Paragraaf Grondbeleid

Onder grondbeleid wordt verstaan het gehele instrumentarium dat de gemeente ter beschikking staat om ruimtelijke doelstellingen te realiseren. Het omvat alle strategieën van de gemeente rond het verwerven, beheren, bewerken en uitgeven van gronden. Het grondbeleid heeft grote invloed op en samenhang met de realisatie van beleidstaken zoals ruimtelijke ontwikkeling, volkshuisvesting, verkeer en vervoer, cultuur, sport en recreatie en economische structuur. Daarnaast kan het grondbeleid grote financiële gevolgen hebben. De resultaten, maar vooral de financiële risico’s, zijn van belang voor de financiële positie van de gemeente. Daarom is transparantie van grondbeleid van groot belang.

In de Nota Vastgoed Gemeente Aalten, die in 2014 door de raad is vastgesteld, is het begrip grondbeleid omschreven als een activiteit van de lokale overheid, waarbij op een uitvoeringsgerichte wijze sturing wordt gegeven aan de ruimtelijke ordening, ten einde een goede en evenwichtige inrichting van de ruimte te verkrijgen. Hierbij kunnen ook die voorzieningen worden gerealiseerd die in de regel niet door de particuliere sector worden ontwikkeld (bijvoorbeeld sociale woningen, sociaal-culturele voorzieningen, openbaar vervoer en infrastructuur). Bovendien is grondbeleid een beleidsveld waar de lokale overheid doelen op kan realiseren.

Met behulp van deze nota wordt inzicht gegeven in de rol van de gemeente in het beleidsproces en worden voorstellen gedaan op welke wijze de inzet van het aan de gemeente beschikbaar gestelde instrumentarium in het beleidstraject kan worden verbeterd gericht op effectiviteit van het te voeren grondbeleid. Er wordt in het grondbeleid onderscheid gemaakt in actief en passief (faciliterend) beleid. In deze nota is het accent verschoven van actief naar passief grondbeleid. Indien bij specifieke projecten/nieuwe ontwikkelingen actief grondbeleid gewenst is, dan wordt hiertoe separaat besloten.

In genoemde nota worden verder de beschikbare instrumenten beschreven die de gemeente ten dienste staan bij het voeren van een optimaal grondbeleid. Daarnaast wordt ingegaan op de organisatie van het gemeentelijk grondbeleid met betrekking tot de bestuurlijke en ambtelijke verantwoordelijkheid, op de financiële en administratieve randvoorwaarden en op het uitgiftebeleid van de aangekochte gronden.

> Risico’s grondexploitatie
Op grond van de begrotingsvoorschriften worden de risico’s jaarlijks ingeschat en wordt waar nodig per complex een voorziening ten laste van het resultaat getroffen.

> Bestemmingsreserve Dorpsuitleg
Deze reserve is gevoed uit de bijdrage van de exploitant van bedrijventerrein ’t Hietveld in Dinxperlo, gebaseerd op een bijdrage per uitgegeven vierkante meter bouwgrond. De volledige bijdrage is ontvangen. Het saldo van de reserve bedraagt afgerond € 263.000 op 31 december 2019.

 

Voor de gronden onderscheiden we een drietal categorieën

1. Gronden en terreinen niet in exploitatie;
2. Faciliterend grondbeleid;
3. Bouwgrond in exploitatie (BIE).

Tot deze categorie wordt onder meer gerekend De Wegwijzer en Westrand Aalten. Er zijn ontwikkelingen ten aanzien van deze twee onderdelen. Daarnaast behoren tot deze categorie gronden die voorlopig niet worden ontwikkeld en die in een eerder stadium zijn geschrapt binnen bestaande complexen, zoals Kern De Heurne en een deel van Westrand Aalten.

De boekwaarde op 31 december 2018 van deze categorie bedraagt € 2.243.000.

Westrand Aalten
Er is een overeenkomst met een bedrijf op basis waarvan ruim 5 ha van de oorspronkelijk beschikbare hoeveelheid als bedrijventerrein wordt ontwikkeld. Dat betekent dat de overtollige hectares (69.335 m²) zijn afgestoten als landbouwgrond. Deze meters zijn in 2016 al afgewaardeerd naar agrarische waarde en overgebracht naar de rubriek gronden en terreinen onder de materiële vaste activa.
Het bestemmingsplan is door de gemeenteraad vastgesteld. Tegen dit bestemmingsplan zijn beroepen aangetekend bij de Raad van State. Op dit moment is nog niet bekend wanneer de zitting bij de Raad van State plaatsvindt.

De Wegwijzer
Voor dit complex is een bouwgrondexploitatie opgesteld die door de raad in 2013 is aangehouden. De bouwgrondexploitatie laat een verwacht positief resultaat zien van € 437.000, uitgaande van de realisatie van 9 woningen. Nu is deze locatie in beeld voor de mogelijke vestiging van een supermarkt.

Tot deze categorie behoren de gronden die in eigendom zijn van derden. Bij de ontwikkeling daarvan treedt de gemeente faciliterend op. De door de gemeente gemaakte kosten worden op de private partij verhaald. Afspraken hierover worden vastgelegd in een overeenkomst. In beginsel verloopt dit budgettair neutraal. Het gaat eind 2018 nog om 11 projecten.
Bij de complexen vallend onder deze categorie wordt er in principe van uitgegaan dat de door de gemeente gemaakte kosten minus opbrengsten uiteindelijk minimaal gecompenseerd worden door de met de ontwikkelaars overeengekomen exploitatiebijdragen. Bij de beoordeling per complex is dan ook vastgesteld dat met betrekking tot geen enkel complex een financieel risico wordt gelopen.

Hoge Veld
Ten aanzien van het Hoge Veld is hier te melden dat de ontwikkeling wat vertraging heeft opgelopen, vanwege de complexiteit van de sloop van de hoogbouw. In het gebouw is asbest verwerkt, hetgeen bijzondere aandacht vraagt voor de wijze van sanering. Met de koper is overeengekomen dat de gemeente een deel van de hogere sloopkosten als gevolg van de asbest voor haar rekening neemt. De sloop is inmiddels afgerond. De verwachting is dat in het laatste kwartaal van 2019 wordt gestart met de realisatie van de noodzakelijke infrastructuur.

Dit zijn de gronden in eigendom van de gemeente waarvoor de raad een grondexploitatiecomplex en een begroting heeft vastgesteld. Het betreft zowel woningbouw als bedrijventerreinen.
Eind 2018 zijn nog 9 grondcomplexen in exploitatie. Volgens de laatste hercalculaties (van ultimo 2018) worden daarvan de volgende resultaten verwacht:

bedragen x € 1.000
Bouwgrond in exploitatie (BIE)
	Uitkomst	Resultaat	Opmerkingen
Kobus lll	320	Negatief
Lintelo uitbreiding kern	19	Positief
Kern De Heurne 1e fase	4	Positief
Herontwikkeling Ds van Dijklocatie	354	Negatief
Herstructureringsplan De Rietstap	0
‘t Warmelinck	8	Positief
Haartsebos	132	Negatief
Kraaienboom	32	Negatief
Industrieterrein ll	265	Negatief	Na eerdere winstneming in 2008 (525)

Van alle bouwgrond in exploitatie zijn per ultimo 2018 de bestaande financiële risico’s in beeld gebracht. Daar waar een negatief financieel resultaat is berekend, is een voorziening getroffen. De totale voorziening per 31 december 2018 bedraagt € 1.103.000.

De bedrijfsvoering en financiële administratie van de grondexploitaties is adequaat. De processen met betrekking tot het grondenbeheer zijn beschreven en de taken en bevoegdheden tussen Openbare Ruimte en Informatiebeheer zijn organisatorisch voldoende afgebakend. Per ultimo 2018 zijn van alle complexen met een kostprijsopzet de kostprijscalculaties geactualiseerd en de complexen met alle overige gronden beoordeeld, geanalyseerd en, voor zover mogelijk, geactualiseerd.

Hiermee is een juist en volledig inzicht verkregen in de bestaande boekwaarde van de complexen en de toekomstige resultaten. In de door de raad vastgestelde Nota Vastgoed Gemeente Aalten vindt het grondbeleid het formele kader.