‘Werk aan de winkel’
Voor u ligt de begroting 2020-2023. Deze is niet zonder slag of stoot tot stand gekomen. In een wereldwijd onrustige tijd, landelijk stagnerende productie en projecten en een dolle rente werd Aalten geconfronteerd met tekorten die opliepen tot meer dan twee miljoen euro. Belangrijkste oorzaken: de stijgende zorgkosten, de ontoereikende compensatie van het Rijk hiervoor en de algemene uitkering die een tegenvallende duit in het Aaltense zakje deed.
Eens te meer blijkt de grote invloed die het Rijk heeft op onze gemeentelijke portemonnee. Ruwweg driekwart van de gemeentelijke inkomsten komt uit het door het Rijk gevoede, maar grillige gemeentefonds. Wanneer het Rijk beleidsmatig ingrijpt, zoals het Kamerbesluit met betrekking tot het abonnementstarief of de Algemene Maatregel van Bestuur inzake reële tarieven in de zorg, treft dit de gemeentelijke begroting rechtstreeks. Geageerd werd en wordt er door gemeenten, met name over de ontoereikende budgetten voor jeugdzorg en Wmo. Het kabinet kwam uiteindelijk wel, maar ontoereikend voor de jeugdzorg over de brug met een tijdelijke uitkering van in totaal circa € 1 miljard voor 2019-2021. Lastig omdat gemeenten nu een begroting moeten opstellen die tot en met 2023 loopt. Dus werd de duur in een later stadium wat opgerekt naar ‘mogelijk structureel’. Duidelijker is het niet. Gelukkig is direct een zwaarwegend onderzoek aangekondigd dat in 2020 zijn beslag krijgt.
Omdat de raad én het college van Aalten zwaar hechten aan een solide financieel beleid is in alle hoeken van de gemeentelijke huishouding gezocht naar mogelijkheden om te komen tot een sluitende en verantwoorde begroting. Op deze manier vormde zich een dekkingsplan (zie hiervoor bladzijde 8) dat ertoe heeft geleid dat voor alle jaarschijven uitgaven en inkomsten in evenwicht zijn gekomen. Hierbij is ruimte gevonden voor een structureel werkbudget ten faveure van regionale projecten. De gemiddelde woonlastenstijging voor 2020 is binnen de perken gebleven. Voor inwoners met een eigen woning gemiddeld 2,04% en voor huurders 1,39%. Voor alle jaarschijven is de ozb opbrengst met 3% verhoogd.
Al met al ligt er behoorlijk wat werk te wachten. De grootste opgave bevindt zich op gebied van de zorg met ombuigingen die oplopen naar ruim een miljoen euro. De omgekeerde verordening, die het mogelijk maakt om effectief maatwerk te leveren, wordt ingevoerd in 2020 en voorliggende zorgvoorzieningen zoals het Preventie Platform Jeugd worden versterkt. Vanwege de toegenomen werkdruk in de zorg is extra personeelsbudget opgenomen. De continuering en nieuwe inrichting van het muziekonderwijs wordt lokaal georkestreerd. Zowel bij Laborijn als bij de Veiligheidsregio worden de ontwikkelingen nauwlettend gevolgd. De Omgevingswet, die in 2021 ingaat, vergt de nodige voorbereiding en het in eigen beheer nemen en uitgeven van de Wmo hulpmiddelen (start november 2019) komt in 2020 goed op gang. Andere ontwikkelingen het komende jaar zijn de opzet en behandeling van de lokale woonvisie en de verkenning welke wijken er gasloos gemaakt worden. Last but not least wordt in 2020 het plan van aanpak geïmplementeerd om de duurzaamheidsdoelstellingen te realiseren.
Deze begroting is als gevolg van het raadsprogramma bestuurlijke vernieuwing in een fris, compact jasje gestoken. De opzet met drie programma’s Ruimte, Sociaal Domein en Bedrijfsvoering is analoog aan de organisatie indeling met haar drie overeenkomstige afdelingen. Inhoudelijk is gestreefd zo concreet mogelijk ontwikkelingen weer te geven die voor de gemeente van belang zijn en de doelen voor 2020 daarop af te stemmen.
De nog lopende punten uit het uitvoeringsprogramma Daadkrachtig, Duurzaam en Dichtbij 2018-2022 zijn geïntegreerd en herkenbaar opgenomen bij de doelen in de diverse programma’s. In de najaarsnota 2019 volgt een update over de huidige stand van zaken van het uitvoeringsprogramma. Gebleven is het financiële totaaloverzicht met hierin opgenomen de verwerkte financiële wijzigingen met toelichting.
Wat betreft de gemeentelijke organisatie zetten we vanwege de bovengemiddeld hoge leeftijd in op verjonging en tegelijkertijd wordt vitaliteit een belangrijk aandachtspunt. In het opleidingsplan krijgt burgerparticipatie een prominente rol. Andere issues zijn de verdere borging van de organisatiewijziging, de daarmee samenhangende cultuurverandering en het versterken van projectmatig en integraal werken.
Wij hebben er zin in en de mouwen opgestroopt!