ||||||
| Doelstelling en openbaar belang | De ODA behandelt voor de partners de aanvragen voor vergunningen in het kader van het omgevingsrecht (milieudeel), toetst meldingen, houdt toezicht op en handhaaft de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). Daarnaast adviseert de ODA gemeenten en provincie (op verzoek) bij de opstelling van beleid en bij specifieke ontwikkel- of uitvoeringsprojecten. | |||||
| Partijen | Naast Aalten de gemeenten Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem, Lochem, Montferland, Oost Gelre, Oude IJsselstreek, Winterswijk en Zutphen en de provincie Gelderland. | |||||
| Actualiteit | Het lijkt eindelijk te gaan gebeuren. Bij Koninklijk Besluit is de datum van 1 januari 2024 vastgesteld voor de invoering van de Omgevingswet. Daarmee gaat dit begrotingsjaar voor de ODA in het teken staan van de implementatie van de wet. | |||||
| Bij de invoering van de Omgevingswet gaan provinciale bodemtaken over naar gemeenten en dit takenpakket wordt bij de ODA belegd invoering. Op het moment van schrijven is het nog niet duidelijk of hiervoor een financiering vanuit het Rijk komt. | ||||||
| Onze bijdrage aan de ODA neemt in 2024 toe tot € 636.000. Dit komt hoofzakelijk door een stijging van het uurtarief als gevolg van de hogere CAO en stijgende lasten. Daarnaast heeft de ODA de uren van een aantal normproducten herzien. Dit zorgt ervoor dat er meer uren besteed worden aan vergunningverlening. | ||||||
| Jaar | Eigen vermogen | Vreemd vermogen | Bijdrage | Saldo begroting | Ratio weerstand | |
| 2023 | 210 | 1.050 | 611 | Sluitend | 1,84 | |
| 2024 | 164 | 1.146 | 636 | Sluitend | 1,68 | |
| GGD Noord- en Oost-Gelderland (NOG), Warnsveld (Programma 2) | ||||||
| Doelstelling en openbaar belang | De GGD NOG beschermt, bewaakt en bevordert de gezondheid van de inwoners van 22 gemeenten die bij GGD NOG zijn aangesloten. | |||||
| Partijen | De GGD bestaat uit 22 gemeenten uit het noorden en oosten van Gelderland. | |||||
| Actualiteit | Het algemeen bestuur GGD NOG heeft een Bestuursagenda voor de periode 2019 – 2023 vastgesteld. Hierin staan de belangrijkste uitgangspunten en prioriteiten (gezondere jeugd, leefomgeving, leefstijl en oud worden). In de loop van 2023 stelt het algemeen bestuur een nieuwe bestuursagenda vast voor de jaren 2023-2027. De beleidsindicatoren worden doorontwikkeld op basis van deze nieuwe Bestuursagenda. De aandacht gaat daarbij uit naar kwetsbare groepen en het verkleinen van gezondheidsverschillen. Dit past bij de doelstellingen van het Gezond en Actief Leven Akkoord. | |||||
| In onze inwonerbijdrage over 2024 (€ 559.000) zijn de meerkosten voor de Wet Open Overheid, informatieveiligheid, verdere invoering van de functiewaarderingssysteem HR21, de herwaardering van de verpleegkundigen en een verhoging voor de post onvoorzien meegenomen. Daarnaast zijn voor 2024 nog incidentele middelen voor GGD NOG Robuust opgenomen (€ 13.000). Dit is een aanpak waarin staat hoe de GGD vanaf medio 2022 beter inspeelt op de vraag van gemeenten. | ||||||
| In deze begroting is nog geen rekening gehouden met het voorstel om het negatieve resultaat over 2022 ter hoogte van € 487.000 te dekken uit de algemene reserve. Hierdoor komt het weerstandsvermogen op 70% van het gewenste niveau. De huisaccountant heeft aangegeven dat dit een acceptabel risico is en verwacht dat dit de komende jaren wordt aangevuld. | ||||||
| Jaar | Eigen vermogen | Vreemd vermogen | Bijdrage | Saldo begroting | Ratio weerstand | |
| 2023 | 2.205 | 2.485 | 534 | Sluitend | 0,99 | |
| 2024 | 2.411 | 2.629 | 572 | Sluitend | 1 | |
| Laborijn, Doetinchem (Programma 2) | ||||||
| Doelstelling en openbaar belang | Laborijn ontwikkelt zich door als sociaal ontwikkelbedrijf. Langs de pijlers inkomenszekerheid en mensontwikkeling biedt zij inwoners de juiste ondersteuning naar de best passende (duurzame) plek. De opdracht aan Laborijn is oorspronkelijk sterk ingegeven vanuit een wettelijk kader (uitvoeren van de Participatiewet, de Wet Sociale Werkvoorziening en de Wet inburgering 2021). Deze verschuift steeds nadrukkelijker naar de ondersteuningsbehoefte van inwoners. Laborijn wil haar kennis, ervaring en infrastructuur dan ook graag inzetten voor alle inwoners die dergelijke ondersteuning nodig hebben. Haar opdracht tot het uitvoeren van de Sociale Werkvoorziening neemt in de komende jaren af. Sinds 2015 kent deze regeling geen instroom meer. Inwoners met deze ondersteuningsbehoefte maken inmiddels gebruik van andere regelingen in het sociaal domein. | |||||
| Partijen | Naast Aalten vanuit de GR de gemeenten Doetinchem en Montferland. | |||||
| Actualiteit | De werkzaamheden die Laborijn voor ons uitvoert, nemen steeds meer toe. In 2022 en 2023 heeft Laborijn de uitvoering van de Wet Inburgering 2021 door middel van een dienstverleningsovereenkomst uitgevoerd. Vanaf 2024 wordt dit onderdeel van de gemeenschappelijk regeling. De financiële effecten hiervan zijn in de bijdrage meegenomen. De uitvoeringskosten zijn verder gestegen als gevolg van loon- en prijsstijgingen en niet beïnvloedbare ontwikkelingen. Onze bijdrage voor 2024 komt uit op | |||||
| € 2.414.000. De BUIG-budgetten zijn afhankelijk van de verdeelsystematiek en de landelijke ontwikkelingen van het aantal bijstandsgerechtigden en kunnen daardoor sterk fluctueren. In deze begroting is rekening gehouden met een nihil resultaat op de BUIG. | ||||||
| Vanuit de Participatiewet zien we een toename van uitkeringsgerechtigden met een activeringsprofiel (steeds meer inwoners met een grote afstand tot de arbeidsmarkt en vaak met complexere en meervoudige problematiek) en een afname van uitkeringsgerechtigden met een re-integratieprofiel (binnen 1 jaar aan het werk). Eén van de uitgangspunten die Laborijn zelf hanteert is dat alle inwoners met een Participatiewet-uitkering een actief traject en aanbod hebben om ontwikkeling mogelijk te maken, zeker ook bezien in het licht van de huidige arbeidsmarkt en de bredere participatie- en inclusiegedachte. Bij deze doelgroep zien we echter ook steeds meer een samenloop met onze eigen sociale wetgeving (zoals inburgering, Wmo, schuldhulpverlening, inkomensondersteuning, opvoeden en opgroeien en zorg en veiligheid) hetgeen nog meer een integrale en intensievere aanpak vergt. We hebben het bij dit sociaal vraagstuk dus ook over een gezamenlijke inhoudelijke opgave (bestaanszekerheid in brede zin) voor de komende jaren. | ||||||
| Daarnaast staat voor 2026 realisatie van nieuwbouw in de planning. | ||||||
| Jaar | Eigen vermogen | Vreemd vermogen | Bijdrage | Saldo begroting | Ratio weerstand | |
| 2023 | 7.583 | 10.090 | 2.170 | Sluitend | 1,12 | |
| 2024 | 7.873 | 9.304 | 2.414 | Sluitend | 1,15 | |
| Regio Achterhoek, Doetinchem (Programma 2) | ||||||
| Doelstelling en openbaar belang | Zeven gemeenten in de Achterhoek werken samen met het bedrijfsleven en maatschappelijke instellingen ten behoeve van regionale ontwikkeling en belangenbehartiging. | |||||
| Partijen | De GR bestaat naast Aalten uit de gemeenten Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem, Oost Gelre, Oude IJsselstreek en Winterswijk. | |||||
| Actualiteit | Het samenwerkingsverband is echter breder dan alleen de Achterhoekse gemeenten en bestaat ook uit ondernemers, maatschappelijke organisaties en de provincie Gelderland en heeft de roepnaam Achterhoek ambassadeurs. De ambitie is om in 2030 in de Achterhoek een nog sterker bloeiende en innovatieve economie te realiseren met een kwalitatief hoogwaardige en duurzame woon- en leefomgeving. | |||||
| Jaar | Eigen vermogen | Vreemd vermogen | Bijdrage | Saldo begroting | Ratio weerstand | |
| 2023 | 6.485 | 15.245 | 193 | Sluitend | 1 | |
| 2024 | 6.048 | 15.266 | 202 | Sluitend | 1 | |
| Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland (VNOG), Apeldoorn (Programma 2) | ||||||
| Doelstelling en openbaar belang | Iedere gemeente moet deel uitmaken van één van de 25 veiligheidsregio’s. De taken van een veiligheidsregio liggen op het gebied van de voorbereiding en bestrijding van rampen en grote incidenten door de brandweer, de GHOR (geneeskundige hulp bij ongevallen en rampen), de politie en gemeente. | |||||
| Partijen | De VNOG bestaat uit 22 gemeenten uit het noorden en oosten van Gelderland. | |||||
| Actualiteit | De begroting bestaat uit vijf programma’s/opgaven: Incidentbestrijding en crisisorganisaties, Zelfredzaam en risicobewust, Vakbekwaam en deskundig, Sterke informatiepositie en Gezonde bedrijfsvoering. De crisisorganisatie en informatiepositie worden de komende jaren verder verstrekt onder andere door extra structurele bijdragen van het Rijk. De VNOG werkt intensief samen met verschillende partners en bouwen aan partnerschip. Dit gebeurt zowel regionaal, interregionaal, nationaal als internationaal en met zowel de publieke- als private sector. De VNOG, de gemeente Aalten en de gemeente Bocholt trekken gezamenlijk op in het project Crossfire. Hierbij wordt een gezamenlijke brandweerlocatie als een innovatieve oplossing gezien om aanzienlijke veiligheidsvoordelen voor de grensregio te creëren. | |||||
| De vorig jaar door meerdere gemeenteraden ingediende zienswijze tegen de demarcatie heeft ertoe geleidt dat de extra kosten voor Aalten met € 18.000 naar beneden zijn bijgesteld. In eerdere kadernota’s en begrotingen is al aangegeven dat de kapitaallasten van de VNOG dusdanig gaan stijgen, dat deze op enig moment niet meer gedekt kunnen worden door een onttrekking aan de beschikbare egalisatiereserve. Hierdoor is een verhoging van de gemeentelijke bijdrage op termijn noodzakelijk. Deze stijging is nu voorzien voor 2026 en 2027. | ||||||
| Jaar | Eigen vermogen | Vreemd vermogen | Bijdrage | Saldo begroting | Ratio weerstand | |
| 2023 | 12.325 | 46.620 | 1.648 | Sluitend | 1,06 | |
| 2024 | 12.691 | 56.608 | 1.754 | Sluitend | 1,14 | |
| Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers (ECAL), Doetinchem (Programma 3) | ||||||
| Doelstelling en openbaar belang | Gemeenten en provincie werken samen in het ECAL, dat is ontstaan uit de samenvoeging van het Achterhoeks Archief en het Staring Instituut. | |||||
| Het Erfgoedcentrum voert de wettelijke archieftaken conform Archiefwet en overige erfgoedtaken zoals documentatie, onderzoek en publieksfunctie uit. | ||||||
| Partijen | De gemeenschappelijke regeling voert de wettelijke taken uit voor de gemeenten Aalten, Berkelland, Doetinchem, Oude IJsselstreek, Oost Gelre, Montferland, Winterswijk en Bronckhorst. Voor de niet wettelijke taken betalen Doesburg, Lochem, Zevenaar, Duiven, de provincie Gelderland en andere donateurs een bijdrage. | |||||
| Actualiteit | De gemeentelijke bijdrage voor de ECAL wordt in principe bepaald op basis van het aantal meters papier dat een gemeente in beheer heeft en wordt voor vier jaar vastgelegd. In de begroting 2023-2026 is deze meterprijs opnieuw vastgesteld, echter heeft de afgelopen periode uitgewezen dat de lasten dusdanig zijn gestegen. Dat heeft het DB doen besluiten de meterprijs vanaf begrotingsjaar 2024 te verhogen. | |||||
| Jaar | Eigen vermogen | Vreemd vermogen | Bijdrage | Saldo Begroting | Ratio weerstand | |
| 2023 | 176 | 593 | 158 | Voordelig 38 | Niet bekend | |
| 2024 | 188 | 542 | 179 | Voordelig 12 | Niet bekend | |