Programma 1 Ruimte
01. SPUK-Sport uitkering, incidenteel € -80.000
Door een wetswijziging in 2019 is het recht op aftrek van BTW voor gemeenten op het gebied van sport komen te vervallen. Omdat de wetswijziging direct voortvloeit uit Europese regelgeving en dus geen bezuinigingsmaatregel is, heeft de Rijksoverheid toegezegd de opbrengst van deze extra belastingmaatregel terug te laten vloeien naar de benadeelden. Voor het jaar 2023 is € 80.000 aan inkomsten geraamd. Gemeenten kunnen in elk geval tot 2023 jaarlijks aanvragen. Op basis van een tussentijdse evaluatie wordt gekeken of de regeling wordt verlengd.
02. Optisport 't Walfort en Het Blauwe Meer, structureel € 140.000
De exploitatiebijdrage aan Optisport is voor 2023 aangepast conform de vastgelegde afspraken. Omdat de energiekosten deel uitmaken van de indexering en dit indexcijfer momenteel explosief stijgt, is voorlopig rekening gehouden met een stijging van € 140.000 voor ’t Walfort en Het Blauwe Meer samen.
03. Omgevingsdienst Achterhoek (ODA), structureel € 105.000
In de begroting voor het jaar 2023 voorziet de ODA extra werkzaamheden. Grootste verandering komt voort uit de overheveling van de bodemtaken vanuit provincie naar gemeenten. Overigens is (nu) nog niet duidelijk of het budget (circa € 40.000) mee wordt overgeheveld. Hiermee is in de budgetten vooralsnog geen rekening gehouden. Daarnaast wordt extra inzet verwacht bij de basistaken asbest en de boa-taken, waarbij Aalten van dat laatste naar verwachting niet in die mate gebruik gaat maken. Belangrijke kanttekening is dat er uiteindelijk afgerekend wordt op daadwerkelijke afname. Verder zijn de indexaties verwerkt. Per saldo vraagt dit om een extra bijdrage van € 105.000.
04. Uitvoeringskosten Klimaatakkoord, structureel € 200.000
Vanaf 2023 tot en met 2030 krijgen medeoverheden en planbureaus voor de uitvoeringsmiddelen die voortvloeien uit het Klimaatakkoord en aanvullend klimaatbeleid 800 miljoen per jaar, volgens het coalitieakkoord 5,6 miljard cumulatief. Vooruitlopend hierop is in 2022 om de uitvoering van het bestaande klimaatbeleid te kunnen voortzetten door gemeenten een overbruggingsbudget ontvangen. Dat hield voor Aalten een bedrag in van ongeveer € 200.000. Hoe de 5,6 miljard precies verdeeld wordt, is nog onderwerp van gesprek tussen onder andere VNG, IPO en het Rijk. In afwachting hiervan is om aan de slag te kunnen in deze begroting vanaf 2023 al € 200.000 structureel budget opgenomen voor de kosten van het Klimaatakkoord en -beleid.
05. Noodzakelijke investeringen ruimtelijke ordening, structureel € 250.000
De komende jaren zijn er op gebied van een goede ruimtelijke ontwikkeling in brede zin binnen de gemeente de nodige projecten te realiseren. Daarvoor moet soms worden geïnvesteerd. Op voorhand kan niet worden aangegeven om welke projecten het gaat en wat de uiteindelijke kosten daarvan zijn. Om slagvaardig te werk te kunnen gaan, wordt met ingang van 2023 structureel een budget in de begroting gereserveerd ter dekking van allerlei kosten (na aftrek van mogelijke opbrengsten) van per saldo € 250.000 per jaar.
Programma 2 Sociaal Domein
06. Leader nieuwe periode 2023-2027, incidenteel € 483.500, dekking algemene reserve
Het jaar 2022 is het laatste uitvoeringsjaar van de eerste Leader Achterhoek. Tot en met 2021 zijn 63
projecten gesubsidieerd voor een totaalbedrag van € 5,6 miljoen. Hiervan hebben de gemeenten en het waterschap € 2,8 miljoen bijgedragen. Tijdens evaluatiegesprekken is gebleken dat alle deelnemende gemeenten ook in de nieuwe Leaderperiode 2023-2027 willen deelnemen als co-financier. Hoewel de besluitvorming hierover zowel nationaal als provinciaal nog niet is genomen, nemen we het bedrag van € 483.500 over de jaren 2023-2027 alvast mee in het begrotingsjaar 2023. Dit wordt gedekt uit de algemene reserve.
07. Uitbreiding college met 0,2 fte, structureel € 25.000
Het nieuwe college is ten opzichte van het vorige gegroeid met 0,2 fte. De hiermee gemoeide extra loonkosten bedragen € 25.000 per jaar.
08. Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland (VNOG), structureel € 69.000
De gemeentelijke bijdrage voor de VNOG stijgt in 2023 met € 107.000. Naast de loon- en prijsstijging wordt ingezet op een extra structurele formatieplaats voor vastgoed en hogere kosten voor informatieveiligheid (nieuw beleid). Aanvullend heeft het AB van de VNOG de Regeling Demarcatie vastgesteld. Hierin is de verdeling van de taken en verantwoordelijkheden tussen gemeenten en de VNOG op het gebied van de kazernes en de faciliteiten in de kazernes vastgelegd. Dit betreft dus een nieuwe inrichting van de samenwerking op dit terrein. De raad heeft een zienswijze ingediend, omdat zij vindt dat de extra kosten voor vastgoed uit de bestaande begroting betaald moeten worden en dat de nieuwe inrichting van de samenwerking niet mag leiden tot een toename van de gemeentelijke bijdragen. Het AB heeft het traject voor de behandeling van de begrotingswijziging in verband met de demarcatie verlengd tot november. Vooralsnog is wel deze hogere bijdrage opgenomen. Door de nieuwe inrichting van de samenwerking vallen bepaalde kosten uit onze begroting weg, dat is een bedrag van ongeveer € 38.000. Hierdoor resulteert een toename ten laste van ons begrotingssaldo van € 69.000.
09. Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers (ECAL), structureel € 14.000
De gemeentelijke bijdrage voor de ECAL wordt bepaald op basis van het aantal meters papier dat een gemeente in beheer heeft en wordt voor vier jaar vastgelegd. In de begroting 2023-2026 is deze meterprijs opnieuw vastgesteld, dit leidt tot een stijging van onze jaarlijkse bijdrage met € 14.000.
10. Basisbibliotheek Achterhoekse Poort, structureel € 13.000
Basisbibliotheek Achterhoekse Poort heeft in september 2021 in Aalten een nieuw pand betrokken aan het Lage Blik. Vanaf dat moment is een extra subsidie verleend waarmee de bibliotheek op drie ochtenden in de week extra is opengesteld. Dit om de zichtbaarheid te vergroten en de bibliotheek de kans te geven om de maatschappelijke functie verder uit te breiden. Deze subsidies zijn betaald van de coronamiddelen die de gemeente van de landelijke overheid heeft ontvangen voor het in standhouden van de culturele infrastructuur. Het is de bedoeling dat in de nieuwe budgetovereenkomst, die naar verwachting per 1 januari 2023 wordt gesloten tussen de gemeente en de bibliotheek, een definitief besluit wordt genomen over het structureel verruimen van de openingstijden in de toekomst. Gezien de positieve ervaringen tot nu toe is het budget alvast met € 13.000 verruimd.
11. Welzijn op Recept, structureel € 25.000
Afgelopen jaar is in samenwerking met Figulus Welzijn en drie huisartsenpraktijken in de gemeente Aalten de pilot ‘Welzijn op recept’ uitgevoerd. De resultaten zijn positief. In de eerste negen maanden van de pilot zijn ongeveer 45 inwoners door de huisarts verwezen naar een welzijnscoach. Deze deelnemers krijgen een individueel traject, waarin op basis van positieve gezondheid wordt onderzocht wat het best passend is.
Een groot deel van deze inwoners heeft een activiteit gevonden waaraan zij langdurig deelnemen. Voor een klein deel is dit niet gelukt, maar heeft het traject voor meer zelfinzicht en bekendheid met het sociaal domein opgeleverd. Ongeveer de helft van de deelnemers was niet bekend bij Figulus Welzijn.
De pilot zorgt er eveneens voor dat welzijn en medisch domein elkaar makkelijker weten te vinden, ook met andere vragen dan welzijn op recept. De drie huisartsenpraktijken die hebben deelgenomen aan de pilot, willen hier graag mee doorgaan. De overige drie huisartsenpraktijken binnen de gemeente Aalten hebben aangegeven ook te willen werken met welzijn op recept als samenwerkingsconcept. Hiervoor is uitbreiding van de formatie van welzijnscoaches van Figulus Welzijn noodzakelijk. Daarom wordt vanaf 2023 in de begroting € 25.000 per jaar extra opgenomen.
12. Intensiveren transformatie sociaal domein, structureel € 400.000
Bij het opstellen van de begroting 2023 is binnen het sociaal domein een structureel bedrag gereserveerd van vier ton. Dit krijgt in de komende raadsperiode een nadere bestemming. Het is de bedoeling om dit budget op een zodanige manier in te zetten dat het gemeentelijk beleid zo goed mogelijk bijdraagt aan de (verzachting van) diverse sociale uitdagingen op allerlei maatschappelijk gebied, zoals bestaanszekerheid,
armoedebestrijding, preventie, participatie, inburgering, sport en zorg.
13. Gemeenschapshuizen, incidenteel € 250.000, dekking algemene reserve
Algemene conclusie in het nieuwe beleidskader gemeenschapshuizen is dat er in aantal en omvang voldoende gemeenschapshuizen binnen de grenzen van de gemeente Aalten gerealiseerd zijn. Daarom wordt in principe niet meer financieel bijgedragen aan nieuwbouw of uitbreiding van bestaande gemeenschapshuizen. Voor drie initiatieven (uitbreidingswensen voor de Ringkamp in De Haart en het Kulturhus Lintelo en een burgerinitiatief rond de gemeenschapsvoorziening in De Dinxperlose Heurne) kan op basis van ingekomen inspraakreacties nog een uitzondering worden gemaakt. Deze drie initiatieven kunnen nog financieel ondersteund worden op basis van de nu nog van toepassing zijnde incidentele investeringssubsidieregeling. Het met deze initiatieven gemoeid gaande subsidiebedrag is nog onbekend, maar schatten wij in op een totaal van € 250.000. Dit wordt gedekt uit de algemene reserve.
14. Brede Impuls Combinatiefuncties, 2023 tot en met 2025 € 20.000
Via het plan Talent geven we uitvoering aan de rijksregeling Brede Impuls Combinatiefuncties. Hierdoor worden, met cofinanciering van het Rijk, combinatiefuncties gerealiseerd die sport, bewegen, kunst en cultuur verbinden met het sociaal domein, waardoor een sterke vitale sociale basis ontstaat waarin iedereen kan meedoen. Het plan Talent wordt inmiddels breed gedragen in onze gemeente. De huidige afspraken lopen tot 1 september 2022. Er is besloten om dit plan met drie jaar te verlengen. Uitgangspunt in het
nieuwe plan is het structureel maken van de basis van Talent, te weten de inzet van twee fte talentverbinders en hiervoor structureel middelen in de gemeentebegroting op te nemen.
Daarnaast wordt de inzet van de talentcoaches uitgebreid en jaarlijks een budget voor de concrete uitvoering van activiteiten vrijgemaakt, omdat de rijksbijdrage hierin niet voorziet. De afspraken over de inzet van de talentcoaches en het activiteitenbudget gelden voor een periode van drie jaar. De huidige samenwerkingspartners conformeren zich hieraan. Om dit nieuwe plan te kunnen realiseren is per saldo voor de komende drie jaar een extra bijdrage nodig van € 20.000 per jaar.
15. Laborijn, € -190.000 / € -223.000 / € -324.000 / € -232.000
In 2022 had Laborijn een begroting ingediend met sterk stijgende uitvoeringslasten. De gemeenteraad heeft in haar zienswijze gevraagd om een nadere analyse van deze stijging en een plan van aanpak met als insteek dat de uitvoeringskosten moeten worden beperkt. Hoewel wij deze stijging op voorhand niet hadden geaccepteerd, hadden we de budgetten wel op basis van ‘worst case’ scenario opgenomen. Laborijn is hiermee aan de slag gegaan en het is haar gelukt om de stijging van de uitvoeringskosten in totaal vanaf 2023 te beperken (ten opzichte van de begroting 2022). Dit heeft voor Aalten een gunstig financieel effect, per saldo levert dit nu een voordeel op voor onze meerjarenbegroting.
16. Budgetten jeugdzorg, structureel € 300.000
In de Voorjaarsnota 2022 was naar aanleiding van de gestegen kosten voor jeugdzorg een structureel doorgevoerde stijging van de budgetten van € 700.000 verwerkt. Daarnaast werd voor boekjaar 2022 aanvullend € 300.000 opgenomen. Op dit moment is nog moeilijk in te schatten hoe de totale kosten van jeugdzorg in 2022 bedragen. Enerzijds komt dit door de openeinderegeling en de verschuiving naar zwaardere zorg. Anderzijds vallen de financiële gevolgen van de volledig nieuw ingerichte inkoop van de jeugdzorg, waarvan de ingangsdatum op 1 juli 2022 lag, nog niet te overzien. Gezien deze onzekerheid is er bij het opstellen van deze begroting voor gekozen de genoemde € 300.000 structureel aan de jeugdbudgetten toe te voegen. Hiermee wordt de mutatie van € 1.000.000 uit de Voorjaarsnota 2022 volledig structureel.
17. Gemeenschappelijke Gezondheidsdienst (GGD), € 75.000 / € 68.000 / € 63.000 / € 55.000
Op basis van de loon- en prijsstijging (waarbij rekening is gehouden met het hoge indexcijfer van 5,89%) neemt de gemeentelijke bijdrage voor de GGD vanaf 2023 toe met € 43.000. Het AB van de GGD heeft eind 2021 besloten tot uitvoering van het programma ‘GGD NOG Robuust’ om de GGD robuuster en daarmee toekomstbestendig te maken. Deze uitvoering leidt tot een structurele extra bijdrage van € 12.000, met daarnaast een incidentele bijdrage van € 20.000 in 2023, € 13.000 in 2024 en € 8.000 in 2025. Hiermee zijn onze budgetten opgenomen conform de 3e begrotingswijziging 2023 van de GGD.
Programma 3 Bedrijfsvoering
18. Loonbegroting verhogen in verband met knelpunten, structureel € 250.000
Het personeelsbudget wordt verhoogd met € 250.000. In de Voorjaarsnota 2022 is daar ook al over geschreven. Het betreft onder meer de kosten voor een Ciso, regelanalist, schuldhulpverleningsconsulent en jeugdconsulent. In alle gevallen gaat het om uitbreiding van (parttime) werkzaamheden door wettelijke eisen of de veranderde samenleving. Het huidige hoofd Bedrijfsvoering heeft nu nog de rol van Ciso, maar dat mag en kan niet meer in een managementfunctie. Een Ciso moet onafhankelijk zijn en krijgt om die reden een aparte functie. Maar ook op het gebied van informatieveiligheid en privacy worden steeds meer eisen gesteld door de wet en komt er steeds meer op ons af. We noemen de verplichte datalekkenregistratie, de audit voor handhavers Wet politiegegevens (Wpg), het steeds meer voorkomen van veiligheidsincidenten en ga zo maar door. We hebben hier onvoldoende formatie voor.
Voor onder andere de Omgevingswet hebben we een regelanalist nodig. Een regelanalist vertaalt samen met de verantwoordelijke collega’s de juridische regels die in het omgevingsplan staan naar toepasbare regels (vragenbomen) in het omgevingsloket. Maar heeft ook een rol in het informatiebeheer.
Helaas zien we het aantal burgers dat in financiële problemen komt toenemen. Door de energiecrisis en de inflatie. Een heleboel gezinnen komen niet meer uit. Deze mensen moeten zo goed mogelijk bijgestaan worden en dat redden we niet meer met één fte. Ook voor wat betreft de jeugd zijn we niet zonder zorgen. De problematiek wordt groter door allerlei factoren. Vooral de tijd die de zorg en de indicatie kost neemt toe. Er worden hier nu vier functies genoemd. Hoe dit precies ingevuld wordt is nog even de vraag qua omvang en positionering. We houden de raad via de tussentijdse rapportages goed op de hoogte.
19. Implementatie ICT pakketten naar de cloud, in 2023 € 132.000 en vanaf 2024 structureel € 45.000
PinkRoccade heeft aangekondigd hun financiële pakket inclusief heffingen over te brengen naar een beveiligde cloud omgeving. Daarnaast bouwen ze de financiële pakketten om, zodat de financiële omgeving
(iFinanciën) voldoet aan de laatste moderne technische standaarden. Hierdoor kan PinkRoccade sneller updates uitbrengen en nog sneller security eisen doorvoeren. Deze doorontwikkeling van het pakket betekent dat we Civision Heffen en Middelen moeten migreren naar de cloud.
Sinds 2016 werkt de organisatie digitaal en zaakgericht en maakt hierbij gebruik van de applicatie Join Zaak & Document. De applicatie draait op dit moment op onze eigen systemen. Decos werkt op dit moment aan een volledig nieuw platform, waarbij het uitgangspunt is dat alle ontwikkeling via de cloud gaat verlopen en iedereen over moet stappen naar SAAS (Software-as-a-Service).
Doordat de nieuwe applicaties in de cloud gaan draaien hebben we wel te maken met onderhoudskosten van deze omgevingen en eenmalige implementatiekosten in 2023. Hiervoor is in 2023 € 132.000 gereserveerd en structureel € 45.000.
20. Rente langlopende leningen, € 115.000 / € 224.000 / € 321.000 / € 412.000
De groei van de wereldeconomie neemt af als gevolg van de oorlog in Oekraïne. De oorlog leidt tot een
sterke stijging van energieprijzen en andere grondstoffen. De verwachting is daarom dat de centrale banken hun monetaire beleid verkrappen. Ook wordt het schuldenopkoopprogramma door de Europese Centrale Bank (ECB) gestopt. In juli 2022 heeft de ECB de belangrijkste rentes met een half procentpunt verhoogd. Hiermee komt een einde aan een lange periode van negatieve rente. De ECB wil hiermee de torenhoge inflatie afremmen. Er worden nog meerdere verhogingen verwacht. Ook de lange rentes zijn inmiddels sterk gestegen. Eind 2023 wordt voor 10 jaar een rente voorzien van ongeveer 2,75%, dit hebben we aangehouden in de voorliggende begroting.
21. Afbouwen hondenbelasting in vier jaar, oplopend € 45.000 per jaar
Op 31 mei 2022 is bij de vaststelling van de kaders voor begroting 2023-2026 het amendement aangenomen voor het (gefaseerd) afschaffen van de hondenbelasting in de gemeente Aalten per 1 januari 2023. Afgesproken is om de hondenbelasting in vier jaar af te bouwen. Onze baten nemen met het afbouwen van de hondenbelasting af met € 45.000 per jaar.
22. Algemene uitkering, € -7.432.000 / € -8.327.000 / € -10.009.000 / € -5.634.000
De klapper van deze begroting komt dit keer op naam van de algemene uitkering. De uitkering van het Rijk op basis van het gemeentefonds zorgt voor de jaren 2023 t/m 2025 voor substantiële financiële toevoegingen die oplopen van 7,4 miljoen euro in 2023 tot 10 miljoen euro in 2025. Dit conform de door de raad vastgestelde begrotingskaders (zoals gebruikelijk) op basis van de Meicirculaire 2022. Het jaar 2026 wordt in de context van de algemene uitkering omschreven als het ravijnjaar en valt terug naar 5,6 miljoen euro. Over het laatste jaar is op dit moment nog geen duidelijkheid te geven, de opschalingskorting staat nog geheel voor dat jaar en met name de systematiek van de groei van de algemene uitkering is door het kabinet vanaf 2026 fors ingeperkt door geen volume deel meer toe te passen.
Voor een gedetailleerde verklaring van de cijfers verwijzen we naar de toelichting in raadsmededeling van
15 juni 2022: Raadsmededeling 102-2022 Gevolgen meicirculaire 2022
Beknopt komen de volgende onderdelen daar aan de orde:
a. De invoering van het nieuwe verdeelmodel.
In theorie zou dit op basis van de huidige stand van zaken een voordeel van ongeveer € 86 euro per inwoner per jaar voor Aalten betekenen. Maar er lopen nog diverse onderzoeken naar het nieuwe model. Mede daarom en om de ‘pijn’ voor nadeelgemeenten te verzachten is een ingroeipad bepaald. Dit betekent dat in 2023 per inwoner € 7,50 mag worden opgenomen, in 2024 € 22,50 en voor 2025 € 37,50 per inwoner per jaar. Voor 2026 zijn de afspraken nog niet gemaakt, in afwachting van de onderzoeken en daarom is ook hetzelfde aangehouden als in 2025.
b. Het accres.
Groeien de (verwachte) uitgaven van het Rijk, dan groeit het gemeentefonds mee. Dat is mooi, maar ook blijkt in de praktijk dat het Rijk het niet altijd lukt om alle geplande uitgaven te doen. Dat heet onderuitputting. Daarom is vanaf 2023 een structurele veiligheidsbuffer aangehouden van € 500.000. Daarnaast schieten de ramingen met betrekking tot de prijsontwikkelingen (inflatie) door het denkbeeldige plafond. Hiervoor is een correctie aangebracht van € 525.000. In hoeverre beide buffers toereikend zijn of vrij kunnen vallen valt pas te bezien in de komende jaren, maar gezien het huidige grillige economische klimaat, is enige voorzichtigheid geboden.
c. De oploop van de opschalingskorting is voor de duur van de kabinetsperiode geschrapt.
Het betreft een reeks die oploopt van landelijk € 400 miljoen in 2023 naar € 675 miljoen in 2025. De reeks eindigt echter wel in een korting van € 975 miljoen in 2026, zoals voorzien. Voor 2023 t/m 2025 betekent dit dat voor die jaren een voordeel ingeboekt is dat oploopt naar ruim € 950.000 in 2025.
d. Compensatie tekorten jeugdzorg.
Het kabinet stelt voor 2023 incidenteel € 1.445 miljoen extra beschikbaar voor de jeugdzorg. Hierbij gaat het kabinet ervan uit dat gemeenten inzetten op besparingsmaatregelen voor een bedrag van € 374 miljoen op de jeugdzorguitgaven in 2023. Daarnaast gaat het kabinet de komende tijd met gemeenten en andere relevante partijen in gesprek over de Hervormingsagenda Jeugd. Die moet bestaan uit een combinatie van een set van maatregelen en een financieel kader waarmee een structureel houdbaarder jeugdstelsel wordt gerealiseerd. Het kabinet zal bij het afsluiten van de Hervormingsagenda ook besluiten over de extra middelen voor 2024 en verder die aan gemeenten beschikbaar worden gesteld.
De compensatie voor 2023 is volledig gegeven (100% ofwel ruim € 2,2 miljoen). Voor de jaren 2024 en verder mag als raming worden opgenomen de netto-reeks van de arbitragecommissie. Ten tijde van de meicirculaire was nog niet bekend of dat voordeel voor 100% ingeboekt mocht worden. Inmiddels is dit wel toegestaan door de toezichthouders van de provincie. Maar omdat er door het kabinet nog niets is toegezegd en de Hervormingsagenda ook nog tot lagere uitkeringen kunnen leiden is 75% van de berekende reeks opgenomen en wel de volgende bedragen: 2024 € 1.500.000, 2025 € 1.382.000 en 2026 € 953.000. Het netto-effect op de begroting hiervan is voor de betreffende jaren € 350.000 lager, omdat die buffer al meegenomen was ten tijde van eerdere ramingen.
|
Groei algemene uitkering op hoofdlijnen
|
2023
|
2024
|
2025
|
2026
|
|
a. Nieuw verdeelmodel
|
203
|
610
|
1.017
|
1.017
|
|
b. Accres
|
4.769
|
5.805
|
7.007
|
4.014
|
|
c. Vervallen opschalingskorting
|
575
|
762
|
953
|
0
|
|
d. Middelen jeugdzorg
|
1.885
|
1.150
|
1.032
|
603
|
|
Totaal netto effect
|
7.432
|
8.327
|
10.009
|
5.634
|
23. Onvoorzien ophogen, in 2023 € 166.000 en vanaf 2024 structureel € 150.000
De afgelopen jaren was het de gewoonte om jaarlijks € 200.000 voor onvoorziene kosten mee te nemen in de begroting. Met ingang van voorliggende begroting wordt, gezien alle ontwikkelingen die er zijn, voorgesteld om onvoorzien te verhogen naar € 350.000. Daarmee komt de post onvoorzien op circa een half procent van ons begrotingstotaal. Dat houdt in dat er iets meer budgettaire ruimte in de begroting zit om te kunnen anticiperen op ontwikkelingen. Onveranderd blijft dat in de voorjaarsnota van een boekjaar dit budget (of het restant als er al aanspraken op gedaan zijn) automatisch vrijvalt ten gunste van het begrotings-saldo van dat jaar. Voor 2023 is al voor € 16.000 beslag gelegd op de post onvoorzien. Om die reden is de mutatie in 2023 hoger dan in de overige jaren.
24. Raadsprogramma 2022-2026, in 2023 € 200.000 en vanaf 2024 structureel € 250.000
Voor de nieuwe raadsperiode is er net zoals in de raadsperiode 2018-2022 weer een raadsprogramma opgesteld. De financiële invulling vindt in het tweede half jaar van 2022 plaats, op voorhand is hier in 2023 een bedrag van € 200.000 gereserveerd en vanaf 2024 € 250.000. Nadere uitwerking en aanwending volgen bij de behandeling en vaststelling van het Uitvoeringsprogramma door de gemeenteraad in december 2022.
25. Versterken algemene reserve, € 400.000 / € 500.000 / € 1.800.000
Het jaar dat gemeenten opgezadeld worden met forse kortingen is 2026, omdat het kabinet na 2025 nog geen duidelijkheid wil geven, maar wel forse kortingen heeft ingeboekt op het gemeentefonds. Vooralsnog leidt dat in deze begroting tot een verwacht tekort voor 2026 van bijna 2,7 miljoen euro. Hoe dit af gaat lopen valt op dit moment helaas niet in te schatten. Daarom is ervoor gekozen om de ruimte die er in de jaren 2023 € 400.000, 2024 € 500.000 en in 2025 1,8 miljoen euro in de begroting zit, in afwachting van meer duidelijkheid, veilig te gebruiken ter versterking van de algemene reserve. Opgeteld over de drie jaar levert dit
2,7 miljoen euro op. Een bedrag dat als er niets verandert het tekort over 2026 van bijna 2,7 miljoen euro dekt.
26. Dekking algemene reserve 06. Leader nieuwe periode 2023-2027, incidenteel € 483.500
Zie toelichting in programma 2.
27. Dekking algemene reserve 13. Gemeenschapshuizen, incidenteel € 250.000
Zie toelichting in programma 2.
Algemeen
28. Indexaties, in 2023 € 1.870.000 en vanaf 2024 structureel € 2.109.000
Onderstaand een overzicht dat inzicht geeft in de gebieden en hoogten van de diverse indexaties.
bedragen x € 1.000
|
Gevolgen van de indexatie
|
2023
|
2024
|
2025
|
2026
|
|
|
|
|
|
|
|
Loonindexatie 4%
|
581
|
581
|
581
|
581
|
|
|
|
|
|
|
|
Externe kosten 5% en 10%
|
433
|
433
|
433
|
433
|
|
Zorgbudgetten 5,3%
|
320
|
320
|
320
|
320
|
|
Budgetsubsidies 5%
|
220
|
220
|
220
|
220
|
|
Inkoop Zorg 2,65% en 5,3%
|
239
|
478
|
478
|
478
|
|
Opbrengsten huren leges rechten overig 3%
|
-53
|
-53
|
-53
|
-53
|
|
Buffer voor nog te verwachten indexaties
|
130
|
130
|
130
|
130
|
|
|
1.289
|
1.528
|
1.528
|
1.528
|
|
|
|
|
|
|
|
Totale indexatie prijzen
|
1.870
|
2.109
|
2.109
|
2.109
|
Voor wat betreft de loon- en prijsgevoelige onderdelen van de begroting houden we altijd de cijfers aan uit de meest recente meicirculaire. In dit geval dus die uit 2022. Gebruikelijk is om voor het volgende jaar de index toe passen voor het jaar 2023. Dat zou neerkomen op een index van 3,6% voor de loongevoelige en 2,3% voor de prijsgevoelige budgetten. Feitelijk zou dat deze keer tot een te lage indexering leiden, omdat er in het lopende jaar 2022 al behoorlijke stijgingen te zien zijn. Die zijn voor een deel al in de begroting verwerkt, denk maar aan bijvoorbeeld de bijstellingen van de zorgbudgetten in de Najaarsnota 2021 en Voorjaarsnota 2022. Daarom is ervoor gekozen de loongevoelige onderdelen met een geschatte 5,3% te indexeren en de prijsgevoelige onderdelen met 5%. Hieronder vallen de kosten voor inkoop goederen en diensten bij derden. De kosten van energie zijn met 10% geïndexeerd. Omdat een deel van de inkoop zorg nieuw is aanbesteed en de tarieven vastliggen tot en met juni 2023, zijn die zorgbudgetten maar een half jaar geïndexeerd met 2,65%. Naast de toegepaste index is er nog bedrag van € 130.000 opgenomen als buffer voor tegenvallers. Verder is de verwachting dat de aanhoudende inflatie de algemene uitkering verder omhoog zal brengen. Immers wanneer het Rijk meer uitgeeft, groeit het gemeentefonds mee.