Paragraaf Lokale heffingen

In de paragraaf lokale heffingen wordt ingegaan op de ontwikkelingen van de verschillende belastingen en heffingen en de consequenties voor onze inwoners en ondernemers. Daarbij wordt aandacht besteed aan de totstandkoming van de tarieven en de beleidskeuzes die daaraan ten grondslag liggen. Verder wordt inzicht gegeven in de kostendekking van een heffing.
Voor de lokale heffingen zijn de uitgangspunten zoals die zijn opgenomen in de kaderbrief 2022 leidend. Uitgangspunt is onder andere dat lokale belastingen en heffingen voor de inwoner niet meer stijgen dan de jaarlijkse inflatie. Uitzondering daarop is de OZB die op 3% verhoging is geraamd. In de kaderbrief 2022 is uitgegaan van een algemene prijsstijging van 2,5%.

Wettelijke bepalingen
In de Gemeentewet staan de lokale heffingen die een gemeente mag heffen limitatief opgesomd. Deze heffingen worden verdeeld in algemene belastingen en rechten. De algemene belastingen zijn: onroerendezaakbelasting, hondenbelasting, reclamebelasting, forensenbelasting en toeristenbelasting. De opbrengsten van deze belastingen zijn door een gemeente vrij te besteden. De rechten zijn: afvalstoffenheffing, rioolheffing en diverse leges en overige rechten voor dienstverlening op verzoek. De tarieven van deze rechten moeten zodanig worden vastgesteld dat de opbrengsten de kosten voor het verlenen van de diensten niet overschrijden. Op grond van het BBV is een gemeente daarom verplicht een kostenonderbouwing op te nemen waaruit de maximale kostendekkendheid van 100% blijkt.

Onroerendezaakbelasting (OZB)
De OZB zorgt voor de hoogste belastingopbrengst en wordt gesplitst in een eigenaarsdeel (woningen en niet-woningen) en een gebruikersdeel (niet-woningen). De grondslag van de aanslag is de vastgestelde WOZ-waarde van de onroerende zaak. Voor het belastingjaar 2022 geldt een vastgestelde WOZ-waarde naar waardepeildatum 1 januari 2021. Voor deze begroting zijn alle mutaties van dit moment en een algemene waardeontwikkeling van 10% meegenomen. Voor het nieuwe tijdvak bedraagt de gemiddelde waarde van een woning circa € 258.400 (2021 € 232.275).

Voor het jaar 2021 is een totale verhoging van de OZB van 3,0% begroot. Deze bedraagt € 135.000 en komt uit het dekkingsplan begroting 2020 – 2023. In het woonlastenoverzicht staat de uitwerking daarvan. De voorgestelde tarieven zijn:

De OZB zorgt voor de hoogste belastingopbrengst en wordt gesplitst in een eigenaarsdeel (woningen en niet-woningen) en een gebruikersdeel (niet-woningen). De grondslag van de aanslag is de vastgestelde WOZ-waarde van de onroerende zaak. Voor het belastingjaar 2021 geldt een vastgestelde WOZ-waarde naar waardepeildatum 1 januari 2020. De gemiddelde WOZ-waarde van een woning is vanaf de vorige waarde-peildatum gestegen met ongeveer 6,5%. Voor het nieuwe tijdvak bedraagt de gemiddelde waarde van een woning circa € 230.575 (2020 € 216.500).

Voor het jaar 2021 is een totale verhoging van de OZB van 7,5% begroot. Deze bedraagt € 354.000 en bestaat uit € 135.000 uit het dekkingsplan begroting 2020 - 2023 en € 219.000 extra verhoging 2021. In het woonlastenoverzicht staat de uitwerking daarvan. De voorgestelde tarieven zijn:

In de berekening van de tarieven is de meeropbrengst OZB 2021 verwerkt, zodat bij een gemiddelde waardestijging van woningen van 10,0%, het tarief met 7,6% kan dalen om de verhoging van 3,0% te behalen. De tarieven voor de niet-woningen worden aangepast aan de gemiddelde waardestijging van 1% en de opbrengstverhoging van 3%. Alle tarieven zijn berekend aan de hand van voorlopige WOZ-waarden. In de raadsvergadering van december 2021 wordt de verordening OZB vastgesteld. Op dat moment zijn de definitieve WOZ-waarden bekend. Indien daartoe aanleiding is, worden de tarieven bijgesteld.

Een gemeente heeft de wettelijke plicht tot het inzamelen van (huishoudelijk) afval bij huishoudens en mag de kosten daarvan verhalen op de burger. In de gemeente Aalten wordt het omgekeerd inzamelen toegepast. Naast het vastrecht, wordt alleen een afrekening verzonden voor het aantal aanbiedingen respectievelijk ledigingen van restafval. Het gemiddelde aantal aanbiedingen van een huisvuilzak en ledigingen van een restafvalcontainer is 12 (was 15) huisvuilzakken en vijf ledigingen per jaar.
Voor het aanbieden van restafval zijn in de begroting hogere tarieven opgenomen. Op advies van ROVA zijn die tarieven in overeenstemming gebracht met de huidige kosten voor het inzamelen verbranden. Ook het vastrechttarief van de afvalstoffenheffing is verhoogd. De aanleiding daarvoor is:
• De afgelopen jaren is steeds een deel aan de opgebouwde voorziening onttrokken. In 2021 wordt € 304.000 uit de voorziening gehaald. Deze is daarmee eind 2021 leeg. Hierdoor gaat het tarief vanaf 2022 extra stijgen (vastrecht met naar verwachting € 20 per huishouden).
• De vergoeding voor oud papier is door het instorten van de oud papiermarkt weggevallen. Er moet nu zelfs voor betaald worden, omdat de inzamelkosten niet meer gedekt worden door de opbrengst.

Verder zijn er nieuwe landelijke afspraken gemaakt over de vergoeding voor pmd (Plastic of Metalen ver-pakkingen en Drinkpakken). Die zijn 1 april 2020 ingevoerd. Hoe die in de praktijk voor ons uitpakken, is nog afwachten.

Uit de rioolheffing wordt niet alleen voorzien in rioleringskosten, maar ook in de kosten van de afvoer van regenwater en grondwater. Deze kosten zijn opgenomen in het GRP. De tarieven worden met 1,4% verhoogd. De aanslagen worden berekend op basis van het werkelijke waterverbruik en worden via de water-nota van Vitens geïnd.

De gemeente int reclamebelasting bij ondernemers in de winkelgebieden in Aalten en Dinxperlo. De opbrengst wordt ter beschikking gesteld aan de ondernemersfondsen in beide kernen en zij organiseren daarmee allerlei activiteiten in die gebieden.

In 2020 is afgesproken om het tarief voor de toeristenbelasting jaarlijks te indexeren, maar pas te verhogen als het een veelvoud van € 0,05 heeft bereikt. De algemene tariefsverhoging bedraagt 2,5%, zodat het geïndexeerde tarief € 1,31 bedraagt. Het vast te stellen tarief wordt dus gewijzigd naar € 1,30. De tarieven van de forensenbelasting worden met 2,5% verhoogd.

Tarief toeristenbelasting (in €)
	2022	2021
Tarief per persoon per overnachting	1,30	1,25
Forfaitair tarief	189,00	182,00

Tarieven forensenbelasting (in €)
Waarde object	2022	2021
€ 30.000,00 of minder	189,00	182,00
€ 30.001,00 t/m € 60.000,00	219,00	216,00
€ 60.001,00 t/m € 120.000,00	295,00	291,00
€ 120.001,00 t/m € 180.000,00	365,00	360,00
€ 180.001,00 t/m € 240.000,00	440,00	434,00
€ 240.001,00 t/m € 300.000,00	524,00	517,00
€ 300.001,00 t/m € 360.000,00	593,00	585,00
€ 360.001,00 en meer	745,00	735,00

De tarieven van de hondenbelasting en overige leges worden met 2,5% verhoogd. Uitzondering daarop zijn de tarieven die gebaseerd zijn op het gemeentelijk uurtarief en/of een wettelijk (maximum)tarief.

De tarieven voor de afvalstoffenheffing, rioolheffing, lijkbezorgingsrechten, marktgelden en leges dienen zodanig te worden vastgesteld dat de opbrengsten de kosten voor het verlenen van de diensten niet overschrijden. Hieronder hebben we dat inzichtelijk gemaakt.

bedragen x € 1.000
Afvalstoffenheffing	Bedrag	Dekking		Rioolheffing	Bedrag	Dekking
Lasten afvalstoffenheffing	1.308			Lasten riolering	1.241
Overhead (inclusief btw)	398			Overhead (inclusief btw)	427
Onttrekking voorziening	-271			Toevoeging voorziening	315
Totale kosten	1.435			Totale kosten	1.983
Opbrengst afvalstoffenheffing	1.435			Opbrengst rioolheffing	1.983
Totale opbrengsten	1.435			Totale opbrengsten	1.983
Dekking		100%		Dekking		100%
Lijkbezorgingsrechten	Bedrag	Dekking		Marktgeld	Bedrag	Dekking
Lasten begraafplaats	369			Lasten markt	31
Overhead	139			Overhead	9
Totale kosten	508			Totale kosten	40
Opbrengst lijkbezorgingsrechten (inclusief luidrechten)	302			Opbrengst marktgeld	22
Totale opbrengsten	302			Totale opbrengsten	22
Dekking		59%		Dekking		55%

bedragen x € 1.000
Hoofdstuk	Onderwerp	Toe te rekenen	Overhead	Totaal	Baten	Dekking
Titel 1 Algemene dienstverlening
1	Burgerlijke stand	38	13	51	20	39%
2	Reisdocumenten en Nederlandse identiteit	181	73	254	77	30%
3	Rijbewijzen	147	53	200	107	54%
4	Verstrekking uit de Basisregistratie personen (BRP)	7	2	9	4	44%
5 t/m 17	Diversen	93	11	104	20	19%
	Subtotaal titel 1	466	152	618	228	37%
Titel 2 Dienstverlening vallend onder fysieke leefomgeving/omgevingsvergunning
3	Omgevingsvergunning	357	120	477	331	69%
7	Bestemmingsplannen	75	28	103	41	40%
1,2,4,5,6,8	Diversen	0	0	0	0
	Subtotaal titel 2	432	148	580	372	64%
Titel 3 Dienstverlening vallend onder Europese dienstenrichtlijn
2	Organiseren evenementen of markten	92	45	137	13	9%
5A	Algemene verordening Ondergrondse infrastructuren	81	9	90	54	60%
	Subtotaal titel 3	173	54	227	67	30%
	Eindtotaal	1.071	354	1.425	667	47%

Bij het vaststellen van de legestarieven is maximaal 100% kostendekkendheid. Er mag geen winst worden gemaakt. Kruissubsidiëring in de legesverordening is binnen de titel wel toegestaan. Onder kruissubsidiëring wordt verstaan: het hoger vaststellen van tarieven van leges voor sommige diensten om daarmee de tarieven voor andere diensten laag te houden.

Onderstaande tabel geeft de omvang van de lokale woonlasten voor een gemiddeld (meerpersoons) huishouden weer en bestaat uit onroerendezaakbelasting (alleen voor de eigenaar), afvalstoffenheffing en rioolheffing. Bij de berekening van de OZB is uitgegaan van de gemiddelde WOZ-waarde van een woning van € 230.575. Bij de afvalstoffenheffing wordt uitgegaan van het vastrecht en 12 aanbiedingen van een huisvuilzak en voor de berekening van de rioolheffing gaan we uit van drie personen (waterverbruik 120 m³).

Voor burgers met een laag inkomen bestaat de mogelijkheid om gehele of gedeeltelijke kwijtschelding van betaling van belasting te verzoeken. Kwijtschelding is mogelijk voor hondenbelasting (één hond), afvalstoffenheffing (gemaximeerd aantal aanbiedingen/ledigingen) en rioolheffing (maximaal gemiddeld waterverbruik). Of men in aanmerking komt voor kwijtschelding hangt af van het netto besteedbaar inkomen; dit is het bedrag dat men overhoudt nadat de uitgaven zijn afgetrokken van de netto inkomsten. Daarnaast vindt er een vermogenstoets plaats. In de begroting wordt rekening gehouden met een totaalbedrag van circa € 57.000 aan kwijt te schelden lokale heffingen.