Paragraaf Verbonden partijen

In deze paragraaf komen de organisaties aan de orde die een publiek belang uitvoeren en waarin Aalten een financieel en een bestuurlijk belang heeft. Dat laatste door zeggenschap bij besluitvorming door stemrecht.

 

						bedragen x € 1.000
Omgevingsdienst Achterhoek (ODA), Hengelo Gelderland (Programma 1)
Doelstelling en openbaar belang		De ODA behandelt voor de partners de aanvragen voor vergunningen in het kader van het omgevingsrecht (milieudeel), toetst meldingen, houdt toezicht op en handhaaft de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). Daarnaast adviseert de ODA gemeenten en provincie (op verzoek) bij de opstelling van beleid en bij specifieke ontwikkel- of uitvoeringsprojecten.
Partijen		Naast Aalten de gemeenten Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem, Lochem, Montferland,
		Oost Gelre, Oude IJsselstreek, Winterswijk en Zutphen en de Provincie Gelderland.
Actualiteit		Halverwege maart 2020 werd duidelijk dat ook Nederland maatregelen moest nemen tegen de verspreiding van de pandemie. Onduidelijk was of de ODA voldoende werk zou hebben en of de controles bij bedrijven door konden gaan. Door goede afspraken is snel een passende invulling kunnen geven aan de controles. Daarnaast hebben ze andere (betaalde) werkzaamheden verricht onder meer voor de Provincie. Deze inspanningen leveren nieuwe inzichten op die voor de ODA en de medewerkers verfrissend zijn. In de praktijk is gebleken dat de werkzaamheden niet teruggelopen zijn.
		Ten behoeve van de gemeente Aalten zijn er in de eerste twee trimesters extra uren ingezet (onder andere brand Virupa, drugslab Gendringseweg en diverse klachten/handhavingsverzoeken), hier was onvoldoende zicht op. Normaliter wordt extra inzet tijdig aangekondigd om bijgestuurd te worden, dit is in 2020 onvoldoende mogelijk geweest. De ODA zet zich in om deze overschrijding van € 50.000 te compenseren in 2021, aangezien door corona-maatregelen en de weersomstandigheden rond medio februari geen of minimaal controles kunnen worden uitgevoerd.
		Over 2020 wordt een positief rekeningresultaat van € 538.000 verwacht. Voorgesteld wordt € 143.000 te bestemmen (in een reserve) en de overige € 395.000 uit te keren aan de partners.
Jaar	Eigen vermogen		Vreemd vermogen	Bijdrage	Resultaat
2019	-389		2.242	429	-668	Definitief
2020	645		1.883	579	538	Prognose
Stadsbank Oost Nederland (SON), Enschede (Programma 2)
Doelstelling en openbaar belang		Financiële zelfredzaamheid van de inwoners van de aangesloten gemeenten vergroten en ondersteuning bij financiële problemen van de inwoners.
Partijen		Er zijn 22 aangesloten gemeenten uit Twente en de Achterhoek.
Actualiteit		In juni 2020 is het wetsvoorstel wijziging van de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening (invoering wettelijke vroegsignalering van betalingsachterstanden en gegevensuitwisseling) door de Eerste Kamer aangenomen. Vroegsignalering binnen de schuldhulpverlening is het in een zo vroeg mogelijk stadium in beeld brengen van mensen met financiële problemen om vroegtijdige hulpverlening mogelijk te maken door gebruik te maken van daadwerkelijke signalen en outreachende hulpverlening. Gemeenten moeten per 1 januari 2021 alle meldingen van betalingsachterstanden van woningcorporaties, zorgverzekeraars, water- en energieleveranciers opvolgen. Het doel is om verdere (problematische) schulden te voorkomen. Uiterlijk in december 2020 volgt een voorstel hoe deze wetswijziging wordt geïmplementeerd. Daarnaast beoogt de aanpassing van de wet ook om de toegang tot de schuldhulpverlening te verbreden en te verbeteren. Ook het onderwerp beschermingsbewind (bewindvoering) staat volop in de belangstelling (zie eerdere Raadsmededelingen 6-2020 en 87-2020).
Jaar	Eigen vermogen		Vreemd vermogen	Bijdrage	Resultaat
2019	1.696		14.616	124	684	Definitief
2020	960		15.001	135	223	Prognose
GGD Noord- en Oost-Gelderland (NOG), Warnsveld (Programma 2)
Doelstelling en openbaar belang		De GGD NOG beschermt, bewaakt en bevordert de gezondheid van de inwoners van 22 gemeenten die bij GGD NOG zijn aangesloten.
Partijen		De GGD bestaat uit 22 gemeenten uit het noorden en oosten van Gelderland.
Actualiteit		De GGD organisatie is volop bezig met de aanpak van de coronacrisis. In 2020 heeft de GGD hierdoor veel van de reguliere taken niet kunnen uitvoeren. Vanaf september 2020 worden zoveel mogelijk producten/diensten, al dan niet in aangepaste vorm gecontinueerd en werkt de GGD aan een inhaalslag. De kritische taken zoals de Maatschappelijke Zorg, Forensische Geneeskunde, risico-gestuurd toezicht bij Toezicht Kinderopvang en poli Seksuele Gezondheid werden gedurende het jaar wel zoveel als mogelijk uitgevoerd. Ook bij de jeugdgezondheidszorg is de GGD bereikbaar voor acute situaties. Bij de inhaalslag van een groot deel van de taken is een risico in hoeverre de GGD geschikte medewerkers kan werven. De GGD houdt de gemeenten regelmatig hierover op de hoogte. Alle extra kosten voor de GGD als gevolg van de coronacrisis die de inwonerbijdrage overstijgen worden gedekt door het ministerie van VWS. In 2020 is het verwachte rekeningresultaat € 69.000 positief.
Jaar	Eigen vermogen		Vreemd vermogen	Bijdrage	Resultaat
2019	2.909		2.631	401	71	Definitief
2020	2.970		3.911	419	69	Prognose
Regio Achterhoek, Doetinchem (Programma 2)
Doelstelling en openbaar belang		Zeven gemeenten in de Achterhoek werken samen met het bedrijfsleven en maatschappelijke instellingen ten behoeve van regionale ontwikkeling en belangenbehartiging.
Partijen		De GR bestaat naast Aalten uit de gemeenten Berkelland, Bronckhorst, Doetinchem,
		Oost Gelre, Oude IJsselstreek en Winterswijk.
Actualiteit		De Regio Achterhoek voert de regie op de samenwerking van 8rhk ambassadeurs en zorgt ervoor dat de Achterhoek Visie 2030, de jaarplannen en bijbehorende investeringsagenda worden opgesteld en uitgevoerd in samenwerking met ondernemers en maatschappelijke organisaties. Het doel is de Achterhoek sterker, slimmer, mooier, meer leefbaar, beter bereikbaar en gezonder te maken. Speerpunten hierbij zijn Smart Economy, Smart Living en Smart Governance. Via de website van de Regio Achterhoek is een stand van zaken van alle lopende projecten beschikbaar:
		https://8rhk.nl/wp-content/uploads/2021/02/lopende-projecten-website-januari-2021.pdf.
Jaar	Eigen vermogen		Vreemd vermogen	Bijdrage	Resultaat
2019	5.688		17.609	172	84	Definitief
2020	6.229		22.523	181	183	Prognose
Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland (VNOG), Apeldoorn (Programma 2)
Doelstelling en openbaar belang		Iedere gemeente dient deel uit te maken van één van de 25 veiligheidsregio’s. De taken van een veiligheidsregio liggen op het gebied van de voorbereiding en bestrijding van rampen en grote incidenten door de brandweer, de GHOR (geneeskundige hulp bij ongevallen en rampen), de politie en gemeente.
Partijen		De VNOG bestaat uit 22 gemeenten uit het noorden en oosten van Gelderland.
Actualiteit		Over 2020 wordt een positief jaarresultaat verwacht van € 4,9 miljoen. Vermoedelijk volgt een voorstel om een groot hiervan deel (tussen de 4 en 4,5 miljoen) terug te laten vloeien naar de gemeenten. De belangrijkste oorzaak voor het positieve resultaat 2020 hangt samen met corona. Gevolg hiervan was onderuitputting van de budgetten bij het vrijwilligersbudget oefenen voor € 1.950.000 en de exploitatiekosten voor de brandweer (vakbekwaam worden en blijven, materieel en logistiek) voor € 1.850.000.
		Bij de uitvoering van de beleidsvoornemens in 2020 (de opdrachten uit de Toekomstvisie) zijn diverse opdrachten afgerond, maar bij andere is vertraging ontstaan (door corona). De verwachting is wel dat in 2026, de einddatum van het implementatietraject van de Toekomstvisie, de opdrachten zullen zijn afgerond.
Jaar	Eigen vermogen		Vreemd vermogen	Bijdrage	Resultaat
2019	7.789		45.721	1.464	4.148	Definitief
2020	14.546		42.340	1.507	4.929	Prognose
Laborijn, Doetinchem (Programma 2)
Doelstelling en openbaar belang		Laborijn heeft tot taak zorg te dragen voor de uitvoering van de gehele Participatiewet. Zij ondersteunt inwoners voor wie werk zoeken en vinden niet vanzelfsprekend is, op hun weg naar een baan of, als dat nog niet mogelijk is, door (maatschappelijke) participatie.
Partijen		Naast Aalten de gemeenten Doetinchem, Oude IJsselstreek (tot 1-1-2021) en Montferland.
Actualiteit		Corona heeft een flinke impact gehad op de wijze waarop Laborijn in 2020 in staat was om haar doelstelling te halen. Laborijn heeft substantieel meer inwoners ondersteuning geboden. Er hebben zich meer mensen gemeld voor de participatiewet, hierdoor is het aantal uitkeringsdossiers na jaren van daling voor Aalten eind 2020 gelijk aan eind 2019: 278 dossiers. Daarnaast hebben veel ZZP-ers ondersteuning ontvangen middels de TOZO-regeling (voor Aalten 446 toegekende aanvragen levensonderhoud en 12 bedrijfskredieten). Dit terwijl Laborijn zich ook nog moest voorbereiden op de uittreding van de gemeente Oude IJsselstreek uit de gemeenschappelijke regeling per 1-1-2021.
		Toch heeft Laborijn financieel gezien een goed jaar achter de rug. Alle extra uitgaven en omzetdalingen als gevolg van de crisis zijn in voldoende mate gecompenseerd door hogere rijksbijdragen. Daarnaast zijn voordelen behaald door lagere loonkosten Sw en hogere rijksbijdrage Sw, waardoor 2020 met een positief resultaat is afgesloten.
Jaar	Eigen vermogen		Vreemd vermogen	Bijdrage	Resultaat
2019	7.221		10.517	1.719	1.093	Definitief
2020	11.905		16.107	1.771	2.352	Prognose
Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers (ECAL), Doetinchem (Programma 3)
Doelstelling en openbaar belang		Gemeenten en provincie werken samen in het ECAL, dat is ontstaan uit de samenvoeging van het Achterhoeks Archief en het Staring Instituut.
		Het Erfgoedcentrum voert de wettelijke archieftaken conform Archiefwet en overige erfgoedtaken zoals documentatie, onderzoek en publieksfunctie uit.
Partijen		De gemeenschappelijke regeling voert de wettelijke taken uit voor de gemeenten Aalten, Berkelland, Doetinchem, Oude IJsselstreek, Oost Gelre, Montferland, Winterswijk en Bronckhorst. Voor de niet wettelijke taken betalen Doesburg, Lochem, Zevenaar,
		Duiven, de Provincie Gelderland en andere donateurs een bijdrage.
Actualiteit		Geen bijzondere ontwikkelingen. Verwacht wordt een positief resultaat van circa
		€ 45.000 over 2020.
Jaar	Eigen vermogen		Vreemd vermogen	Bijdrage	Resultaat
2019	154		681	139	108	Definitief
2020	199		769	139	45	Prognose

Leisurelands B.V. (Programma 1)
Doelstelling en openbaar belang	Bedrijfsmatig en duurzaam aanbieden van vrijetijdsbesteding voor een breed publiek. Dit doen door middel van grondgebonden recreatievoorzieningen met groen als decor. Daartoe voor zichzelf en anderen grondgebonden exploitaties doen. Daarmee direct en indirect een bijdrage leveren aan de leefbaarheid en vrijetijdsbesteding in de regio waar zij actief is.
Partijen	Aandeelhouders waaronder Achterhoekse en Liemerse gemeenten als voormalige RAL gemeenten. Namens de aandeelhoudende voormalige Recreatieschap Achterhoek Liemers (RAL) gemeenten treedt de gemeente Doetinchem in de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering van Leisurelands op.
Financieel	Aalten ontvangt geen dividenduitkering. Een besluit over het al dan niet afstoten van aandelen is nog niet genomen.
Coöperatieve Achterhoekse Groene Energie Maatschappij (Agem), Winterswijk (Programma 1)
Doelstelling en openbaar belang	Agem werkt aan een goede, duurzame toekomst voor de Achterhoek; nu en voor toekomstige generaties. Daarom biedt Agem oplossingen die hieraan bijdragen. Verschillende doelgroepen kunnen bij hen terecht. Agem projecten en initiatieven zijn gebaseerd op drie pijlers: energie besparen en opwekken en het benutten van energie uit de Achterhoek. Agem ziet samenwerking als de sleutel tot een succesvolle energietransitie. Agem is de energieke verbinder tussen Achterhoekse huishoudens, bedrijven, instellingen, lokale energiecoöperaties en de acht Achterhoekse gemeenten.
Partijen	Agem startte met de acht Achterhoekse gemeenten als leden. In 2018 konden ook burgerinitiatieven toetreden als lid. Begin 2021 telt Agem drieëntwintig leden: acht gemeenten en vijftien lokale energiecoöperaties.
Financieel	Vanaf 2017 is de Agem financieel zelfstandig en ontvangt geen jaarlijkse bijdrage van de gemeente. Wel staat de gemeente borg voor de nakoming van de verplichtingen uit hoofde van een financieringsovereenkomst met de BNG. De maximale borgstelling bedraagt
	€ 56.000 te vermeerderen met boeten, rente en kosten.
ROVA, Zwolle (Programma 1)
Doelstelling en openbaar belang	ROVA is de afvaladvies-, regie- en verwijderingsorganisatie van 23 gemeenten. ROVA zet zich in voor een schonere en duurzame leefomgeving.
Partijen	ROVA werkt voor 23 aandeelhoudende gemeenten.
Financieel	Ontvangen dividend in 2020 is € 121.714. Dit was in 2019 € 129.572.
EUREGIO, Gronau (D) (Programma 2)
Doelstelling en openbaar belang	De EUREGIO is actief in de opbouw en versterking van de structuren en de grensoverschrijdende samenwerking in het Nederlands-Duitse grensgebied.
Partijen	De EUREGIO telt 104 Duitse en 25 Nederlandse lidgemeenten, vijf Landkreisen en twee waterschappen.
Financieel	Per inwoner is in 2020, net als in 2019, € 0,29 bijgedragen (€ 7.833). Dit tarief wordt jaarlijks vastgesteld in de algemene ledenvergadering.
BNG Bank, Den Haag (Programma 3)
Doelstelling en openbaar belang	Deze bank is van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. De BNG is een betrokken partner voor een duurzamer Nederland en stelt de publieke sector in staat maatschappelijke doelstellingen te bereiken.
Partijen	De Nederlandse Staat is houder van de helft van de aandelen, de andere helft is in handen van gemeenten, provincies en een hoogheemraadschap.
Financieel	De Europese Centrale Bank heeft de banken, in ons geval de BNG Bank, aanbevolen tot oktober 2021 af te zien van dividenden of deze te beperken. De BNG Bank heeft daarom besloten om slechts een deel van het dividend over 2019 uit te keren. Wij hebben in 2020 wel het volledige bedrag conform vaststelling verantwoord.
NV Alliander, Arnhem (Programma 3 )
Doelstelling en openbaar belang	Netwerkbedrijf Alliander is verantwoordelijk voor een groot deel van de energieleidingen in Nederland. Kernactiviteiten zijn het aansluiten van klanten op de energienetwerken en het distribueren van gas en elektriciteit. Deze taken zijn wettelijk bepaald gezien het belang van een betrouwbare aanvoer van energie.
Partijen	Provincies Gelderland en Noord-Holland, BV houdstermaatschappij Falcon en de gemeente Amsterdam: zij hebben gezamenlijk driekwart van de aandelen in bezit. Het overige deel is in bezit van 55 andere gemeentelijke aandeelhouders.
Financieel	Begroot is een jaarlijkse dividendopbrengst van € 318.000. Werkelijk ontvangen in 2020 € 326.276 en in 2019 € 430.822. Over 2020 behaalde Alliander een positief resultaat van € 224 miljoen. Dit was in 2019 € 253 miljoen.
Vitens, Utrecht (Programma 3)
Doelstelling en openbaar belang	Vitens is het grootste drinkwaterbedrijf van Nederland en levert drinkwater aan circa 5,7 miljoen klanten. De verantwoordelijkheid van Vitens is een gezonde en duurzame samenleving met zorg voor de bescherming van natuur en milieu.
Partijen	111 aandeelhouders bestaande uit gemeenten en provincies.
Financieel	Over 2020 is geen dividend uitgekeerd. Dit vanwege het hoge investeringsniveau en verscherpte eisen rondom winst.

Intergemeentelijk Samenwerkingsverband Werk en Inkomen (ISWI)
Tot 2016 was ISWI de gezamenlijke sociale dienst van Oude IJsselstreek en Aalten. In de jaarrekening 2018 zijn de uitstaande vorderingen, schulden en de reserves tussen ISWI in liquidatie en de beide gemeenten onderling verrekend. Omdat er nog een claim is ingediend over een reeds afgewikkeld bedrijfsongeval bij een derde, is er een kleine reserve aangehouden voor nog resterende verplichtingen. Aangezien het hier waarschijnlijk een zekerheidsstelling van rechten betreft verwachten we geen problemen, maar is de werkelijke vereffening nog wel even uitgesteld.

 

Recreatieschap Achterhoek Liemers (RAL)
De RAL is in 2020 formeel geliquideerd, na afronding van de laatste verplichtingen uit het sociaal statuut. Het restant aan financiële middelen is over de gemeenten verdeeld, voor Aalten betekende dit een eenmalig voordeel van ongeveer € 36.000.