Programma 1 Ruimte

Analyse tussen de begroting na wijziging en de werkelijke baten en lasten 
Het verschil tussen de raming na wijziging en werkelijk 2022 bedraagt per saldo € 427.000 voordelig.

Verkeer en vervoer 
Bruggen en duikers
De reparatie van de voetgangersbrug aan de Polstraat is uitgesteld, omdat de ingreep groter was dan eerst ingeschat. Dit gaat nu in 2023 gebeuren. 

Verkeersmaatregelen 
Duurzame mobiliteit en onderzoek 2e fase N18 zijn (nog) niet in rekening gebracht bij de gemeente. Duurzame mobiliteit is begin 2023 in rekening gebracht. Het onderzoek 2e fase wordt niet uitgevoerd, maar er wordt in 2023 wel een bijdrage verwacht van alle gemeenten om meerdere regionale onderzoeken uit te voeren. Dit bedrag moeten alle gemeenten in 2023 afdragen. Deze regionale bijdrage wordt gedekt uit de Regiodeal en doorgeschoven naar 2023. 

Parkeren
Geen bijzonderheden.

Openbaar vervoer 
Het werk Nabo Kleuverspad is in uitvoering en loopt door tot in 2023. Het project heeft stilgelegen in afwachting van het verleggen van kabels en leidingen. Het budget van € 47.000 wordt doorgeschoven naar 2023 en wordt gedekt uit de algemene reserve.

Economische ontwikkeling
Geen bijzonderheden.

Fysieke bedrijfsinfrastructuur 
Op dit taakveld worden de bedrijventerreinen in exploitatie verantwoord. In de paragraaf grondbeleid zijn de bouwgrondexploitaties nader toegelicht. Per saldo is de mutatie nihil.

Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen
Geen bijzonderheden. 

Economische promotie
De toeristenbelasting heeft € 14.000 meer opgebracht. Door het heffen van toeristenbelasting over het hele jaar is het aantal overnachtingen met circa 10.000 toegenomen. Verder hebben meer toeristen gekozen om in eigen land hun vakantie door te brengen, waardoor het totaal aantal overnachtingen hoger was. 

Sportaccommodaties  
In de eerste maand van 2022 zijn de sportaccommodaties in verband met corona gesloten geweest. In totaal is € 23.000 minder uit gegeven aan gas en elektra. De prijsstijging voor gas- en elektraverbruik zijn in de Najaarsnota 2022 iets te ruim geraamd. Door een wetswijziging in 2019 is het recht op aftrek van btw voor gemeenten op het gebied van sport komen te vervallen. Omdat de wetswijziging direct voortvloeit uit Europese regelgeving en dus geen bezuinigingsmaatregel is, heeft de Rijksoverheid toegezegd de opbrengst van deze extra belastingmaatregel terug te laten vloeien naar de benadeelden. Over 2021 is in verband met de investering in een nieuwe atletiekbaan extra subsidie aangevraagd. Dit is in 2022 ontvangen. Op voorhand is vanwege het subsidieplafond niet aan te geven hoe hoog het bedrag is. Over 2022 is € 53.000 extra subsidie ontvangen. De regeling loopt tot en met 2023, maar wordt mogelijk nog verlengd. 

De gemeente huurt de gymzaal van het Duplo schoolgebouw in Dinxperlo. In de contracten met Stichting TWAO is destijds opgenomen dat we meebetalen aan het groot onderhoud van deze onderdelen. Door omstandigheden en de bekende kwestie met de fiscus, is dit nog nooit zo verwerkt. Op dit moment wordt gewerkt aan de ontmanteling van Stichting TWAO en de fusie met de Stichting Duplo die het gebouw exploiteert. De gemeente bouwt de belangen dan geheel af en huurt alleen nog maar. Maar eerst moet dan nog de 
bijdrage aan de onderhoudsvoorziening plaats vinden. Het aandeel van de gemeente over de afgelopen tien jaar is becijferd op € 50.000 voor de gymzaal naar rato van het aantal vierkante meters. Aangezien de verplichting al geldt in het boekjaar 2022, wordt dit bedrag nog in deze jaarrekening verwerkt.

Openbaar groen en (openlucht) recreatie
Geen bijzonderheden.

Riolering
De totale kosten voor riolering verlopen budgettair neutraal. Eventuele tekorten en overschotten worden verrekend met de voorziening Riolering. In de kostenberekening nemen we hiervoor meer componenten mee dan uit dit taakveld blijkt, zoals btw en overhead kosten. In 2022 hebben we € 93.000 toegevoegd aan de voorziening riolering. 

Afval 
De totale kosten voor afval verlopen budgettair neutraal. Eventuele tekorten en overschotten worden verrekend met de voorziening Afval. In de kostenberekening nemen we hiervoor meer componenten mee dan uit dit taakveld blijkt, zoals btw en overhead kosten. In 2022 hebben we € 152.000 aan de voorziening onttrokken. Om de voorziening verder af te bouwen was een onttrekking van € 271.000 in de begroting opgenomen. Door verschillende meevallers bij de afrekening van de ROVA bleek dat niet nodig. Meevallers door betere afvalscheiding, want meer pmd (dus hogere vergoeding) en minder restafval en gft, dus lagere kosten, maar ook meevallende opbrengsten door een nieuw vergoedingensysteem. Verder lagere kosten textiel en nabetaling na afwikkeling vergoedingen verpakkingen over 2020.

Milieubeheer 
Er zijn meer advies aanvragen geweest en er is een groter beroep gedaan op de specialismen die bij de Omgevingsdienst Achterhoek (ODA) en Omgevingsdienst Regio Nijmegen (ODRN) liggen. Tevens zijn er op ons verzoek andere extra controles uitgevoerd. Uit de jaarstukken van de ODA blijkt er een negatief resultaat te zijn over 2022. De oorzaak hiervoor is dat, doordat er meer aanspraak is gemaakt op specialismen en er veel uitval was bij de ODA, er meer ingehuurd moest worden. Dit bracht hogere kosten met zich mee. Daarnaast zijn er door meer in te zetten op trainees extra kosten gemaakt. Het doel van de ODA met het zelf opleiden van trainees is de afhankelijkheid van externe inzet op termijn te beperken. Het totale nadeel bedraagt € 69.000.

Energie(loket), op 1 juni 2022 is een subsidieregeling voor het vergoeden van de afsluitkosten voor een stimuleringslening duurzame maatregelen non-profit organisatie opengesteld. Deze afsluitkosten bedragen € 1.500 per afgesloten lening. Het subsidieplafond is vastgesteld op € 15.000 (10 leningen). De stimulerende werking van deze regeling is in 2022 niet tot uitdrukking gekomen in het aantal aanvragen. Er is in 2022 slechts één subsidie aangevraagd, daarnaast is er subsidie ontvangen van de Provincie Gelderland voor het financieren en operationeel houden van het Achterhoeks Energieloket (Agem) per saldo geeft dit een voordeel van € 24.300.

De raad is via raadsmededeling 210-2022 geïnformeerd over de planning van het duurzaamheidsproject transitie warmte. Hierin staat dat in 2023 wordt gestart met het opstellen van een buurtuitvoeringsplan. Het restant budget van € 20.000 in 2022 willen we daarom doorschuiven naar 2023.

Begraafplaatsen en crematoria
Geen bijzonderheden.

Ruimte en leefomgeving
De sloopkosten van de Wilhelminastraat 7/7a te Dinxperlo wordt hier verantwoord. In verband met de afsluiting van nutsvoorzieningen kan dit pas in 2023 worden uitgevoerd. Het in 2022 niet bestede budget ter hoogte van € 46.000 wordt doorgeschoven naar 2023. Hier staat dekking uit de algemene reserve tegenover.

Ruimtelijke ordening, er zijn dit boekjaar een aanmerkelijk aantal ruimtelijke plannen/projecten ter beoordeling aan de gemeente voorgelegd en in behandeling genomen, veelal op verzoek van particulieren en/of bedrijven. Waar mogelijk zijn die verzoeken gebundeld in een zogenaamd veegplan, onder meer voor de kernen Aalten, Dinxperlo, IJzerlo en het Landelijk Gebied. Veel verzoeken hebben betrekking op woningbouw, al dan niet in combinatie met functiewijziging (versterking centrumgebied en rood-voor-rood-regeling). De afwegingskaders Woningbouw en Buitengebied zijn een leidraad bij deze ontwikkelingen. Verder konden er in dit boekjaar enkele projecten (onder andere project Groene Kamer, woningbouw Ludgerstraat, Albert Heijn en woningbouw Lintelo) worden afgerekend, waarvan de planvorming al in eerdere jaren is gestart. De planvorming voor de uitbreiding van de bedrijfslocatie bij de kern Aalten is ook ten gunste van dit budget gebracht. 

Cofinanciering Woningbouw Ludgerstraat, Woningcorporatie De Woonplaats gaat op het terrein van de voormalige technische school aan de Ludgerstraat 56 woningen realiseren. Voor dit project is een subsidie op grond van de regeling Betaalbaar Wonen aangevraagd en daarnaast draagt de gemeente € 155.000 bij. Deze cofinanciering wordt niet, zoals verwacht, in 2022 ingezet, maar in 2023. Zowel de dekking door de algemene reserve van € 65.000 en de verwachte ontvangst van € 90.000 wordt doorgeschoven naar 2023.

In verband met het uitstellen van de omgevingswet lopen de invoeringskosten ad € 43.000 ook achter. 

Grondexploitatie (niet-bedrijven terrein) 
Op dit taakveld worden bouwgronden in exploitatie verantwoord. Elk jaar ten tijde van het jaarwerk wordt een hercalculatie uitgevoerd voor de bouwgronden in exploitatie. Dit geeft in 2022 een negatief resultaat van per saldo € 93.000. Dit verschil wordt voornamelijk veroorzaakt doordat de verwachte bijdrage van de Groene Kamer niet in 2022, maar in 2023 wordt verantwoord. Deze bijdrage heeft geen effect op het saldo omdat ook de uitgaven doorgeschoven zijn. In de paragraaf grondbeleid zijn de bouwgrondexploitaties nader toegelicht.

Wonen en bouwen 
De lagere inkomsten komen voornamelijk door de vastgoed woonmonitor en het project Heerlijk Thuis in Huis. Deze projecten verlopen budgettair neutraal: tegenover de lagere inkomsten staan ook lagere uitgaven (vastgoed woonmonitor) of lagere kosten en lagere dekking Regiodeal (Heerlijk Thuis in Huis).
Door het uitstellen van de Omgevingswet zijn in de laatste maanden van 2022 aanvragen ingediend voor bouwwerken die onder de nieuwe wet vergunningsvrij zouden worden of onder gevolgklasse 1 van de Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen zouden vallen. Als de Omgevingswet wel op 1 januari 2023 was ingevoerd hadden aanvrager daarop kunnen wachten, omdat het aanvragen van een vergunning dan niet meer nodig was geweest. Ook zijn er in 2022 een aantal omgevingsvergunningen verleend voor grotere bouwprojecten met hoge bouwkosten. De leges worden berekend op basis van de bouwkosten. De bouwleges zijn in 2022 € 37.000 hoger dan begroot.