Paragraaf Financiering

Omschrijving (toelichting)

De paragraaf Financiering in de begroting behandelt de beleidsplannen voor het komende jaar en de paragraaf Financiering in het jaarverslag gaat in op de resultaten van de beleidsuitvoering. De financiering is geregeld in het Treasurystatuut dat iedere vier jaar door de raad wordt vastgesteld. Voor het laatst is dit in 2021 geactualiseerd. Dit statuut vormt de basis voor het treasurybeheer.
Voor een goede uitvoering van de treasuryfunctie is het tijdig, juist en volledig beschikbaar hebben van financiële informatie van wezenlijk belang. Deze informatie wordt gebruikt voor het opstellen van een liquiditeitsplanning. Op basis van deze planning wordt geld aangetrokken of tijdelijk weggezet. 
Een belangrijke factor bij het uitvoeren van de treasuryfunctie is de renteverwachting op de geld- en kapitaalmarkt. Hiervoor wordt gekeken naar informatie van de grote Nederlandse banken waaronder de BNG maar ook het Centraal Planbureau. 
Door alle perikelen in de wereld de laatste jaren was de inflatie in het najaar 2022 fors opgelopen naar maar liefst 14%. De Europese Centrale Bank (ECB) zag zich genoodzaakt de beleidsrente die jarenlang negatief was (- half procent) te verhogen. Dat gebeurde in negen stappen naar 4 %. Door onder meer deze verkrapping van het monetaire beleid is de inflatie gezakt naar rond de 3% begin 2024. Omdat de verwachting is dat de inflatie in 2024 weer naar de gewenste 2% per jaar gaat, verlaagde de ECB deze belangrijke rente inmiddels weer met een kwart procent naar 3,75%. Gelet op de wereldwijde economische ontwikkelingen en de dalende inflatie is de verwachting dat de ECB nog dit jaar de rente verder gaat verlagen naar 3,25%. Deze rentebesluiten van de ECB zijn medebepalend voor de spaar- en leencondities van burgers en bedrijven. De lange rente steeg ook mee en is inmiddels iets gedaald naar het huidige niveau van rond de 3,5% voor 10 jaar. Als de voorspelling uitkomt en de ECB gaat de rente dit jaar ook daadwerkelijk verlagen kan dit ook weer gevolgen hebben voor de lange rente. Maar dit blijft onzeker. Vooralsnog houden we 3,5% aan. 

De deelfuncties van treasury zijn: kasbeheer, risicobeheer en gemeentefinanciering.

Omschrijving (toelichting)

Het kasbeheer behelst het geldstromenbeheer en het saldo- en liquiditeitenbeheer. Belangrijk is dat we aan de betalingsverplichtingen kunnen blijven voldoen. Met de BNG Bank heeft de gemeente een doorlopende financieringsovereenkomst afgesloten. Daarin is onder meer de kortkredietverlening geregeld. Deze overeenkomst is een belangrijk sturingsinstrument. In verband met een mogelijke wijziging van de basisrente in de toekomst is vanaf 2021 een terugvalbepaling aan deze overeenkomst toegevoegd. Het betalingsverkeer wordt zoveel mogelijk uitgevoerd bij één bank, de BNG Bank.

Het renterisico op kortlopende financiering (looptijd korter dan één jaar) wordt ingeperkt door de kasgeldlimiet. Met name voor kortlopende financiering kan het renterisico groot zijn. Wijzigingen op de korte rente hebben direct invloed op de rentelasten. Alhoewel dit de laatste jaren sterk is afgenomen door de extreem lage rentestanden. De totale omvang van de vlottende schuld is gebonden aan een maximum van 8,5% van de jaarbegroting bij aanvang van het dienstjaar. Dit is de kasgeldlimiet. De aangetrokken vlottende schuld mag deze limiet in principe niet overschrijden. Als de gemiddelde liquiditeitspositie van drie achtereenvolgende kwartalen de kasgeldlimiet toch overschrijdt, dient de toezichthouder op de hoogte te worden gesteld en moet een plan worden ingediend om weer aan de limiet te voldoen.

De verwachting is dat de kasgeldlimiet in 2025 niet wordt overschreden.

De financieringspositie van de gemeente en de daarbij behorende financieringsbehoefte wordt voor een groot deel bepaald door het verloop van de geplande investeringen en de aflossing op leningen. Er wordt naar gestreefd de benodigde leningen tegen zo gunstig mogelijke condities aan te trekken. Daartoe wordt bij het afsluiten van leningen rekening gehouden met de bestaande liquiditeitsplanning, de rentevisie en de renterisiconorm.
In 2024 wordt op bestaande vaste geldleningen € 4,6 miljoen afgelost. Voor nieuwe investeringen is ongeveer € 7,5 miljoen nodig. In totaal dus een behoefte aan extra geld van ongeveer € 12 miljoen. Dit is in onderstaand overzicht verwerkt. De rentetarieven voor zowel lang als kort geld zijn het afgelopen jaar fors gestegen. Indien mogelijk wordt zo lang mogelijk met (goedkoper) kort geld gefinancierd. Dat wil zeggen via kasgeld en krediet in rekening courant. 

Ongeveer € 5 miljoen van de totaalschuld per 31 december 2025 betreft het aandeel verstrekte hypotheken. Hiervoor wordt een rentevergoeding ontvangen. Per saldo heeft de gemeente circa € 32 miljoen aan vaste schuld.