Programma 2 Sociaal Domein

Bestaanszekerheid staat onder druk
Bestaanszekerheid is het kunnen vinden van rust en ruimte om je als mens te ontwikkelen en mee te doen in de samenleving. Voorwaarden voor bestaanszekerheid zijn: voldoende en voorspelbaar inkomen, betaalbaar wonen, toegang tot betaalbare zorg en de mogelijkheid om een financiële buffer op te bouwen voor onverwachte uitgaven. 
De bestaanszekerheid van veel inwoners staat echter onder druk. We zien een toenemend aantal huishoudens dat leeft in armoede of de kans loopt daarin te belanden. Armoede belemmert mensen om een zinvolle bijdrage aan de samenleving te leveren en te werken aan hun ontwikkeling. Onzekerheid over een dak boven je hoofd, eten op tafel, betaalbare en toegankelijk zorg en een sluitend ‘huishoudboekje’ verminderen het welzijn van inwoners en beperken de mentale ruimte om een weg uit deze situatie te vinden. 
Het bestaande gemeentelijk armoede- en schuldenbeleid wordt daarom herijkt. De gevolgen van armoede raken het hele sociale en fysieke domein (werk en inkomen, gezondheid, wonen, zorg, welzijn, etc.). We willen daarom met een andere (meer integrale) aanpak dan voorheen, de geldzorgen van onze inwoners aanpakken en inzetten op het bestrijden van armoede en de preventie van schulden. Bij de herijking krijgt het bestrijden van kinderarmoede prioriteit. 
 
Doorontwikkeling Laborijn als sociaal ontwikkelbedrijf
In 2024 treedt naar verwachting de wet ‘Participatiewet in balans’ in werking. Dit wetsvoorstel omvat diverse maatregelen om de bestaanszekerheid van onze inwoners (beter) te garanderen, de armoede te bestrijden en in de dienstverlening de menselijke maat te hanteren. Dit in afstemming en samenhang met alle leefgebieden binnen het sociaal domein. 
Laborijn speelt binnen deze ontwikkeling een belangrijke rol. Het is de bedoeling dat Laborijn zich verder ontwikkelt als sociaal ontwikkelbedrijf. Langs de pijlers inkomenszekerheid en mensontwikkeling biedt zij inwoners de juiste ondersteuning naar de best passende plek. De opdracht aan Laborijn is oorspronkelijk sterk ingegeven vanuit een wettelijk kader (het uitvoeren van de Wet sociale werkvoorziening, Participatiewet en Wet inburgering). Deze verschuift steeds nadrukkelijk naar de ondersteuningsbehoefte van inwoners. De kennis, ervaring en infrastructuur van Laborijn worden op die manier ingezet voor alle inwoners die dergelijke ondersteuning nodig hebben. 
 
Transformatie zorglandschap
Op het gebied van Jeugdhulp en Wmo werken we in de Achterhoek vanaf 1 juli 2022 met 59 gecontracteerde zorgaanbieders aan de transformatie van het Achterhoekse zorglandschap. Deze zorgaanbieders bieden zorg en ondersteuning aan onze (jeugdige) inwoners en hun gezinnen. Wij zetten ons samen met zorgaanbieders in om de kwaliteit en betaalbaarheid van de zorg voor onze inwoners (verder) te verbeteren.
De eerste contractperiode met de zorgaanbieders is in 2023 geëvalueerd. In 2024 wordt in regionaal verband besloten of en in welke vorm we de contracten, en daarmee de ingang gezette transformatie, met deze aanbieders voortzetten.
 
Verder verstevigen van de laagdrempelige inloopvoorzieningen
Op 1 januari 2022 is de doordecentralisatie voor beschermd wonen gestart. In plaats van de centrumgemeenten, voor de regio Achterhoek is dat Doetinchem, worden alle individuele gemeenten stapsgewijs verantwoordelijk voor inwoners die in aanmerking komen voor beschermd wonen. De voorgenomen invoeringsdatum was 1 januari 2024. Zowel het Rijk als gemeenten constateerden medio 2023 dat dit tijdspad, gelet op de fase van parlementaire behandeling waarin het wetsvoorstel zich destijds bevond, te krap is gebleken. De nieuwe streefdatum voor de invoering wordt 1 januari 2025. De voorbereidingen op de nieuwe wet gaan binnen onze gemeente ongewijzigd door. Zo pakken Wmo-consulenten sinds maart 2023 zelfstandig, met ondersteuning vanuit de centrumgemeente Doetinchem, aanvragen voor beschermd wonen op.
De inmiddels gestarte laagdrempelige inloopvoorziening in Aalten en Dinxperlo voor mensen met ggz-problematiek, willen wij in 2024 verder verstevigen door het aantal inloopmomenten te vergroten.

 
Sport als middel voor positieve gezondheid en preventie
Sporten en bewegen is een onderdeel van positieve gezondheid en een gezonde leefstijl. In het kader van de transformatie van zorg naar gezondheid is het wenselijk dat alle inwoners de mogelijkheid hebben om te sporten en te bewegen. Er is inmiddels een plan voor het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) gemaakt en het beweeg- sport en leefstijl akkoord is herijkt. Een goede integrale uitwerking van GALA vergt, net als het recent afgesloten Integrale Zorgakkoord (IZA), ambtelijke capaciteit.
 
Toekomstbestendig maken van de sportinfrastructuur
Er wordt een groot beroep gedaan op het verenigingsleven om inwoners te laten bewegen en mee te laten doen aan de samenleving. Tegelijkertijd neemt het aantal vrijwilligers af en worden de eisen aan verenigingen hoger. Dit betekent dat nieuwe vormen van inhoudelijke en bestuurlijke samenwerking nodig zijn. Verenigingen hebben de gemeente gevraagd om hier een meer actieve rol in te gaan spelen. In 2023 is, onder andere via een ronde langs de verenigingen, onderzocht wat de toekomstige behoefte aan kwaliteit en kwantiteit van accommodaties is, wat verenigingen nodig hebben om hun taken te blijven vervullen en hoe ervoor wordt gezorgd dat de buitenruimte uitnodigt tot bewegen en sporten. In 2024 willen we van ambitie naar werkelijkheid komen en maken we een start om de onderliggende sportinfrastructuur toekomstbestendig in te richten.

Het veranderende zorglandschap
De krapte op de arbeidsmarkt, de stijgende kosten en een groter beroep op zorg vanwege de vergrijzing noopt ons anders te kijken naar de inzet van voorzieningen vanuit de Jeugdwet en de Wmo. Zorginnovatie en het inschakelen van de sociale en pedagogische basis zijn nodig, naast meer preventie, samenwerking en inclusie. In 2024 gaan we met onze inwoners het gesprek aan over de toekomst van het zorglandschap.
 
Herijking sociale basis 
De verbinding tussen de toegang tot hulp en de sociale basis gaan we in 2024 via een driesporenbeleid verder optimaliseren. We willen vindbare, zichtbare en laagdrempelige toegang tot hulp en ondersteuning organiseren. De concretisering van een centrale toegang en informatie- en inlooppunten in verbinding met de sociale basis, wordt nader uitgewerkt. Daarbij wordt onder andere gekeken naar een fysiek contactpunt waar burgers met alle vragen binnen kunnen lopen en geholpen worden, maar ook naar de wens om meer toegankelijk te zijn in de kernen. De inwoners kunnen vervolgens dicht bij huis terecht voor de eerste inlichtingen over alle problemen. Uiteraard is daar niet alle dienstverlening direct voorhanden, maar men wordt wel verder geholpen. Het derde spoor is structurele samenwerking met professionals in de sociale basis. Dit is al in gang gezet maar wordt verder uitgebouwd.
 
Versterking pedagogische basis
We gaan in 2024 de pedagogische basis verder verstevigen, ook in het licht van de landelijke Hervormings-agenda Jeugd en de inrichting van een (regionale) toekomsttuin in Doetinchem. Een dergelijke basis stimuleert de ontwikkeling van kinderen en ondersteunt ouders bij het opvoeden. Een stevige basis draagt bij aan het gezond, veilig en kansrijk opgroeien en helpt bij het omgaan met alledaagse problemen. De pedagogische basis bestaat uit alle contacten, sociale relaties en leefomgevingen die bijdragen aan het opgroeien van kinderen. Dat zijn bijvoorbeeld buren, vrienden, leerkrachten, medewerkers van de opvang en sporttrainers. Iedereen heeft een rol: als samenleving vormen we samen het fundament voor opgroeien. Niet alleen professionals, maar alle mensen om kinderen heen’. Het versterken van de pedagogische basis stimuleert het normaliseren en vermindert het medicaliseren en problematiseren.
 
Het maken van afspraken over de provinciale/regionale taakverdeling rondom asielopvang
In maart 2023 heeft het kabinet het wetsvoorstel ‘Wet gemeentelijke taak mogelijk maken asielopvang’ (Spreidingswet) voor behandeling aangeboden aan de Tweede Kamer. Deze wet moet mede de basis vormen om de opvangcrisis structureel het hoofd te kunnen bieden en is bedoeld om de asielopvang op basis van objectieve criteria beter over het land te spreiden, zodat de lasten worden verdeeld. Gemeenten kunnen binnen hun provincies onderling afspraken maken over wie wat doet en over eventuele gezamenlijke aanpak hierin. Om dit proces, ook in relatie tot de opvang en huisvesting van andere groepen (bijvoorbeeld de Oekraïners), in goede banen te leiden worden (mede daarvoor) provinciale regietafels ingesteld. Ook in de Achterhoek is een regionaal bestuurlijk overleg gestart, wat weer rapporteert aan de provinciale regietafel. In Gelderland is besloten zoveel mogelijk uit te gaan van de opgave die in de wet wordt opgenomen.
De spreidingswet wordt naar verwachting op zijn vroegst op 1 januari 2024 ingevoerd. Al is het halen van deze datum door de val van het kabinet onzeker geworden. Het is lastig voor gemeenten om vooruitlopend op de wet al aan de slag te gaan, omdat nog niet bekend is hoe gemeenten de wet moeten uitvoeren. De wet is bovendien politiek omstreden, waardoor het niet zeker is dat de wet er ook daadwerkelijk in de voorgestelde vorm komt. Daarnaast is de verwachting dat de taakstelling voor wat betreft de huisvesting van statushouders het komend jaar wederom stijgt.
 
Het versterken van de samenwerking op het gebied van zorg en veiligheid
We zien veel ontwikkelingen op het gebied van zorg en veiligheid, zowel op casus- als beleidsniveau. Een goede samenwerking met externe partners, zoals de politie, Veilig Thuis, woningstichting en zorgaanbieders, is daarbij cruciaal. We zetten via een pilot extra middelen in om de samenwerking met onze externe (keten)partners verder te intensiveren en te optimaliseren. In de tweede helft van 2024 wordt deze pilot geëvalueerd. 
 
Het komen tot een nota mantelzorg
Mantelzorg is een belangrijk onderwerp in de nota Sociaal Domein. Er is veel aandacht voor het vroegtijdig bereiken van (jonge) mantelzorgers en het verbeteren van de vindbaarheid van mantelzorgondersteuning. In 2024 wordt een nota opgesteld ter ondersteuning van mantelzorgers met specifieke aandacht daarin voor jonge mantelzorgers.
 
Regionaal samenwerken binnen het programma Vrijheid
De gemeenten in de Achterhoek, Liemers en de Duitse grensgemeenten werken in 2024, net als in 2023, samen binnen het regioprogramma Vrijheid. Dit is een vervolg op het programma Gelderland Herdenkt/75 jaar bevrijding. Het programma bestaat uit gezamenlijke projecten die binnen een viertal thema’s worden uitgevoerd met als doel verbinding en verankering van de vrijheid. De thema’s zijn: Vrijheidsmaaltijden, Vrijheidsroute, Verbindend Licht en Ode aan de Vrijheid. De gemeente Aalten is penvoerder voor dit programma. De kosten worden gedekt door een subsidie van de provincie en de bijdragen van de deelnemende gemeenten.  

Crossfire
De twee brandweerposten Suderwick en Dinxperlo liggen op slechts 2,3 km rijafstand van elkaar. Een gezamenlijke locatie van de brandweer en de Feuerwehr wordt als een innovatieve oplossing gezien om aanzienlijke veiligheidsvoordelen voor de grensregio te creëren en tegelijkertijd de Europese gedachte uit te dragen. Het leidt uiteindelijk tot een kostenbesparing doordat er minder brandweerposten gebouwd hoeven te worden in de grensstreek. Er is meer personeelspotentieel beschikbaar en op dagelijkse basis samenwerken leidt tot kwaliteitsverbetering bij de gezamenlijke inzet. Over de daadwerkelijke verdeling van de kosten worden nog nadere afspraken gemaakt. 

Brede SPUK-regeling 
De Brede SPUK-regeling is voor alle gemeenten beschikbaar gesteld voor sport en bewegen, gezondheidsbevordering, cultuurparticipatie en de sociale basis voor de periode van 1 januari 2023 tot en met 31 december 2026. Voor bovengenoemde periode krijgt Aalten een specifieke uitkering van maximaal € 1,9 miljoen. 
De stip op de horizon is een gezonde generatie in 2040. De Brede SPUK-regeling is voor alle gemeenten in werking gesteld om diverse afspraken uit te kunnen voeren. Deze afspraken zijn vastgelegd in het Hoofdlijnen Sportakkoord II en het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA). Deze bedragen zijn onder de diverse taakvelden opgenomen. 
Bestuur
Voor zowel de Leader-projecten als de Regiodeal zijn budgetten beschikbaar gesteld ten laste van de algemene reserve. Het restant van deze beschikbaar gestelde budgetten worden jaarlijks opnieuw opgevoerd. Hierdoor zijn deze budgetten in de begrote cijfers van 2023 eenmalig hoger. 
Tot en met 2023 hadden we jaarlijks € 246.000 opgenomen voor de dotatie aan de voorziening pensioen en wachtgeld wethouders samen. Bij de jaarrekening 2022 hebben we de voorziening voor wachtgeld vrij laten vallen, omdat er geen aanspraak op werd gemaakt. Voor de zittende wethouders mag pas een voorziening worden gevormd wanneer zij daadwerkelijk aanspraak maken op het wachtgeld. Daarnaast is de dotatie aan de pensioenvoorziening afhankelijk van het aantal (oud)wethouders dat per einde boekjaar recht heeft op pensioen, het standaardtarief rekenrente van de DNB en de sterftetabellen per einde boekjaar. Aangezien deze drie variabelen niet te begroten zijn en zowel positieve als negatieve effecten kunnen hebben, is besloten alleen jaarlijks op basis van werkelijkheid in de jaarrekening te verantwoorden. 
In verband met de gemeenteraadsverkiezingen (stemwijzer, integriteitsonderzoeken, opleidingskosten nieuwe raadsleden en dergelijke) is voor 2026 eenmalig budget van € 20.000 opgenomen. 
Het rijk heeft vanaf 2022 zowel structurele als incidentele middelen voor de Woo beschikbaar gesteld. Deze incidentele middelen ter hoogte van € 59.000 krijgen we tot en met 2026. Dit verklaart de daling in 2027. 

Crisisbeheersing en brandweer
De gemeentelijke bijdrage voor de VNOG stijgt in 2024 met € 88.000 door de loon- en prijsstijging. De vorig jaar door meerdere gemeenteraden ingediende zienswijze tegen de demarcatie heeft ertoe geleidt dat de extra kosten voor Aalten met € 18.000 naar beneden zijn bijgesteld. In eerdere kadernota’s en begrotingen is al aangegeven dat de kapitaallasten van de VNOG dusdanig gaan stijgen, dat deze op enig moment niet meer gedekt kunnen worden door een onttrekking aan de beschikbare egalisatiereserve. Hierdoor is een verhoging van de gemeentelijke bijdrage op termijn noodzakelijk. Deze stijging is nu voorzien voor 2026 
(€ 94.000) en 2027 (€ 159.000). 
Crossfire is de benaming voor een onderzoek naar de mogelijke grensoverschrijdende samenwerking van de brandweerkorpsen uit Suderwick en Dinxperlo. Medio 2023 is de locatiekeuze van deze grensoverschrijdende brandweerkazerne (voorlopig) afgerond en zijn de verwervingsonderhandelingen gestart; dit proces wordt naar verwachting in 2024 afgerond. Parallel hieraan wordt onderzocht wat de stichtingskosten van de brandweerpost zijn bij realisatie aan Nederlandse dan wel aan Duitse kant van de grens. Tezamen vormt dit de input voor de definitieve locatiekeuze. Voor deze voorbereidende werkzaamheden wordt in 2024 een werk-budget van € 25.000 opgenomen. 

Openbare orde en veiligheid
Vanaf 2024 worden meer loonkosten aan dit taakveld doorberekend in verband met de uitbreiding op het gebied van toezicht en handhaving en de gestegen loonkosten.

Openbaar basisonderwijs
Geen afwijkingen.

Onderwijshuisvesting
In de lijn met afspraken die met de schoolbesturen en de stichting TWAO in het verleden zijn gemaakt, heeft de raad in 2020 € 1.000.000 beschikbaar gesteld voor het treffen van duurzaamheidsmaatregelen in de 
Aaltense schoolgebouwen. Dit geld is alleen bestemd voor schoolgebouwen die niet worden bekostigd vanuit de reguliere zorgplicht die de gemeente wettelijk heeft ten aanzien van de schoolgebouwen. Het budget eind 2022 ter hoogte van € 304.000 is overgeheveld naar 2023 en is beschikbaar voor 2023 (en volgende jaren). 
Fase 1 van het IHP, de Triangel laag, is vanaf 2025 meegenomen in deze begroting. In het IHP is afgesproken dat, in het geval dat er extra m2 gebouwd worden voor kinderopvang organisaties, ze dit tegen een kostendekkende huurovereenkomst huren van de gemeente. Daarnaast valt de huidige kapitaallast van de Triangel hoog vrij na afwaardering van het pand, dit zorgt structureel ook voor dekking van de nieuwe kapitaalslast. Tevens wordt deze investering gedekt door de toevoeging aan de reserve Huisvesting onderwijs met € 150.000 te verlagen. Deze dekking valt binnen het taakveld Mutaties reserves. Op dit taakveld zorgt het voor een verhoging van de lasten van € 150.000, maar per saldo heeft het geen effect.

Onderwijsbeleid en leerlingzaken
Het onderwijsachterstandenbeleid (OAB) is een budgettair neutrale regeling. De niet gebruikte gelden uit het afgesloten tijdvak 2019-2022 ter hoogte van € 171.000 hebben we op basis van de regelgeving meegenomen naar 2023. 
Voor het inhalen van COVID-19 gerelateerde onderwijsvertragingen (de zogenaamde NPO-middelen) hebben we over de jaren 2021 tot en met 2023 gelden ontvangen die we mogen besteden tot en met 2025. De overgebleven gelden hevelen we jaarlijks over naar het volgende boekjaar. In 2023 is hiervoor € 392.000 opgenomen. Deze twee samen verklaren de daling aan zowel de baten- als de lastenkant. 
Sportbeleid en activering
Geen afwijkingen.

Cultuurpresentatie, -productie en -participatie
Wij zijn penvoerder voor het programma Vrijheid voor de regio Achterhoek/Liemers. Hiervoor hebben we zowel aan de baten- als aan de lastenkant € 300.000 opgenomen in 2023. 
De Koppelkerk ontvangt een jaarlijkse budgetsubsidie. Dit is bij de vaststelling van de cultuurnota “Een warm bad voor cultuur” in 2019 besloten. De Koppelkerk heeft de afgelopen jaren een enorme groei doorgemaakt. De groei brengt met zich mee dat een verdere professionalisering van de organisatie nodig is. Het afgelopen jaar bleek als gevolg van langdurige ziekte van de directeur ook dat de organisatie kwetsbaar is. De Koppelkerk heeft veel vrijwilligers. Om het werk van de vrijwilligers in goede banen te leiden is een stevig professionele basis van de organisatie nodig. Een van de stappen hierin is de aanstelling van een zakelijk leider. Daarnaast zijn betaalde krachten nodig op een aantal cruciale functies zoals: PR, ICT-beheer, administratie en vrijwilligers-coördinatie. De Koppelkerk heeft de afgelopen jaren laten zien dat er sprake was van een gezond financieel beleid. Echter door de langdurige ziekte van de directeur en de bijbehorende perikelen heeft men flink ingeteerd op de financiële buffer. Ook is de Koppelkerk getroffen door kostenstijgingen als gevolg van de hoge energieprijzen. Naast de professionaliseringsslag die gemaakt moet worden is ook de inventaris deels toe aan onderhoud, herstel of vervanging. Hiervoor is een meerjaren-investeringsplan opgesteld. Om beide ontwikkelingen te kunnen bekostigen is een hoger subsidiebedrag nodig van € 28.000 per jaar. De Koppelkerk verwacht door de professionaliseringslag zelf ook extra inkomsten te kunnen generen door in te zetten op een brede sponsoractie, geactualiseerde PR-strategie en bovenlokale projectsubsidies. 
In de loop van 2024 wordt bezien welke invloed deze ontwikkelingen en inspanningen hebben gehad op de financiële toekomst van de Koppelkerk en in hoeverre structurele herziening van de jaarlijkse budgetsubsidie nodig is. Dit ook mede in relatie tot andere culturele gesubsidieerde organisaties.

Musea
Geen afwijkingen.

Cultureel erfgoed
Het provinciale budget voor de monumentensubsidie wordt jaarlijks vastgesteld en is voor 2024 nog niet bekend. In 2023 is hiervoor zowel aan de baten- als aan de lastenkant € 55.000 opgenomen. 

Media
De daling in 2025 komt omdat voor de vorming van een streekomroep tot en met 2024 € 19.000 is opgenomen. 

Samenkracht en burgerparticipatie
Van 2024 tot en met 2026 zijn de Brede SPUK-gelden voor mantelzorg, combinatiefuncties, één tegen eenzaamheid, valpreventie, mentale gezondheid en versterking sociale basis onder dit taakveld opgenomen. 
Daarnaast zijn de geraamde baten en lasten inzake de voorzieningen aan inburgeringsplichtigen conform de begroting van Laborijn hier opgenomen. Deze zijn voor ons budgettair neutraal.

Toegang en eerstelijnsvoorzieningen
Aan zowel de baten- als de lastenkant is in 2023 € 38.000 opgenomen voor het koploperproject. 
Van 2024 tot en met 2026 zijn de Brede SPUK-gelden voor Welzijn op Recept onder dit taakveld opgenomen. 
De doorberekende loonkosten zijn ruim € 1.200.000 hoger. In het verleden werden de uren van de consulenten doorbelast aan de taakvelden voor Wmo en jeugd, maar die taakvelden zijn bedoeld voor dienstverlening aan de cliënten zelf. Onze consulenten houden zich bezig met de loketvoorziening gericht op het identificeren van eigen kracht en het geleiden naar de juist vorm van individuele ondersteuning. Vandaar dat we deze loonkosten nu hier verantwoorden. 

Inkomensregelingen
De mutatie aan de batenkant wordt volledig veroorzaakt door de schommelingen in de verwachte BUIG-gelden over de jaren. Vanaf 2023 hebben we dit conform de Laborijnbegroting budgettair neutraal opgenomen. Aan de lastenkant staan de uitvoeringslasten van Laborijn, die eveneens zijn opgenomen conform de begroting van Laborijn. Deze uitvoeringskosten zijn gestegen ten opzichte van de meerjarenraming 2023 als gevolg van loon- en prijsstijgingen en niet beïnvloedbare ontwikkelingen. Zo waren de nieuwe CAO-gemeenten met een aanpassing van de lonen van het ambtelijk personeel met gemiddeld 7% en de toename van de energieprijzen voor gas en elektra met ruim 300% nog niet meegenomen in de oorspronkelijke begroting. Vanaf 2024 wordt de uitvoering van de Wet Inburgering 2021 onderdeel van de gemeenschappelijke regeling. De financiële effecten hiervan zijn ook verwerkt in deze uitvoeringslasten. Onze bijdrage voor 2024 komt uit op € 2.414.000. 
In 2023 zijn uitgaven voor de energietoeslag en de maatwerkregeling voor ondersteuning sociaal maatschappelijke organisatie begroot, dit verklaart de daling in 2024.
WSW en beschut werk
In dit taakveld valt alleen het van het Rijk ontvangen budget voor de SW dat één op één wordt doorbetaald aan Laborijn. Uit de Meicirculaire 2023 blijkt dat wij een groter aandeel uit het macrobudget krijgen. Dit is in de cijfers vanaf 2024 reeds verwerkt (€ 6.212.000), maar het budget voor 2023 moet nog op niveau worden gebracht (nu nog € 6.059.000, volgens meicirculaire € 6.422.000). Hierdoor stijgt het budget nu ten opzichte van 2023. In de loop van de jaren laat dit budget een daling zien als gevolg van een lager bedrag per SW-medewerker en een daling van het SW-bestand.

Arbeidsparticipatie
Het re-integratiebudget is opgenomen conform de begroting van Laborijn. Deze laat een kleine jaarlijkse stijging zien. 

Maatwerkvoorzieningen (Wmo)
Vanaf 2025 geldt er weer een inkomensafhankelijke eigen bijdrage voor de hulp-op-maat voorzieningen die in het kader van de Wmo worden verstrekt. Bij de invoering van het abonnementstarief een aantal jaren geleden is het aantal aanvragen voor aangepaste fietsen en scootmobielen toegenomen. We verwachten dat met de (her)invoering van de inkomensafhankelijke eigen bijdrage het aantal aanvragen weer afneemt. Inwoners met een hoog inkomen die een hoge eigen bijdrage gaan betalen, gaan naar verwachting hun hulpmiddel zelf aanschaffen. Om deze reden voeren we vanaf 2025 een besparing door van 15% (€ 30.000) op de vervoersvoorzieningen.

Maatwerkdienstverlening 18+
Vanaf 2023 is dit in verband met de BBV-wijziging uit elkaar getrokken in Huishoudelijke hulp (Wmo), Begeleiding (Wmo), Dagbesteding (Wmo) en Overige maatwerkvoorzieningen (Wmo) De doorberekende loonkosten zijn vanaf 2024 € 478.000 lager. In het verleden werden de uren van de consulenten doorbelast aan de taakvelden voor Wmo, maar deze taakvelden zijn bedoeld voor dienstverlening aan de cliënten zelf. Onze consulenten houden zich echter bezig met de loketvoorziening gericht op het identificeren van eigen kracht en het geleiden naar de juist vorm van individuele ondersteuning. Vandaar dat we deze loonkosten nu op het taakveld toegang en eerstelijnsvoorzieningen verantwoorden. Daarnaast zijn op deze taakvelden afwijkende indexeringen gebruikt, zie hiervoor het financieel overzicht. 

Maatwerkdienstverlening zorg 18-
Vanaf 2023 is dit in verband met de BBV-wijziging uit elkaar getrokken in Jeugdzorg begeleiding, Jeugdzorg behandeling, Jeugdzorg dagbesteding, Jeugdzorg zonder verblijf overig, Pleegzorg, Gezinsgericht, Jeugdhulp met verblijf overig, Jeugd behandeling GGZ zonder verblijf, Jeugdhulp crisis/LTA/GGZ-verblijf en Gesloten plaatsing. De doorberekende loonkosten zijn vanaf 2024 € 600.000 lager. In het verleden werden de uren van de consulenten doorbelast aan de taakvelden voor Jeugdzorg, maar deze taakvelden zijn bedoeld voor dienstverlening aan de cliënten zelf. Onze consulenten houden zich echter bezig met de loketvoorziening gericht op het identificeren van eigen kracht en het geleiden naar de juist vorm van individuele ondersteuning. Vandaar dat we deze loonkosten nu op het taakveld toegang en eerstelijnsvoorzieningen verantwoorden. Daarnaast zijn op deze taakvelden afwijkende indexeringen gebruikt, zie hiervoor het financieel overzicht. 

Geëscaleerde zorg 18+, Beschermd wonen (Wmo) en Maatschappelijke- en vrouwenopvang (Wmo)
Van centrumgemeente Doetinchem ontvangen wij jaarlijks ons aandeel in de overschotten van beschermd wonen. Deze gelden worden gebruikt voor scholing van eigen medewerkers, expertiseontwikkeling, het (her)ontwikkelen van de sociale basis voor mensen met ggz-problematiek, het vormgeven van lokale toegang beschermd wonen en het opvangen van de verwachte tekorten. Het resterende budget wordt jaarlijks overgeheveld. Voor 2023 staat hiervoor incidenteel € 151.000 in de budgetten. 

Geëscaleerde zorg 18-, Jeugdbescherming en Jeugdreclassering
De doorberekende loonkosten zijn vanaf 2024 € 48.000 lager. In het verleden werden de uren van de consulenten doorbelast aan de taakvelden voor Jeugd, maar deze taakvelden zijn bedoeld voor dienstverlening aan de cliënten zelf. Onze consulenten houden zich echter bezig met de loketvoorziening gericht op het identificeren van eigen kracht en het geleiden naar de juist vorm van individuele ondersteuning. Vandaar dat we deze loonkosten nu op het taakveld toegang en eerstelijnsvoorzieningen verantwoorden. Daarnaast zijn op deze taakvelden afwijkende indexeringen gebruikt, zie hiervoor het financieel overzicht.

Volksgezondheid
Van 2024 tot en met 2026 zijn de Brede SPUK-gelden voor Gezondheidsachterstand, Kansrijke Start, Overgewicht Obesitas, Regionale preventie, OKO en alcohol en Leefomgeving onder dit taakveld opgenomen. 
De gemeentelijke bijdrage voor de GGD neemt in 2024 toe met € 29.000. Onze bijdrage loopt in de volgende jaren op tot een toename van € 88.000 in 2027.