COVID-19
In de loop van 2021 is de ‘Tijdelijke subsidieregeling stimulering sociaal maatschappelijke activiteiten in de coronaperiode gemeente Aalten 2021’ door het college vastgesteld. Dit was in eerste instantie voor de periode van 1 januari tot en met 31 december 2021. Deze regeling is erop gericht om binnen de beperkende maatregelen rondom het coronavirus weer sociaal maatschappelijke, sportieve en culturele activiteiten mogelijk te maken door een bijdrage te leveren in meerkosten van bestaande activiteiten of door (ver)nieuwe(nde) activiteiten, gericht op het doorbereken van het sociale isolement vanwege de lockdown(s), financieel te ondersteunen. Hiervoor is een budgetplafond uitgetrokken van € 100.000. Over de uitvoering van deze regeling in 2021 kan het volgende worden vermeld:
• Er zijn in 2021 in totaal 56 aanvragen ontvangen. Hiervan kwamen er 47 van maatschappelijke organisaties, betrof het 5 vrijwilligersinitiatieven en 4 commerciële organisaties/ondernemingen;
• Er waren 18 aan sport gerelateerde aanvragen, 18 aanvragen op cultuur gericht, 10 bedoeld voor de jeugd en 10 overig/algemeen;
• De aanvragen zijn 50/50 gericht op meerkosten van bestaande activiteiten dan wel op nieuwe/vernieuwende activiteiten;
• Er zijn uiteindelijk 38 aanvragen gehonoreerd tot een totaalbedrag van € 96.634;
• 2 aanvragen zijn gehonoreerd op basis van een andere voorliggende subsidieregeling en 16 aanvragen zijn afgewezen, omdat deze niet voldeden aan de criteria van de regeling.
Deze regeling is per 1 januari 2022 verlengd tot 31 december 2022. In 2020 is de ‘Maatwerkregeling voor sociaal maatschappelijke, sportieve en culturele organisaties die door de coronamaatregelen in ernstige financiële nood (dreigen) te raken’ door het college vastgesteld en uiteindelijk tot juli 2022 verlengd. Slechts twee maatschappelijke organisaties hebben in 2021 een aanvraag ingediend op basis van deze regeling, waarvan er één is gehonoreerd door middel van een tijdelijke huurvrijstelling. Er hebben zich dus feitelijk tot op heden vrijwel geen situaties voorgedaan waarin maatschappelijke organisaties, zonder aanvullende financiële steun van de gemeente, ten gevolge van de coronamaatregelen dreigen om te vallen waardoor zij hun reguliere activiteitenaanbod definitief zouden moeten beëindigen.
Uitstel doordecentralisatie Wmo (beschermd) wonen
Gemeente Aalten zou vanaf 1 januari 2022 verantwoordelijk worden voor Wmo (beschermd) wonen voor de eigen inwoners. Maar de landelijke invoering van het woonplaatsbeginsel en het nieuwe objectieve verdeel-model voor beschermd wonen is tot nader order uitgesteld. Daarmee is ook de aankomende (formele) verantwoordelijk voor de gemeente Aalten uitgesteld. Centrumgemeente Doetinchem blijft voorlopig financieel en inhoudelijk verantwoordelijk voor beschermd wonen voor inwoners uit de gemeente Aalten. Desondanks werd in 2021 al wel intensief samengewerkt met de Achterhoekse gemeenten ter voorbereiding op de verdere doordecentralisatie, de aankomende verantwoordelijkheid en de inhoudelijke verschuiving van beschermd wonen naar een beschermd thuis.
Formuleren nieuw beleidskader gemeenschapshuizen
Op 21 juni 2021 heeft de gemeenteraad de Kadernota “Beleidskader gemeenschapshuizen 2021” vastgesteld. Hiermee zijn de nieuwe speerpunten van (subsidie)beleid vastgesteld met betrekking tot de sociaal maatschappelijke positie van de gemeenschapshuizen in onze gemeente binnen het sociaal domein en de wijze waarop de gemeente dit kan ondersteunen. Belangrijkste wijziging is dat het gemeentelijk subsidiebeleid zich voortaan niet meer richt op het realiseren van nieuwe en ruimere gemeenschapshuizen, maar op het in stand houden van de bestaande gemeenschapshuizen en stimulering van sociaal maatschappelijke activiteiten in en/of door deze gemeenschapsgebouwen. Financiële gemeentelijke ondersteuning verschuift dus van incidentele bijdragen in nieuwbouw- en uitbreidingsplannen naar structurele financiële steun in het groot-onderhoud op basis van meerjaren onderhoudsplannen. Inmiddels zijn de eerste voorbereidingen gestart voor het in beeld brengen van de huidige staat van onderhoud van de diverse gemeenschapshuizen.
Verder dienen er door aanpassing van de bestaande subsidiebeleidsregels meer financiële ondersteuningsmogelijkheden te komen voor het behouden, uitbreiden en voortdurend vernieuwen van sociaal maatschappelijke activiteiten in of door deze gemeenschapshuizen. Deze nieuwe beleidsspeerpunten dienen nog concreet uitgewerkt te worden in een voorstel aan het college van B&W tot vaststelling van één of meerdere nieuwe of gewijzigde subsidieregelingen ten behoeve van de gemeenschapshuizen. Hierover zal naar verwachting in de eerste helft van 2022 meer duidelijkheid ontstaan.
Laaggeletterdheid
Op 27 september 2021 heeft de aftrap van het Regioplan aanpak Laaggeletterdheid plaatsgevonden. In deze bijeenkomst is het startsein gegeven voor de uitvoering van het regioplan. In aansluiting op dit regio-plan hebben we gewerkt aan een lokaal plan van aanpak laaggeletterdheid. Hierbij is het goed om op te merken dat de lokale aanpak laaggeletterdheid integraal onderdeel uitmaakt van het uitvoeringsprogramma van de Nota Sociaal Domein. In februari 2022 is gestart met een lokale werkgroep. Binnen deze werkgroep zijn het Taalhuis (Bibliotheek), Figulus, Laborijn, Stichting Lezen en Schrijven en de gemeente vertegenwoordigd. Bij de lokale aanpak wordt ook gekeken naar de regionale doelstellingen.
Cultuur en erfgoedpact
De portefeuillehouders cultuur van de Achterhoekse gemeenten hebben in november 2021 het programma “Cultuur en Erfgoed Achterhoek 2022-2024” vastgesteld. Via de cultuurcoalitie, een samenwerkingsverband van zes organisaties uit de Achterhoek, wordt uitvoering gegeven aan de culturele ambitie in het plan.
Lokale omroep
In 2021 heeft het commissariaat voor de Media het advies van de gemeenteraad overgenomen om SLOAD/Aladna FM aan te wijzen als lokale publieke media instelling (lokale omroep) voor de gemeente Aalten voor de periode van 1 maart 2022 – 1 maart 2027. SLOAD is een samenwerking aangegaan met de lokale omroepen uit Oost Gelre en Winterswijk om samen streekomroep Oost Achterhoek te vormen.
Project welzijn op recept
Dit project is in 2021 gestart en de tussenevaluaties zijn positief. In het eerste half jaar waren 45 verwijzingen van de drie deelnemende huisartsenpraktijken naar welzijnscoaches. Deelnemers zitten nu nog in het traject of nemen langdurig deel aan activiteiten in de gemeente. De overige drie huisartsenpraktijken hebben ook belangstelling getoond te willen starten. In juni 2022 volgt de eindevaluatie en komt een voorstel voor borging.
Project Talent
De talentverbinders hebben in 2021 een belangrijke rol vervuld in het ondersteunen van de maatschappelijke organisaties en inwoners in onze gemeente. Dit om de gevolgen van de coronamaatregelen voor de verenigingen, vrijwilligers en de inwoners zoveel mogelijk te beperken. Via nieuwsbrieven zijn de sport- en cultuurorganisaties en verenigingen actief geïnformeerd over de geldende coronamaatregelen en de lokale en landelijke subsidiemogelijkheden. Ondanks de coronamaatregelen zijn er activiteiten geïnitieerd. Een mooi voorbeeld is de sport- en cultuur carrousel voor alle kinderen in en rond Aalten.
75 jaar Samen Vrijheid Vieren
2020 was het jaar waarin we 75 jaar vrijheid herdachten in onze gemeente. Als gevolg van de coronamaatregelen kon de viering niet doorgaan en zijn de activiteiten doorgeschoven naar 2021. Helaas gooide corona ook in 2021 roet in het eten. In september 2021 is alleen de Achterhoekse vrijheidsfilm Grenszland gepresenteerd op de grens tussen Dinxperlo en Suderwick als symbolische aftrap van op dat moment 76 jaar Samen Vrijheid. Inmiddels is de periode verlengd tot juni 2022. Een aantal activiteiten gaan nu in het voorjaar van 2022 plaatsvinden.
1572 De geboorte van Nederland
Het jaar 1572 is het begin van de ‘geboorte van Nederland’ én een keerpunt in de Tachtigjarige Oorlog (1568 – 1648). Het was een heftige strijd: oorlog en deels ook burgeroorlog. Elke stad in de Nederlanden speelde hierin zijn eigen rol en heeft zijn eigen herinneringen. Nu, 450 jaar later, zijn 42 Nederlandse gemeenten uit 9 provincies, waaronder ook de gemeente Aalten, lid van het Samenwerkingsverband 1572. In 2021 zijn de voorbereidingen getroffen om in 2022 de gebeurtenissen en thema`s uit 1572 uitgebreid te herdenken en te actualiseren.
In Bredevoort heeft de coördinatiegroep, samen met een groot aantal organisaties uit Bredevoort, een lokaal programma rond 1572 ontwikkeld met uiteenlopende activiteiten. Het Nationaal Onderduikmuseum in Aalten haakt aan met een expositie over Gertrud von Millendonk, vrouwe van Anholt en pandvrouwe van de Heerlijkheid Bredevoort. Ook is er een fietsroute tussen Bredevoort, Aalten en Anholt ontwikkeld.
Nieuwe reserve Inkoop zorg
Helaas zijn in 2021 de daadwerkelijke kosten van Wmo, maar met name ook van jeugdzorg in de laatste maanden ten opzichte van de ramingen in de Najaarsnota 2021 tegengevallen. Ondanks dat zo goed mogelijk ingeschat wordt in hoeverre de budgetten toereikend zijn, blijkt in de praktijk regelmatig dat de kosten niet volledig in te schatten zijn en/of gelijkmatig op de gemeente afkomen.
Ook kan hierbij niet altijd van de geïndiceerde kosten uitgegaan worden, omdat deze niet altijd uitgenut worden. Daarnaast kunnen dure trajecten en/of spoedzorg het beeld fors beïnvloeden. In de loop van 2022 komt daar nog het nieuwe inkoopmodel zorg bij, wat een extra onzekerheid met zich meebrengt. Het college van B&W acht het raadzaam om een gedeelte van het positieve rekeningresultaat over 2021 te reserveren voor mogelijke toekomstige tegenvallers binnen de kosten van de nieuw in te kopen zorgtrajecten. Daarom wordt voorgesteld 1 miljoen euro uit het rekeningresultaat via resultaatbestemming in een nieuw in te stellen reserve Inkoop zorg te storten.
Het bestaande beleid van de gemeente Aalten op het gebied van reserves en voorzieningen is onveranderd en geldt nog steeds. Dit betekent zo min mogelijk reserves en zoveel mogelijk alles in één algemene reserve opnemen en verantwoorden. Maar ook hier bevestigen uitzonderingen soms de regel. We hebben dit bijvoorbeeld met de Stroppenpot en de reserve Sociaal Domein gehad, maar nu dus ook met de nieuw ingesteld reserve Inkoop zorg. De reden is dat we het risico apart willen bijhouden en verantwoorden. Het nieuwe inkoopmodel Zorg brengt zeker dit jaar een onzekerheid met zich mee. Ter regulering is het daarom goed dit af te zonderen. Wanneer het niet meer nodig is, vervalt het naar de Algemene reserve.
