Transformatie Sociaal Domein
2021 staat in het teken van verdere concretisering en uitvoering van het Transformatieplan Sociaal Domein. De transformatie van het sociaal domein in Aalten is in november 2019 ingezet met de vaststelling van de verordening sociaal domein. In juni 2020 is vervolgens het Transformatieplan vastgesteld met een pakket aan ombuigingen. De transformatie en de daaraan gekoppelde maatregelen hebben tot doel om een andere rolverdeling tussen inwoners, maatschappelijke instellingen en de overheid te realiseren waarbij de gemeente hulp en ondersteuning blijft bieden aan inwoners die dat nodig hebben. Het uitvoeren van deze taken ge-beurt binnen de gestelde financiële kaders en de stijging van de kosten wordt waar mogelijk een halt toegeroepen of zelfs naar beneden omgebogen.
Na de verordening Sociaal Domein en het Transformatieplan is een integrale beleidsnota de volgende stap. In de nota Sociaal Domein worden de inhoudelijke speerpunten voor beleidsontwikkeling en uitvoering vast-gelegd. Met deze nota geven we invulling aan het lokale sociale beleid, het beleid gericht op zaken die mensen betreffen, van jong tot oud met allerlei behoeften in allerlei omstandigheden. Essentieel voor de totstandkoming zijn inwoners en maatschappelijke organisaties die hierin meedenken en meedoen. In het najaar van 2020 is hiermee een start gemaakt en naar verwachting wordt de nota voor de zomer van 2021 ter vast-stelling aangeboden aan de gemeenteraad.
Subsidiebeleid
De transformatie van het sociaal domein vraagt ook om een nieuw algemeen subsidiebeleidskader (vast te stellen door de gemeenteraad) en een gewijzigde praktische uitvoering hiervan via nieuwe subsidiebeleidsregels (vast te stellen door het college). Dit subsidiebeleidskader en de beleidsregels dienen in 2021 vorm te krijgen. Via de systematiek van beleidsgestuurde contractfinanciering (BCF) willen we bij de grotere budgetsubsidies meer sturen op beleidsthema’s, beleidsdoelen en beleidseffecten.
Beschermd wonen
Vanaf 2022 worden de gemeenten weer verantwoordelijk voor beschermd wonen (mensen met ggz-problematiek). Daarmee verandert de rol van Centrumgemeente Doetinchem op dit dossier. In 2022 wordt eveneens het nieuwe verdeelmodel van kracht. De financiële consequenties hiervan zijn nog niet bekend. In 2021 bereiden we ons hierop voor; we onderzoeken wat het gewenste en noodzakelijke zorglandschap is en op welke manier we in de regio moeten en willen samenwerken (Governance). We sluiten nieuwe contracten af met aanbieders waarmee we een duurzame relatie aangaan. Uitgangspunten voor de samenwerking zijn; ambulantisering (beschermd thuis in de wijk), uitstroom (kort en tijdelijk wonen in een intramurale setting) en innovatie (woonvormen, vernieuwende aanpak).
Nieuwe wet Inburgering
Per 1 juli 2021 wordt de nieuwe Wet Inburgering van kracht. In de tweede helft van 2020 zijn in een startnotitie de regionale en lokale kaders van het beleid op hoofdlijnen beschreven. In het voorjaar van 2021 volgt een beleidsnotitie waarin voornoemde kaders zijn uitgewerkt en worden vastgesteld. De gemeente Aalten werkt bij de voorbereiding op de invoering van deze wet nauw samen met de gemeente Doetinchem, Laborijn en Figulus.
Laborijn
2021 wordt een bijzonder jaar voor Laborijn. Het eerste jaar waarin de Participatiewet alleen nog uitgevoerd wordt voor de gemeenten Aalten en Doetinchem. In 2021 worden de volgende stappen gezet om de dienstverlening van Laborijn meer in onze eigen gemeente te organiseren, dichter bij onze eigen ambtelijk organisatie en in lijn met de methodiek van de omgekeerde toets. 2021 wordt ook een onzeker jaar. De (financiële) effecten van de coronacrisis zijn moeilijk in te schatten, maar dat het aantal inwoners dat een beroep doet op een uitkering gaat stijgen, lijkt nagenoeg zeker. Vooralsnog gaan we er vanuit dat alle activiteiten gerealiseerd worden binnen de door de gemeenten gestelde financiële kaders. Het uitgangspunt hierbij is dat de bijdrage van de deelnemende gemeenten over de periode 2021 tot en met 2024 in lijn blijft met eerdere besluitvorming zoals vastgelegd in de vastgestelde begroting 2020 en de daarin opgenomen meerjarenraming.
Sport
In de gemeente Aalten zien we sport als middel en als verbinder. Verbinder van vele inwonersgroepen (jong en oud, onbeperkt en uniek, enzovoort), sportverenigingen, het sociaal domein en brede maatschappelijke doelstellingen. Vitaliteit door beweging en sociale contacten en daardoor preventie zijn hierbij sleutelwoorden; sport als middel! Eind 2019 is de tweede talentverbinder gestart, met daarbij de focus op sport en verenigingen. Vele nieuwe verbindingen zijn gelegd, hetgeen zich openbaart in mooie nieuwe initiatieven die in 2021 verder uitgewerkt en geconcretiseerd worden. Halverwege 2021 wordt deze functie in het kader van het plan Talent geëvalueerd. Een van de aspecten waar de talentverbinder in 2021 mee verder gaat zijn de ‘open en vitale sportparken’. In aansluiting op het Achterhoeks beweeg- en sportakkoord is in 2020 een lokaal beweeg- en sportakkoord opgesteld dat in 2021 uitgevoerd gaat worden in samenwerking met onze partners.
Preventie
In de zomer van 2020 zijn op de Thematafel Gezondste Regio het regionaal preventieakkoord, het regiobeeld en de regiovisie zorglandschap vastgesteld. Deze gaan we in 2021 vertalen naar een lokaal preventie akkoord. Het lokale preventie akkoord wordt in nauwe samenhang opgesteld met het lokale beweeg- en sportakkoord en de lokale gezondheidsagenda.
Formuleren nieuw beleidskader gemeenschapshuizen
In 2016/2017 heeft een onderzoek door de Rekenkamercommissie plaatsgevonden naar de exploitatie en maatschappelijke betekenis van de gemeenschapshuizen in onze gemeente. In zowel het Raadsprogramma 2018-2022 als het Uitvoeringsprogramma 2018-2022 is opgenomen dat de conclusies en aanbevelingen uit dit onderzoek worden meegenomen in de formulering van een nieuw gemeentelijk beleidskader gericht op de gemeenschapshuizen. In overleg en samenspraak met het Platform Aalten, waarin alle gemeenschapshuizen vertegenwoordigd zijn, wordt gewerkt aan een concept voor een voorstel voor een dergelijke kadernota. Dat beleidskader moet in 2020/2021 door de raad worden vastgesteld. Dit vormt vervolgens de basis voor de praktische uitwerking van de wijze waarop de gemeente in de (nabije) toekomst de functie van de gemeenschapshuizen binnen de ontwikkelingen in het sociaal domein concreet kan ondersteunen.
Huisvesting Onderwijs
De onderwijswetgeving stelt dat gemeenten moeten voorzien in adequate huisvesting voor het onderwijs. Momenteel wordt door het ministerie regelgeving voorbereid die gemeenten en schoolbesturen verplicht tot het opstellen van een Integraal Huisvestingsplan voor het onderwijs (IHP). Het IHP geeft zowel voor de gemeente als schoolbesturen duidelijkheid over de toekomstige investeringen in onderwijsvoorzieningen.
De gemeente Aalten heeft, vooruitlopend op deze nieuwe wetgeving, maar wel binnen de kaders van de vigerende wetgeving, besloten tot het opstellen van een IHP. Daarvoor is een werkgroep opgericht die bestaat uit vertegenwoordigers van het basisonderwijs, voortgezet onderwijs, de gemeente en een externe procesbegeleider. De ontwikkelingen van het binnenklimaat/ventilatie spelen hierbij, ondermeer door de coronaproblematiek, een rol. Naar verwachting vindt besluitvorming over het IHP plaats in het eerste kwartaal van 2021.
Cultuur
In de op 28 januari 2020 vastgestelde nota kunst en cultuur is besloten om de Koppelkerk gezien haar lokale en regionale culturele functie in 2020 een subsidie toe te kennen van € 20.000. Daarnaast is besloten een voorstel voor een structurele subsidie op te nemen in de nieuwe subsidiebeleidsregels Welzijn. De nieuwe subsidiebeleidsregels treden in werking vanaf 2021.
Lokale omroep
De lokale omroepen hebben een opdracht van het Rijk gekregen (Mediawet) om te komen tot streekomroepen met een lokaal toereikend media-aanbod (LTMA). De eerste stappen zijn hiervoor gezet in de Achterhoek. Vanuit Den Haag wordt geen duidelijkheid gegeven over de financiering hiervan. De lokale omroepen hebben gezamenlijk een voorstel geschreven om te komen tot een versterking van de journalistieke kwaliteit en een verbetering van de continuïteit van de berichtgeving.
VNOG
In 2021 wordt uitvoering gegeven aan de in januari 2020 vastgestelde toekomstvisie. Voor onze gemeente is daarbij belangrijk dat de bestaande intensieve grensoverschrijdende samenwerking structureel wordt versterkt, dit geldt zeker ook en heel concreet voor de samenwerking tussen de brandweerposten Dinxperlo en Suderwick (D). Deze versterking van de internationale samenwerking bleek zeer nodig tijdens de coronacrisis ten aanzien van de bestrijding van besmettelijke ziekten. Het uitvoeren van het in 2020 nog vast te stellen beleidsplan inclusief het nieuwe dekkingsplan wordt nauwlettend gevolgd, net als de financiële ontwikkelingen bij de VNOG.
Ondermijning
De praktijk laat zien dat de georganiseerde misdaad vanuit Brabant en Limburg al geruime tijd aan het op-schuiven is naar het noorden en oosten van Nederland. Mensenhandel, witwaspraktijken en georganiseerde drugshandel, waaronder hennepteelt: ondermijnende criminaliteit komt in elke gemeente voor, dus ook in Aalten. Door het verstrekken van vergunningen of subsidies lopen gemeenten daarbij het risico onbewust criminelen te faciliteren.
Uit ons ondermijningsbeeld komt naar voren dat het grote buitengebied en de geografische ligging aan de grens onze gemeente aantrekkelijk maakt voor criminelen. Criminaliteit stopt niet bij de (gemeente)grens. En ook dat onze informatiepositie beperkt is. Daarom is gekozen voor een bredere aanpak in regionaal verband (de acht gemeenten van de basisteams Oost- en West-Achterhoek). Op verzoek van het kabinet is ondermijning ook onderdeel van de Regiodeal.
Bestrijding van criminaliteit is in eerste instantie een taak van het Rijk via politie en justitie en het strafrecht. Maar we zijn een overheid en de gemeente draagt met haar bestuursrechtelijke taken ook bij aan de strijd tegen de ondermijning van onze samenleving.
Het vergroten van de weerbaarheid van de samenleving en het bestuur is een belangrijke taak voor de gemeente. Deze bestuurlijke aanpak krijgt in 2021 verder vorm, onder andere door de uitbreiding van de inzet van de toetsing op grond van de Wet Bibob. Hiertoe behoren verder een duidelijk handhavingsbeleid, ken-nis en bewustwording vergroten, een betere afstemming, zowel intern als extern, het uitvoeren van controles, maar ook het ontwikkelen van een goede communicatiestrategie. Daarbij wordt zoveel mogelijk volgens een regionale beleidslijn gewerkt om waterbed-effecten voor te zijn.
Om te voorkomen dat jongeren een criminele carrière ambiëren en die stap ook daadwerkelijk zetten, start in dit kader op scholengemeenschap Schaersvoorde het project Studenten Alert. Dit in samenwerking met Meld misdaad anoniem.
Evenementenvergunningen
Vanuit het verenigingsleven bestaat de behoefte om aanvraagformulieren voor een evenementenvergunning te digitaliseren. In het kader van de afstemming tussen de Omgevingswet en de APV-vergunningen worden de procedures momenteel op elkaar afgestemd. Dit houdt in dat ook bij de vergunningverlening in het kader van de APV gewerkt gaat worden met digitale formulieren. Naar verwachting wordt dit het eerste kwartaal van 2021 operationeel.
75 jaar Samen Vrijheid Vieren
2020 is het jaar waarin we ’75 jaar vrijheid’ herdenken. Het herdenkingsprogramma dat in maart 2020 zou beginnen met een activiteit op de grens van Dinxperlo en Suderwick is vanwege het coronavirus afgelast. Van maart 2020 tot juni 2020 stonden er diverse herdenkingsactiviteiten op het programma. De provincie Gelderland heeft besloten om het programma 75 jaar Samen Vrijheid Vieren door te schuiven naar het voor-jaar van 2021. Het programma laat zich goed verplaatsen. De energie in de samenwerking om dit te organiseren, lokaal, regionaal en over de grens met Duitsland blijven we vasthouden.
