Paragraaf Onderhoud kapitaalgoederen

Een deel van de gemeentelijke taken richt zich op het onderhoud van de openbare ruimte en kapitaalgoederen. Gelet op de omvang van de te beheren kapitaalgoederen legt deze taak een substantieel beslag op de middelen. Het beleid is opgenomen in de nota verkrijging/vervaardiging en onderhoud kapitaalgoederen.

Integraal Beheer Openbare Ruimte (IBOR)
De voortdurende ontwikkeling en zorg die is gericht op het waarborgen van de kwaliteit van de openbare ruimte waarmee de belanghebbenden tevreden zijn en zich betrokken weten, zodanig dat ook de leefbaarheid en de economische vitaliteit wordt gediend. De komende jaren wordt veel aandacht besteed om de openbare ruimte aan te passen waarbij aandacht is voor de klimaatdoelstellingen die worden opgenomen in de klimaatadaptatie strategie die begin 2023 is vastgesteld. Ook krijgt duurzaamheid en biodiversiteit de nodige aandacht.

> Onderhoud wegen 
Voor het onderhoud van de wegen is in 2009 een beleidsnota wegen vastgesteld. Het was de bedoeling om bij de invoering van de Omgevingswet te kijken of een nieuwe beleidsnota wegen moet worden vastgesteld of dat dit wordt ondergebracht bij openbare ruimte in zijn algemeenheid. Doordat de omgevingswet steeds is uitgesteld, is dit nog niet gebeurd. Zoals het er nu uitziet, treedt de omgevingswet op 1 januari 2024 inwerking. In 2024 volgt er een update van de beleidsnota wegen. De huidige nota is nog actueel en er kan nog enkele jaren mee gewerkt worden. Wel is er in de wegennota onvoldoende rekening gehouden met klimaat en duurzaamheid. Momenteel wordt ervoor zowel klimaat als duurzaamheid beleid opgesteld welke geïmplementeerd moet worden voor het onderhoud van onze openbare ruimte in het algemeen en dus ook voor de wegen waar het onderhoud ligt bij de gemeente. Het groot onderhoud van de wegen steunt op jaarlijks geactualiseerde onderhoudsschema’s die uitgewerkt en/of bijgesteld worden na visuele inspecties. In deze onderhoudsschema’s zijn de wegen, zowel binnen als buiten de bebouwde kom, opgenomen die voor de komende vijf jaar op de planning staan. De kosten voor groot onderhoud bedroegen in 2022 € 203.000 en worden gedekt door een onttrekking aan de reserve onderhoud wegen. Deze reserve wordt jaarlijks met een gelijk bedrag van € 290.000 gevoed. Het groot onderhoud is ondergebracht in een moederbestek en daarbij is ervoor gekozen om niet alles uit te voeren. Het regulier jaarlijkse onderhoud van de wegen bedroeg in 2022 € 647.000. De reserve en het actuele meerjaren onderhoudsplan (MJOP) zijn op elkaar afgestemd. Hierbij is geen sprake van afwijkingen of achterstallig onderhoud. Uit inventarisatierondes van de wegen blijkt dat er geen noemenswaardige afwijkingen zijn ten opzichte van de actuele onderhoudsplannen. Er kunnen zich incidenten voordoen die direct worden opgelost. Deze staan los van de reguliere onderhoudsplannen. Investeringen worden geactiveerd en op grond van de economische levensduur afgeschreven. 
Verder zijn in 2022 verschillende infrastructurele werken uitgevoerd, te weten: 
•    Adm. de Ruyterstraat en Dijkstraat    •    Driessenshof    •    Haartsebos
•    Hoge Veld    •    Frederik Hendrikstaat, Oranjestraat en Misterstraat

> Onderhoud bruggen en duikers 
Om het onderhoud en de instandhouding van onze bruggen en duikers te waarborgen is een meerjaren onderhoudsplan opgesteld. Jaarlijks worden alle bruggen en duikers geïnventariseerd en gecontroleerd. Op basis hiervan wordt het reguliere onderhoud uitgevoerd. De lasten hiervoor waren in 2022 € 76.000. Uit de inventarisatieronde blijkt verder dat het meerjaren onderhoudsplan nog steeds actueel is en er geen afwijkingen van het onderhoudsprogramma zijn geconstateerd. 

> Openbare verlichting 
In 2013 is een vervangingsplan opgesteld. Hier is in aangegeven welke verlichting vervangen moet worden om het hoogste rendement te bereiken. Armaturen die worden vervangen, worden allemaal omgezet naar LED-verlichting. In 2022 is buiten de investeringswerken om voor € 26.000 nieuwe verlichting vervangen. In 2022 is een aanzet gegeven voor het maken van beleid met betrekking tot de verlichting in de openbare ruimte waar de openbare verlichting een onderdeel van is. In 2023 zal hierover besluitvorming plaatsvinden

> Openbaar groen 
Gekoppeld aan ons groenbeleidsplan is er een groenbeheersplan waarop het jaarlijks onderhoud van het openbaar groen is gebaseerd. Door het onderhoud op basis van dit plan te laten uitvoeren kan het gestelde onderhoudsniveau worden gehandhaafd. Axent Groen voert het onderhoud van de sportvelden uit. Dit heeft in 2022 € 50.000 gekost. Door de klimaatverandering treedt er vaker droogte op waar veel bomen last van ondervinden. Hierdoor zal de sterfte toenemen en moet er meer onderhoud gepleegd worden. Er is aanzet gemaakt om inzichtelijk te krijgen hoe we in de toekomst de uitgaven kunnen beperken. Het komend jaar wordt dit verder uitgewerkt. 

> Speelvoorzieningen 
In 2014 is de speelnota Spelenderwijs Ontmoeten vastgesteld. De speelterreinen voldoen aan de nota Spelenderwijs Ontmoeten. Voor nu plegen we alleen regulier onderhoud en vervangen we toestellen als deze niet hersteld kunnen worden. Daarnaast worden de speeltoestellen jaarlijks gekeurd. Voor het onderhoud en de vervanging van speelvoorzieningen is in 2022 respectievelijk € 11.000 en € 29.000 uitgegeven. 

> Riolering
Het Verbreed Gemeentelijke Rioleringsplan (GRP) is de neerslag van de wettelijke verplichting dat de gemeente een rioleringsnota dient te hebben. Het GRP 2015-2019 is in 2015 door de raad vastgesteld. Het onderhoud en de vervanging van de riolering vindt volgens, in overeenstemming met de kaders van deze nota plaats. Ook wordt aangegeven hoe de maatregelen en investeringen worden bekostigd. Momenteel wordt nog gewerkt met het GRP 2015-2019, omdat dit plan nog aan de eisen voldoet en we aan willen sluiten bij de nieuwe Omgevingswet. 
De investeringen in de riolering worden geactiveerd, de lasten worden via de riooltarieven verhaald op de burgers. Eventuele overschotten of tekorten worden jaarlijks met de voorziening Riolering geëgaliseerd. Waar mogelijk worden reconstructies van wegen en vervanging van riolering gecombineerd. De kosten voor het onderhoud van de riolering in 2022 bedroeg € 462.000. 
In 2021 zijn de stresstesten afgerond en is inzichtelijk geworden welke maatregelen moeten worden genomen om overlast door klimaatverandering te voorkomen. In 2022 is begonnen met het opstellen van een klimaatadaptatie strategie en eind 2022 aangeboden aan het college. Bij deze strategie speelt water en riolering een grote rol. In 2023 wordt hiervoor een beleidsnotitie (nieuwe GRP) opgesteld. Ook het afkoppelen van regenwater wordt waar mogelijk actief opgepakt. Begin 2023 heeft over de klimaatadaptatie strategie besluitvorming plaatsgevonden in de gemeenteraad

De gemeente heeft een aantal gebouwen in eigendom, beheer en onderhoud. Om waardevermindering van de gebouwen te voorkomen is een goede staat van onderhoud noodzakelijk. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen het beheer en onderhoud van het gebouw, alles wat aard- en nagelvast is (technisch onderhoud) en het beheer en onderhoud door de gebruiker (water, gas, elektra, telefonie, schoonmaak en dergelijke). Het onderhoud van de diverse gebouwen van de gemeente wordt op verschillende manieren uitgevoerd. Zowel het groot als het klein onderhoud van gemeentelijke gebouwen, die niet voor de gemeentelijke dienst zijn bestemd, komt voor rekening van de gemeente. Het groot onderhoud is in beeld gebracht door middel van een meerjaren onderhoudsplan (MJOP). Jaarlijks worden de gebouwen geïnspecteerd en worden de onderhoudsschema’s aangepast. Om deze kosten te dekken is een reserve gevormd die jaarlijks gevoed wordt, in 2022 met € 180.000. In 2022 is voor € 72.000 aan groot onderhoud uitgevoerd en aan de reserve onttrokken. Daarnaast is in diezelfde periode voor het reguliere jaarlijkse (kleinere) onderhoud € 171.000 uitgegeven. Ieder jaar wordt aan een aantal specifieke gebouwen extra aandacht gegeven door middel van clustering van onderhoudswerkzaamheden, waardoor een efficiency voordeel behaald kan worden. Door onvolledige bezetting van het team in het afgelopen jaar is het niet gelukt al het gewenste groot onderhoud weg te zetten. Sinds het najaar is er inhuur om de opgelopen achterstand op te pakken. Hierbij worden ook de langlopende onderhoudscontracten herzien en is de uitvraag van een nieuw DMJOP voorbereid waarbij verduurzaming van het beheerde vastgoed het speerpunt is. 

De eerste stappen in de verduurzaming van het vastgoed zijn reeds gezet op verschillende gebouwen. Op de Gemeentewerf is bij de renovatie/ uitbreiding het dak voorzien van zonnepanelen en is de gas aansluiting verwijderd. De sporthallen in Aalten, Bredevoort en Dinxperlo zijn allen bij de laatste verbouw voorzien van zonnepanelen op het dak. Ook is hier het dak geïsoleerd volgens de nieuwste bouwbesluit eisen. Binnen is alle verlichting vervangen voor een LED variant. De provincie Gelderland heeft een ‘Ontzorgingsprogramma Maatschappelijk Vastgoed’ gestart voor kleinere gemeenten. Hier zal komend jaar bij worden aangesloten. En met het opstellen van het nieuwe DMJOP zal er een volgende stap genomen worden in de verduurzaming van het gemeentelijke vastgoed. 

Ieder jaar is er een geringe wijziging in de gebouwvoorraad. De bovenwoningen aan het Lage Blik zijn in eigendom gebleven van de gemeente. Op diverse locaties binnen de gemeente is opvang gecreëerd door ruimtes te huren en in te zetten voor de mensen uit Oekraïne.
Het voormalige gebouw voor peuterspeelzaalwerk aan de Willebrordstraat is medio 2022 verkocht. In het centrum van Dinxperlo is de voormalige cafetaria aan de Wilhelminastraat aangekocht en is eind 2022 in beheer gekomen. Voor het brandweerkorps in Dinxperlo worden plannen gemaakt voor een Nederlands/Duitse samenwerking met de collega’s uit Suderwick. Hier wordt gekeken naar de mogelijkheid om op de landsgrens een nieuwe gemeenschappelijke kazerne te bouwen.